Jan Timman

Jan Timman (Delft, 1951ko abenduaren 14a) holandar xake-jokalaria da.

Jan Timman
Irudi gehiago
erredaktoreburu
Bizitza
Jaiotza	Amsterdam, 1951ko abenduaren 14a (72 urte)
Herrialdea	Herbehereetako Erresuma
Lehen hizkuntza	nederlandera
Hezkuntza
Hizkuntzak	nederlandera
Jarduerak
Jarduerak	xakelaria, kazetaria, saiakeragilea eta chess composer (en)
Parte-hartzailea 20th Chess Olympiad (en) 21st Chess Olympiad (en) 22nd Chess Olympiad (en) 23rd Chess Olympiad (en) 24th Chess Olympiad (en) 25th Chess Olympiad (en) 26th Chess Olympiad (en) 29th Chess Olympiad (en) 30th Chess Olympiad (en) 31st Chess Olympiad (en) 32nd Chess Olympiad (en) 33rd Chess Olympiad (en) 36th Chess Olympiad (en)

Zortzi urterekin ikasi zuen xakean, beste xake-jokalari handi batzuk jokalari aditu ziren adinarekin. Batxiler-ikasketak amaitu ondoren, matematika-ikasketak egiten hasi zen unibertsitatean, baina amaitu gabe utzi zituen. Soldadutzari uko egiteatik kartzela-zigorra ezarri zioten, eta inkonformista eta bohemio ospea hartu zuen. 1974an maisu handien mailara iritsi zen. Jokalari irregularra izan zen hasieran; garaipen eta porrot handiak izan zituen, harik eta, ezkondu ondoren (1978), bere bizimodu bohemioa alde batera utzita, bere jokatzeko moduan sakontzen hasi zen arte. Mendebaldeko maisu handien artean onena izan zen, sobietarren monopolioa hausteko gauza izan zen bakarra. 1987. urtetik aurrera munduko sailkapeneko aurreneko tokietara iritsi zen. 1990ean hautagaien txapelketako finalera iritsi zen lehenengo aldiz, baina ezin izan zuen Anatoly Karpov menderatu. 1992ko apirilean berriro iritsi zen finalera, final zortzirenetan Robert Hubner alemana, laurdenetan Viktor Kortxnoi errusiarra (Suitzako herritartasuna hartua, baina), eta final-aurrekoetan Arthur Yusupov errusiarra menderatu ondoren. Hautagaien txapelketako finalean Nigel Short ingelesak mendean hartu bazuen ere, FIDErekin izandako desadostasunak tarteko, orduko munduko txapeldun zen Gari Kasparovek eta Shortek FIDEz kanpoko munduko xake txapelketa jokatzera erabaki zuten eurek sortutako PCAren babespean, eta ondorioz FIDEk bi jokalariok kanporatu eta FIDEren munduko txapelketa Timmanek eta Anatoli Karpovek jokatu zuten 1993an; bertan Karpovek Timman garaitu zuen (12½–8½). Munduko xake-aldizkari onenaren erredakzioan lan egin du (New in Chess) eta xake-jokoari buruzko hainbat eta hainbat artikulu eta liburu idatzi ditu. Gaur egun, Timmanek xakean jokatzen jarraitzen du.