Joan Lurgabea

Joan Lurgabea
	; Irudi gehiago
Ingalaterrako monarka
Lord of Ireland (en)
Normandiako dukea
count of Anjou (en)
Bizitza
Jaiotza	Beaumont Palace (en) , 1166ko abenduaren 24a
Herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
Heriotza	Newark Castle (en) , 1216ko urriaren 19a (49 urte)
Hobiratze lekua	Worcester Cathedral (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: disenteria
Familia
Aita	Henrike II.a Ingalaterrakoa
Ama	Leonor Akitaniakoa
Ezkontidea(k)	Adela de Warenne (en) ; Isabel, Countess of Gloucester (en) (1189ko irailaren 5a (egutegi gregorianoa), 1189ko abuztuaren 29a (egutegi gregorianoa) - 1199 (egutegi gregorianoa)); Isabella of Angoulême (en) (1200ko abuztuaren 24a (egutegi gregorianoa) -
Seme-alabak	ikusi Henrike III.a Ingalaterrakoa; Rikardo Cornwallekoa; Joan of England (en) ; Isabella of England (en) ; Eleanor of Leicester (en) ; Joan, Lady of Wales (en) ; Richard FitzRoy (en) ; Oliver fitz Regis (en) ; Osbert Gifford (en) ; Geoffrey FitzRoy (en) ; John FitzJohn (en) ; Odo FitzRoy (en) ; Ivo (?) (en) ; Henry (?) (en) ; Richard of Wallingford (en) ; Matilda of Barking (en) ; Isabella la Blanche (en) ; Joan (?) (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Leonor Ingalaterrakoa; Joan of England (en) ; Matilde Ingalaterrakoa, Saxoniako dukesa; Alice of France (en) ; Marie of France, Countess of Champagne (en) ; William IX, Count of Poitiers (en) ; Henrike Gaztea; Rikardo I.a Ingalaterrakoa; Geoffrey II (en) ; William Longespée, 3rd Earl of Salisbury (en) ; Geoffrey (en) ; Morgan;
Leinua	House of Anjou (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	monarka

Joan Ingalaterrakoa (Oxford, 1166ko abenduaren 24a – Newark-on-Trent, Nottinghamshire, 1216ko urriaren 19a), Joan Lurgabea[1][2] (ingelesez: John Lackland, frantsesez: Jean Sans Terre) ezizenez ezaguna, Ingalaterrako erregea eta Akitaniako dukea izan zen 1199 eta 1216 bitartean. Haren agintaldian geratu zen Lapurdi Akitaniako dukerriaren barnean, eta bera errege zelarik hornitu zen Baiona hiri-gutun berri batez (1215).

Bizitza

Aita Henrike II.a Ingalaterrakoa eta ama Leonor Akitaniakoa zituen. Filipe Augusto Frantziako erregearen laguntzaz, aitaren eta bere anaia Rikardo I.aren aurkako saioak egin zituen, eta Ingalaterrako errege izendatu zuten azken hau oinordekorik gabe hil zenean, bere iloba Artur Bretainiako dukearen kaltetan.

1202. urtean, Filipe Augusto Frantziakoak Normandia, Anjou, Maine, Turena eta Poitou gabe uztea deliberatu zuen, Elisabet Angulemakoa berekin eramateagatik (orduan hasi zitzaion Lurgabea esaten Frantzia aldean). Filipe Augustok Normandia konkistatzeari ekin eta Arturren esku utzi zuen gainerako lurraldeak hartzeko kargua. 1203. urtean Joan Lurgabeak berak hil zuen Artur, eta Bretainia gabe geratu zen, bertako matxinadari ezin eutsi izan ziolarik. Ondoko urteetan Normandia (1204) eta Turena (1205) galdu zituen.

Aldi berean, 1204-1206ko Guiena eta Lapurdiko krisiari aurre egin behar izan zion, Gaztelako Alfontso VIII.ak Nafarroako Erresuma inbaditzeko eta Guiena mendean hartzeko abian jarritako kanpainaren ondorioz. Horretarako, hitzarmen bat lotu zuen Antso VII.a Nafarroako erregearekin, gaztelarren aurka elkarren arteko defentsa eta Baiona, Nafarroa eta Akitaniaren arteko sinergia segurtatuz.

