Juan Gabriel

Gurasoak Gabriel Aguilera Rodríguez eta Victoria Valadez Rojas nekazariak zituen; Alberto hamar anai-arrebetatik gazteena zen.[8] Haurtzaroan, aita ospitale psikiatriko batean sartu zuten[9] eta familia Ciudad Juárezera, Chihuahua, joan zen. 5 urte zituela, mantendu ezin zuela eta amak Alberto barnetegi profesional batean sartu zuen. Han izango zen 8 urtez. Bertan, Micaela Alvarado ikastetxeko zuzendaria eta Juan Contreras irakaslea ezagutu zituen. Aguilerak azken honekin harreman estua izan zuen: eskolako ikasgaiez gain, gorra izan arren[10] musika eta gitarra jotzen erakutsi zion, eta 13 urterekin bere lehen abestia konposatu zuen ("La Muerte del Palomo"). 13 urte zituela eskolatik ihes egin zuen, eta urtebetez Contrerasekin bizi izan zen, kalean artisautza lanak salduz.[11] 14 urterekin amarenera itzuli zen, familiakoekin burritoak saltzen arituz. Garai horretan eliza metodista batera hurbildu zen; han Leonor eta Beatriz Berúmen ahizpen bidez abesbatzan eta eliza garbitzen aritu zen.

1965ean, Aguilerak Ciudad Juarezeko telebista lokalean debutatu zuen. Bere mentore Raúl Loya-k Adán Luna izen artistikoa ezarri zion, eta José Alfredo Jiménezen "María la Bandida" abestia kantatu zuen. 1966tik 1968ra Noa-Noa tabernan kantari aritu zen, eta aretoari izen bereko abestia idatzi zion. Mexiko Hiriko diskoetxeetara jo zuen, baina ezezkoa jasota Juarezera itzuli zen abeslari lanetan jarraitzeko. Hurrengo urtean, RCA Víctor-en kontratua lortu zuen, bigarren mailako ahots gisa aritzeko Roberto Jordan, Angelica Maria eta Estela Nuñezentzat. 1970ean kontratua eten zuen diru saria nahikoa ez zela argudiatuta; eta Juarezeko tabernetara itzuli zen.

Lagunek bultzatuta, hirugarrenez jo zuen Mexiko Hiriko diskoetxeetara. Garai horretan, diru barik, geltokietan lo egin izan zuen eta, gitarra bat[12] ohostu izana leporatuta,[13] urte eta erdi preso egon zen.[8] Garai horretan zenbait abesti idatzi zituen eta Andrés Puentes Vargas kartzelako zaindariarekin harremana izan zuen; honek La Prieta Linda kantari eta aktorea aurkeztu zion. Honen laguntzarekin, eta froga faltaren aurrean, kartzelatik atera zen.

La Prieta Lindak lagunduta, Aguilera RCA Víctor-era itzuli zen, grabazio kontratua lortuz.[14] Juan Gabriel ezizena hartu zuen, Juan Contrerasen eta Gabriel bere aitaren omenez.[15] 1971ean, "El Alma Joven ..." estudioko lehen diskoa kaleratu zuen; gazteen artean arrakasta handia erdietsi zuena;[12] saria ere jaso zuen horrengatik.[16] Hortik aurrera, musikan gero eta ezagunago bihurtuko zen; bere kanturik arrakastatsuenak ingelesez, portugesez eta japoniarrez grabatu zituen eta 1974-1981 artean bost pelikula antzeztu zituen.[17][18]

Juan Gabriel Mexikoko kantautore komertzial garrantzitsuena bihurtu zen, estilo anitzetan (rantxerak, mariachiak, baladak, popa, rocka, disko...). Moldatzaile, ekoizle eta konpositore gisa ere aritu zen, eta bere abestiak musikari askok ere kantatu izan dituzte, hala nola Banda El Recodo, Vicentico, Pandora, Chayanne, Laura Pausini,[10] Jaguares,[19] Thalia, Angelica Maria, Aida Cuevas, Lucia Mendez, Estela Nuñez,[20][21] Raphael, Vicente Fernández, Lupita D'Alessio, María Victoria, Pedro Vargas, Amalia Mendoza, Cornelio Reyna, Maná, Lucha Villa, Daniela Romo, Ana Gabriel, Luis Miguel, Rocío Dúrcal, José José, Gloria Trevi, La India, Marc Anthony,[22] Isabel Pantoja, Lola Beltrán, Paul Anka...[23]

1990 urtean polemika nabarmena sortu zen Mexikon, Arte Ederren Jauregian eman beharreko kontzertu baten harira. Arte jasoen (eta maskulinoen) tenplutzat hartua zen horrek Juan Gabrielen emanaldi bat hartzea iraingarria izan zen kulturako sektore handi batendako.[10]

Mundu osoan 60 milioi disko saldu zituela kalkulatzen da, Latinoamerikako kantautore arrakastatsuenen artean kokatuz.[24] Estudioko bere hemeretzigarren diskoa, Recuerdos, Vol. II, Mexikoko garai guztietako disko salduena omen da (zortzi milioi kopia baino gehiago).[25] Juan Gabrielek bere bizitzan 1.800 abesti inguru idatzi zituen; horietatik asko beste artistek interpretatuak.[26]

2014 urtean.

