John Dewey

John Dewey
	; Irudi gehiago
President of the American Psychological Association (en)	; 1899 - 1899
President of the American Psychological Association (en)
Bizitza
Jaiotza	Burlington, 1859ko urriaren 20a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	New York, 1952ko ekainaren 1a (92 urte)
Hobiratze lekua	Burlington
Familia
Aita	Capt. Archibald Sprague Dewey
Ezkontidea(k)	Candice Patton (1547 -
Anai-arrebak	ikusi Davis Rich Dewey (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Johns Hopkins Unibertsitatea ; University of Vermont (en) ; Burlington High School (en)
Doktorego ikaslea(k)	Hu Shih (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Robert Bruce Raup (en) ; Lilla Belle Pitts; Nuri Ja'far (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	filosofoa, psikologoa, pedagogoa, katedraduna, soziologoa, sindikalista, aesthetician (en) , irakaslea eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Chicagoko Unibertsitatea ; Columbia Unibertsitatea ; Michigango Unibertsitatea ; Minnesotako Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi The School and Society (en) ; Democracy and Education (en) ; Experience and Education (en) ; The Public and its Problems (en) ; Art as Experience (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico (1951) ; Carus Lectures (1925) ;
Kidetza	Amerikako Sozietate Filosofikoa; American Psychological Association (en) ; Phi Beta Kappa Elkartea; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	religious humanism (en)

John Dewey (ˈduːi ahoskatua) (Vermont, 1859ko urriaren 20a – New York, 1952ko ekainaren 1a) estatubatuar pedagogo eta filosofo pragmatiko bat izan zen. Pedagogo moduan, eskolaren helburua haurrari munduan eta gizartean bizitzen erakustea dela baieztatu zuen, ikuspuntu pragmatiko batetik eta haurrak ikasteko duen berezko gaitasuna eta eskolako demokrazia eta lankidetza bultzatuz[1]. Bere ideiek batez ere 1920-1940 urte bitartean izan zuten eragina eta egun, hezkuntzan guztiz onartuak eta arruntak diren arren, bere garaian aurrerakoiak izan ziren eskola tradizional zurrunaren aldean.

John Dewey

Pedagogia

Pedagogo honek (modernismoaren barruan kokatua) eskola tradizionalaren eta antzinakoaren aurkako zenbait proposamen pedagogiko berri formulatu zituen. Hartara, hezkuntza berriak antzinakoa gainditu beharko du, ez soilik diskurtsoan baizik eta praktikan ere.

John Deweyren teoria aztertuta, haren ustez, hezkuntzaren zeregina, beharrezkoa izango da giza biziraupenerako; funtzio hori, gizartearen oinarrizko zereginen barne kokatzen da, aurrera egiteko ezinbestekoa izango da.

Umeak, bilatu, aztertu, miatu, eta ingurunea arakatu behar du, esperientzia ikasteko beharrezko metodoa izanik. Honela, egoera berrien aurrean interes, malgutasun eta kuriositatea handiagorekin erreakzionatuz. Kontrakoa, emandako emaitza finko baten arabera aritzea izango da. Beraz, hori jakinda, esperientzian oinarritutako teoria bultzatzen duela esan beharra dago, hau da, ikasketak, umearen esperientziaren araberakoak izango dira, honela, egiten duenaren kontzientzia hartuz.

Deweyen iritziz, eskolak haurraren garapenaren alde jokatu behar du, garapen hori besteekiko elkartasunezko jokabidean izan behar dela nabarmenduz. Horrela, adimena haurrak beretzat duen zerbait izateaz haraindi, besteekiko harremanetan erabili behar duen zerbait da. Aldi berean, eskolak bizipen eta esperientziarako gune izan behar dela baieztatzen du, haurraren berezko jakin-mina aprobetxatuz, eta, teoria baztertuz, praktika, esperimentazioa eta jolasa (learning-by-doing) direla hezkuntzaren ardatza. Ildo beretik, Deweyek irakasleen jarduera lankidetzan eta etengabeko komunikazioan oinarritu zuen, haurraren hezkuntza prozesua behatuz eta zuzenduz. Irakasgaien araberako eskola ordutegiaren aurka agertu zen eta haurren praktika-jarduerek bizitzako arlo guztietarako irakaspenak eman ditzaketela erakutsi zuen[2]. Bere ideiak egiaztatu eta praktikan jartzeko, University of Chicago Laboratory Schools izeneko laborategi-eskolak sortu zituen Chicagon.