Bere agintaldiko azken urtean sinatu zuen errege agintearen mugak zehazten zituen Magna Carta (1215).

Ezkontza eta seme-alabak

1189an Elisabet Gloucesterkoarekin ezkondu zen, baina ez zuten seme-alabarik izan eta ezkontza baliogabetzeko eskatu zuen.

1200an Elisabet Angulemakoarekin ezkondu eta bost seme-alaba izan zituzten:

Henrike (1207-1272), oinordekoa.
Rikardo (1209-1272), Cornwallgo dukea.
Joana (1210-1238), Alexandro II.a Eskoziakoarekin ezkondu zena.
Elisabet (1214-1241), Frederiko II.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoarekin ezkondu zena.
Leonor (1215-1275), Gilen Marshal Pembrokekoa eta Simon Montfortekoarekin ezkondu zena.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/11/14 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q129308
Multimedia: John of England / Q129308

Aurrekoa
Rikardo I.a Ingalaterrakoa

Ingalaterrako erregea
1199–1216

Ondorengoa
Henrike III.a Ingalaterrakoa

Aurrekoa
Rikardo I.a Ingalaterrakoa

Akitaniako dukea
1199–1216

Ondorengoa
Henrike III.a Ingalaterrakoa

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .

[2] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.

Ingalaterrako errege-erreginak
Dinastia saxoia (871-1016) (1042-1066)	Alfredo Handia • Eduardo Zaharra • Ælfweard • Æthelstan • Edmundo I.a Miragarria • Eadred • Eadwig Ederra • Edgard Baketsua • Eduardo Martiria • Æthelred Zalantzatia • Edmundo II.a • Eduardo Aitorlea • Harold II.a Saxoia • Edgard Ætheling
Daniar dinastia (1013-1042)	Svend I.a Danimarkakoa • Kanuto II.a Handia • Harold Harefoot • Kanuto III.a Hardeknut
Normandiar dinastia (1066-1154)	Gilen I.a Konkistatzailea • Gilen II.a Gorria • Henrike I.a • Eztebe Bloisekoa • Matilde enperatriza
Plantagenet (1154-1399)	Henrike II.a Plantagenêt • Rikardo I.a Lehoibihotza • Joan I.a Lurgabea • Henrike III.a • Eduardo I.a • Eduardo II.a • Eduardo III.a • Rikardo II.a
Lancaster (1399-1461)	Henrike IV.a, Lancasterko dukea • Henrike V.a • Henrike VI.a
York (1461-1485)	Eduardo IV.a, Yorkeko dukea • Eduardo V.a • Rikardo III.a
Tudor (1485-1603)	Henrike VII.a • Henrike VIII.a • Eduardo VI.a • Joana Grey • Maria I.a • Elisabet I.a
Estuardo (1603-1714)	Jakue I.a • Karlos I.a • Karlos II.a • Jakue II.a • Maria II.a • Gilen III.a • Ana
Hannover dinastia (1714-1901)	Jurgi I.a • Jurgi II.a • Jurgi III.a • Jurgi IV.a • Gilen IV.a • Viktoria
Saxonia-Coburg-Gotha dinastia (1901-…)	Eduardo VII.a • Jurgi V.a • Eduardo VIII.a • Jurgi VI.a • Elisabet II.a • Karlos III.a

Normandiako dukeak
Normandiar leinua (911–1135)	Rollon • Gilen I.a • Rikardo I.a • Rikardo II.a • Rikardo III.a • Roberto I.a • Gilen II.a* • Roberto II.a • Henrike I.a* • Gilen III.a
Blois leinua (1135–1144)	Eztebe*
Plantagenet leinua (1144–1259)	Godofredo • Henrike II.a • Henrike Gaztea • Rikardo IV.a • Joan • Henrike III.a
* Baita Ingalaterrako erregea ere • ** Baita Ingalaterrako erregea eta Irlandako jauna ere