Kanpezu

Kanpezu (ofizialki Campezo / Kanpezu) Arabako ekialdeko udalerri bat da, Arabako Mendialdeko nagusia. Gasteiztik 38 bat kilometro hego-ekialdera dago.

Kanpezu
 Araba, Euskal Herria

Kanpezuko armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaArabako Mendialdea
Izen ofiziala Campezo / Kanpezu
AlkateaIbernalo Basterra Txasko (KAIXO)
Posta kodea01110
INE kodea01017
Herritarrakanpezuar
Kokapena
Koordenatuak42°41′12″N 2°22′12″W
Map
Azalera85,02 km2
Garaiera600 - 1.414 metro
Distantzia38 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria1.072 (2023)
−22 (2022)
alt_left 494 (%46,1) (%50,9) 546 alt_right
Dentsitatea0,01 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		% 6,02
Zahartze tasa[1]% 24,63
Ugalkortasun tasa[1]‰ 70,09
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 80 (2011)
Genero desoreka[1]% 11,32 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 12,61 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 21,14 (2010)
Kaleko erabilera [2]%  (2016)
Etxeko erabilera[3]% 11.2 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.campezo.org

Izena

Udalerria oraingo lur-eremuarekin 1965ean sortu zen, Santa Cruz de Campezo izenez; Santikurutze bera beste hiru udalerrirekin fusionatu zen, Antoñana, Oteo eta Orbiso herriekin hain zuzen ere. Franco hil eta gero izen horren bertsio elebiduna zenbait urtetan erabili ostean 1996ko apirilaren 11n Kanpezu izena hartu zuen.

Jatorrizko toponimia ia guztiz erromantzea du eskualdeak, kontraste argia eginez ondo-ondoan dituen Arraia edo Haranarekin, non toponimia alderantziz den ia guztiz euskalduna. Haranari, Kanpezutik, El Valle esaten diote 21. mendean ere[4].

Geografia

Arabako Mendialdeko eskualdean, Kanpezuk korridore baten lekua egiten du, Gaztelako eta Nafarroako lurren artean[4].

Ingurune naturala eta klima

Erliebe menditsukoa da Kanpezuko udalerria, haren iparraldean Kodesko mendilerroa dagoela. Udalerriaren eremu txiki bat Izkiko Natura Parkearen zati da.

Ega ibaiak zeharkatzen du udalerria.

Udalerri mugakideak

Historia
Santikurutze Kanpezu 1956an

Kanpezu udalerriak garrantzi estrategiko militarra izan zuen, Nafarroako Erresumaren mugak defendatzen baitzituen Gaztelako Erresumaren erasoen aurrean. Hala erakusten du Antoñanako hiribildu harresidunaren sorrerak.

Santikurutze Kanpezun bazen judutegi bat, 1474ko zerga-agirietan jasoa.

Banaketa administratiboa

Bost herrik osatzen dute Kanpezuko udalerria:

Demografia
Kanpezuko biztanleria
1960 arteko datuak Santikurutze Kanpezukoak dira, udalerrien batuketa egin baino lehenagokoak.
Datu-iturria: INE

Politika
Sakontzeko, irakurri: «Hauteskundeak Kanpezun»

2023-2027 legegintzaldia

2023ko hauteskundeen ondorengo Kanpezuko udalbatza

Alderdia

2023ko maiatzak 28

Zinegotziak Boto kopurua
KAIXO
7 / 9
418 (% 70,85)
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)
2 / 9
142 (% 24,07)
Alderdi Popularra (PP)
0 / 9
30 (% 5,08)
Datuen iturria: Hauteskunde emaitzak. Eusko Jaurlaritza (Gaztelaniaz)

Alkateak

Hauek izan dira Kanpezuko azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[5]
Eduardo Quintana Saenz[5][6] 1979 1983 Zentro Demokratikoaren Batasuna
Francisco Javier Saenz de Ugarte Quintana[5][6] 1983 1987 Aliantza Popularra/Alderdi Demokrata Popularra/Batasun Liberala
Miguel Angel Saenz Romero[5][7] 1987 1991 Euzko Alderdi Jeltzalea
Joaquin Trespalacios Beiztegui[5][6] 1991 1995 Eusko Alkartasuna
Miguel Luis Garcia de Acilu Martinez de Antoñana[5] 1995 1999 Euzko Alderdi Jeltzalea
Miguel Luis Garcia de Acilu Martinez de Antoñana[5][8] 1999 2003 Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna
Aitor Aguinaga Legorburu[5] 2003 2007 Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna
Aitor Aguinaga Legorburu[5][9][10][11] 2007 2011 Euzko Alderdi Jeltzalea
Esteban Garcia Campijo[5][12] 2011 2015 Euzko Alderdi Jeltzalea
Ibernalo Basterra Txasko[5][13][14] 2015 2019 KAIXO[15]
Ibernalo Basterra Txasko[5][13][16][17][14] 2019 2023 KAIXO[15]
Ibernalo Basterra Txasko[17][14][18][15] 2023 Jardunean KAIXO[15][19]

