Joxantonio Ormazabal

12 urte zituela Saturrarango apaizgaitegian sartu zen, eta geroago Donostiakoan. 17-18 urterekin utzi zuen apaizgaitegia.[1]

Maisu ikasketak egiten hasi, eta bukatu baino lehen Ikastolen Elkartetik deitu eta Zarautzen hasi zen lanean, Salbatore Mitxelena ikastolan, Anjel Lertxundi bertako zuzendari zela. Bost urte egin zituen han, eta gero Beasaingo Alkartasuna lizeora etorri zen. Han beste 4-5 urte egin zituen. Eszedentzia eskatu eta bi urterako Elkar argitaletxera joan zen. Geroztik, ordea, ez zion argitaletxe horretan lan egiteari utziko, harik eta 2008an, 60 urte zituela, erretiroa hartu zuen arte.[1]

2010eko maiatzaren 2an, hilda aurkitu zuten Zegamako mendialdean, putzu batean behera 200 metro erorita. Egun batzuk lehenago, apirilaren 29an, bere bizipenetatik ateratako hausnarketa motz baina sakonak zekartzan liburua atera zuen argitara: Ehun ipuin hitz gutxitan. Guztira ehun ipuin, umorez zipriztinduak batzuk, umorez blaituak besteak.

Ormazabal «euskal haur literatura modernoaren zutabe nagusia» zela idatzi zuen Xabier Mendiguren Elizegi idazle eta editoreak, zegamarrak erretiroa hartu zuenean.[2] Izan ere, haurrentzako ipuin, abesti eta kontakizun ugari sortu zuen, Euskal Herriko hainbat ipuin tradizional gaur egungo haurrentzat egokitu, eta editore gisa beste hainbat idazleren kontakizunak argitaratu; bai eta egileei hainbat aholku eman ere.

Testugintzaren arloan, idazle eta argitaratzaile ez ezik, itzultzaile ere bazen:[1] haurrentzako ehundik gora ipuin euskaratu zituen (Teo pertsonaiaren 30 bat liburu, besteak beste).[3]

Gizon umoretsua izaki, Belearen Entierroa (ehorzketa) asmatu zutenetarikoa izan zen, eta berak egindako panpinarekin ospatu zen lehendabiziko aldiz, 1986an. Geroztik Zegamako jaien bukaerako ekitaldia izan da Belearen Entierroa.[4]

Ormazabalek, bere testuetan, gaur egungo gizartearekin lotura estua duten gaiak landu zituen, hala nola askatasuna —esaterako, Kaiolatik mendira liburuan (1986)—, pobrezia eta bazterkeria —ijito bat protagonista duen Kittano (1995) ipuinean, konparazio batera—, aiton-amonen eta iloben arteko harremana —Aitona parapentean (2004)—, ekologismoa —Txoria zezenaren adar gainean (1999)—, eta abar.[3]

• Joxe Antonio Ormazabal literaturaren zubitegian
• Elkarrizketa Ormazabali Argia astekarian.
• Hilberria, Berria egunkarian
• Joxantonio Ormazabali eginiko elkarrizketa, hil baino lehentxoago, Sautrela telebista saioan (2010-04-20)