Bere arrakasta handiak Mexiko bezalako herrialde hain matxistan estatus bitxia lortzea ahalbidetu zion: herri-musikaren arloan, tradizio mexikarra[4] glam erara moldatu zuen, publikoki "luma" nabarmena erakutsiz, eta hasiera-hasieratik horren kontura txutxumutxu ugari jasanez, pribatu zein publikoki.[12] Bere aukera sexualari buruzko adierazpenik edo LGBT+ komunitatearen aldeko aldarri espliziturik sekula egin ez zituen arren[7][27] kazetariei erantzun oso adierazgarriak eman izan zizkion gaiari buruz,[28] pertsona bakoitzaren askatasunarekiko errespetua defendatuz.[29]

- Kazetaria: "Gay zarela esaten dute. Gay al zara?".

- Juan Gabriel: "Asko inporta dizu horrek?".

- K: "Galdetzeagatik baino ez da..."

- JG: "Bada, nik beste galdera batekin erantzungo dizut".

- K: "Esan".

- JG: "Begi bistakoa galdetu beharrik ez dagoela, pottolo!".

- K: "Nik abeslari bat ikusten dut, bada. Arrakasta duen norbait".

- JG: "Horixe da garrantzitsuena".[30]

Urtean 10 eta 12 emanaldi egiten zituen haurren ongintza erakundeentzat dirua biltzeko.[15] 1987an, Semjase sortu zuen, Ciudad Juárez-en kokatutako ume behartsuendako etxea.[31]

Ezkongabea, Juan Gabrielek sei seme-alaba izan zituen. Haietako lau Laura Salasekin ("nire bizitzako lagunik onena", bere esanetan).[32] Bostgarrenaren berri hil zenetik hilabetera zabaldu zen; ama Guadalupe Gonzalez bere etxeko langilea zen, eta harekin distantzia luzeko harremana mantendu zuen.[33] Seigarren umearen berri 2016an zabaldu zen, Consuelo Rosalesen semea (Juan Gabrielen etxeko langilea hau ere), Los Angelesen (Kalifornia) bizi zena.[34]

Politika arloan, Juan Gabrielek PRI alderdia bizitza osoan babestu zuen.[35]

Hil zenean, Ameriketako Estatu Batuetan zehar bira bat egiten ari zen. Abuztuaren 26an, bere azken emanaldia egin zuen Los Angeleseko The Forum aretoan. Emanaldian Rocio Durcal kantaria gogoratu zuen, eta kontzertua pantailan mezu hau jarrita amaitu zuen: «Zorionak, direnak direlako harro dauden pertsona guztiei».[36] 2016ko abuztuaren 28an hil zen Santa Monica, Kalifornian, zuen etxe batean, bihotzekoak jota.[1] Gorpua erraustu egin eta gero, Ciudad Juarezera bidali zuten.[23]

Juan Gabrielen izarra Hollywoodeko Ospearen Pasealekuan

Juan Gabrielen lana aitortu duten elkarte eta erakundeak ezin konta ahalakoak dira: Billboard,[6] (estatua bat jarri zioten Mexiko Hiriko Garibaldi plazan[15]), About.com,[37] Los Angeleseko udala,[2] International Latin Music Hall of Fame, Latin Songwriters Ospearen Aretoa.[38] American Society of Composers, Authors and Publishers,[39] People Choice Awards, La Opinión Tributo Nacional saria, Latinezko Grabazio Akademiaren Urteko Pertsona.[40] 2002ko maiatzean izarra jarri zioten Hollywoodeko Ospearen Pasealekuan.[41]

Bere heriotza mundu osoko trending topic bihurtu zen Twitterren.[42] Enrique Peña Nieto Mexikoko[5] eta Barack Obama Estatu Batuetako lehendakariek bere heriotza aipatu zuten.[43] Gabriel Abaroa, Latin Grabaketa Akademiako zuzendari nagusiak ere gogoratu zuen.[44]

Juan Gabrielen omenezko hainbat disko egin dira: Cristian Castro, Pedro Fernández,[45] Lorenzo Antonio,[46] Álvaro Torres,[47] Los Tri-O,[48] Nydia Rojas,[49] La India...[50]

Juan Gabriel bizi zela, bere bizitzan oinarritutako telesaila ere errodatu zen.[51]