Hau posible izateko, eskolak zenbait puntu betetzea beharrezkoa izango da:

Umea hezkuntzaren erdigunea izan beharko da.
Umeak egiten ikasi behar du, interakzioa eta jarraipena ezinbestekoa izanik.
Eskolak bizitzaren errealitatea erakustea funtsezkoa izango da. Hau honela izanda, bertan, ezagutzak arazodun egoerak konpontzeko balio izango du.

Eskolak bete beharreko urratsak ikusita, Deweyren proposamen metodologikoa bost fasetan bereziko da:

Umearen esperientzia aktuala eta erreala antzematea.
Esperientzia horretatik sortutako arazo edota oztopoak identifikatu.
Irtenbide posibleak bilatu.
Irtenbiderako hipotesiak formulatu.
Ekintzaren bidez hipotesiak egiaztatu.

Puntu hauek kontuan izanda, Deweyk, hezkuntza beharrezko elementutzat hartzen du, gizartearen eguneroko gertaerei aurre egiteko. Beraz, honen ustetan, hezkuntza behar soziala da, norbanakoaren ezaugarrien araberakoa izan behar dena: sexua, adina, etab. Honela, bi hezkuntza mota bereizten ditu, formala alde batetik, eskolan burututakoa izango dena, eta bestetik, ez formala, gizartean ematen dena.

Hau jakinda, umeak ikasteko erarik egokiena, gizartea eta bertan ematen diren jarduerak aztertzea izango da, horien artean, usadioak edota sentimenduak. Baina Deweyren teoria jarraituz, hauek ez dira era fisikoan ikertu behar, baizik eta horien izaerari gizarte-ingurunearen bitartez. Honela, umea gizartean ematen diren jarduerak erreparatzen dituen bitartean, aldi berean honek bertan murgiltzen laguntzen du, bertako jarrerak barneratuz.

Honela, banakako edota taldeko esperientzia ikasketari esker, norbanakoak gizartearen biziraute teknikak ikasteaz gain, hauek garatzen ditu. Izan ere, Deweyk, bi metodo hauek bereizten ditu, taldekoa eta banakoa. Lehenengoa, xede komunetara heltzeko ekintza indartsua izango da; eta bigarrena, aldiz, hezitzailearen eta heziaren arteko interakzioa izango da.

Proposamen pedagogiko honen bitartez, gizartearen moralitatea (arauak, ohiturak, pentsaerak, kultura, eta abar) onartzeko lagunduko duen erreminta izango da hezkuntza.

Erreferentziak

González Barberá, Coral; Castro Morera, María Castro. (2016). Democracia y Educación en el siglo XXI. La obra de John Dewey 100 años después: libro de actas del XVI Congreso Nacional y VII Congreso Iberoamericano de Pedagogía. (Celebrado del 28 al 30 de junio de 2016); Facultad de Educación, Universidad Complutense de Madrid. Sociedad Española de Pedagogía ISBN 978-84-608-8237-4. (Noiz kontsultatua: 2023-05-05).
(Gaztelaniaz) Pedagogías del siglo XX. Cisspraxis, 47-58 or..

Bibliografia

(Gaztelaniaz) John Dewey, Democracia y educación, , 2004, Ediciones Morata (isbn = 9788471123916)
(Gaztelaniaz) John Dewey, La teoría de la valoración, 2008, Siruela (isbn = 9788498411522)
(Gaztelaniaz) John Dewey, El arte como experiencia, (Ars as Experience, 1934), 2008, Paidós.
(Gaztelaniaz) Corcuera, A. John Dewey y sus aportes a la educación moderna.

Kanpo estekak

Datuak: Q131805
Multimedia: John Dewey / Q131805

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] González Barberá, Coral; Castro Morera, María Castro. (2016). Democracia y Educación en el siglo XXI. La obra de John Dewey 100 años después: libro de actas del XVI Congreso Nacional y VII Congreso Iberoamericano de Pedagogía. (Celebrado del 28 al 30 de junio de 2016); Facultad de Educación, Universidad Complutense de Madrid. Sociedad Española de Pedagogía ISBN 978-84-608-8237-4. (Noiz kontsultatua: 2023-05-05).

[2] (Gaztelaniaz) Pedagogías del siglo XX. Cisspraxis, 47-58 or..