Garraioa

Araba Bus sareko  lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

 Araba Bus
 Zerbitzua  Hasiera  Ibilbidea  Amaiera ⁠
6Gasteiz
(geltokia)		Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Argandoña • Andollu • Trokoniz • Ixona • Egileta • Azazeta • Birgaragoien • Birgarabarren • Maeztu • Atauri • Antoñana • Santikurutze Kanpezu (gasolindegia) • Santikurutze Kanpezu (markesina) • Zuñiga • Azedu • Antzin • Mendilibarri • Murieta • Zufia • Zubielki • Lizarra (zezen-plaza)Lizarra
(geltokia)

Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak 2 linea ditu udalerrian:

 Eskualdeko Garraioa
 Zerbitzua  Hasiera  Ibilbidea  Amaiera ⁠
19aAlda
Santikurutze		Kontrasta • Uribarri Harana • Done Bikendi Harana • Oteo • Orbiso • Bujanda • AntoñanaAlda
Santikurutze⁠
19bSantikurutzeBernedo • Angostina • Kinta • Durruma Kanpezu • BujandaSantikurutze

Kultura

Jaiak
  • Bujandan:
    • Uztaileko lehen asteburuan, San Fausto erromeria.
  • Santikurutze Kanpezun:
    • Inauteri-asteartean, Toribioren epaiketa.
    • Iraileko lehen asteburuan, herriko jaiak.
  • Orbison:
    • Ekaineko lehen asteburuan, herriko jaiak.
    • Abuztuaren erdialdera, Orbisu Euskaraz jaia.

Ondasun nabarmenak

Kanpezuar ezagunak

Argazki galeria
  • Udaletxea, Santikurutzen.
    Udaletxea, Santikurutzen.
  • Santikurutze Kanpezuko plaza.
    Santikurutze Kanpezuko plaza.
  • Bujandako ikuspegia
    Bujandako ikuspegia
  • Orbiso.
    Orbiso.
  • Antoñana.
    Antoñana.
  • Jasokundearen elizako ataria, Santikurutzen.
    Jasokundearen elizako ataria, Santikurutzen.

Erreferentziak
  1. Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  3. «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. Abaitua, Joseba; Fernandez, Luistxo. (2021-04-01). «Kanpezura bisita (eta Sabandora, bide batez)» Eibar.ORG | Eibarko peoria (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  5. (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-21).
  6. «Campezo/Kanpezu» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
  7. «Sáenz Romero, Miguel Ángel» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  8. (Gaztelaniaz) «El PP acusa al alcalde de Campezo de prevaricar» El País 2000-06-01 ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  9. «"Landatarra, nekazaria eta turistikoa" aldarrikatuko da Santikurutze-Kanpezuko San Martingo Azokan» Europa Press 2008-11-07 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  10. (Gaztelaniaz) «Campezo muestra lo mejor de la Montaña Alavesa» El Correo 2008-11-08 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  11. (Gaztelaniaz) «La Feria de San Martín renace hoy en Santa Cruz de Campezo» Diario de Noticias de Álava 2010-11-07 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  12. (Gaztelaniaz) «Santa Cruz de Campezo muestra lo mejor de la Montaña Alavesa en la Feria de San Martín» El Correo 2014-11-09 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  13. (Gaztelaniaz) «Encaje de bolillos municipal» Diario de Noticias de Álava 2019-06-10 (Noiz kontsultatua: 2023-10-08).
  14. «EH Bilduk irabazi du Lagranen eta independenteek garaipena sendotu dute» Alea 2023-05-29 (Noiz kontsultatua: 2023-05-30).
  15. «"Egin dugun lana aitortu digute" - Mendialdea» Alea 2023-07-08 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  16. «Aurretik, eta sarean lan eginez» Berria 2020-20-27 (Noiz kontsultatua: 2023-09-25).
  17. (Gaztelaniaz) «Amado Martínez de Iturrate gana en Erriberabeitia con Ribera Baja Bizirik» Gasteiz Hoy 2023-05-28 (Noiz kontsultatua: 2023-05-30).
  18. (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Álava, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Álava 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2023-09-22).
  19. (Gaztelaniaz) «Estos son los partidos que se presentan en cada pueblo de Álava el 28M» Gasteiz Hoy 2023-04-26 (Noiz kontsultatua: 2023-10-07).
  20. Antoñana hiribilduaren izendapena, EHAA.
  21. (Gaztelaniaz) San Joan de Pierola komentuari buruzko informazioa, www.campezo.org webgunean.
  22. (Gaztelaniaz) España, Senado de. «Senado de España: home» www.senado.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).

Ikus, gainera

Kanpo estekak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Herriko Wikiatlasa
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.