Jean Tinguely

Jean Tinguely (Friburgo, 1925eko maiatzaren 22a - Berna, 1991ko abuztuaren 30a) suitzar eskultorea izan zen. Espazioaren eta mugimenduaren arteko erlazioaz arduratu zen bereziki bere eskultura-lanetan. 1941-1945 bitartean Basileako Arte Ederretako eskolan ikasi zuen. Pintura utzi ondoren, 1953an Parisen kokatu zen eta 1954-1955 urteetan Métamécaniques izeneko eskultura mugikorrak, roboten antzeko irudiak, aurkeztu zituen. Ondoren pintura-makinez (Machines à peindre) arduratu zen eta 1959an, Parisko lehen Bi Urtekoan, lastertasun handiz 40.000 koadro desberdin, pintura abstraktuaren moldekoak itxuraz, egin zituen makina aurkeztu zuen. 1960an, lehertu ondoren suntsituko zen makina bat aurkeztu zuen New Yorkeko Arte Modernorako museoan (Homage to New York); ez zuen halako arrakastarik izan, baina une labur batean ikuskizun handia eskaintzen zuten lan horietan segitu zuen; materiaren ezereztea irudikatzen zuen suntsitze hura arrakastaz aurkeztu zuen Study for an End of the World (Munduaren akaberarako ikerlana) obraren bidez. Ondorengo urteetan mugimenduan oinarrituriko eskulturak, ez hain suntsitzaileak, egin zituen. Jean Tinguely artearen eta makinen munduak hurbiltzen saiatu zen eta, era berean, ikusleak artelanean kide bihurtu zituen, asmatu zituen tramankuluen mugimenduen erabilera haien esku utzi baitzuen askotan.

Jean Tinguely
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Friburgo, 1925eko maiatzaren 22a
Herrialdea	Suitza
Heriotza	Berna, 1991ko abuztuaren 30a (66 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Milena Palakarkina Eva Aeppli  (1951 -  1960) Niki de Saint Phalle  (1971ko uztailaren 13a -  1991ko abuztuaren 30a)
Seme-alabak	ikusi Miriam Tinguely
Hezkuntza
Heziketa	Basel School of Design (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	eskultorea, margolaria, ilustratzailea, artista grafikoa, performancelaria, installation artist (en) eta kinetic artist (en)
Parte-hartzailea Documenta III (en) 4. documenta (en)
Lantokia(k)	Paris Neyruz (FR) eta Basilea
Lan nabarmenak	ikusi Le Cyclop (en) Chaos I (en) Stravinsky Fountain (en) Carnival Fountain (en) Heureka (en) She: A Cathedral (en) Métamatic (en)
Jasotako sariak	ikusi Wilhelm Lehmbruck Award  (1976)
Kidetza	Zero (en) Nouveau réalisme (en) Q87918083
Mugimendua	Arte zinetikoa dadaismoa Nouveau réalisme (en)
Genero artistikoa	arte abstraktua Eskulturagintza Arte zinetikoa

Jean Tinguely Foto: Lothar Wolleh.