James Stewart

James Maitland Stewart, (Indiana, Pennsylvania, 1908ko maiatzaren 20a - Los Angeles, Kalifornia, 1997ko uztailaren 2a), ezagunagoa James Stewart izenaz, aktore estatubatuarra izan zen.

James Stewart

(1948)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJames Maitland Stewart
JaiotzaIndiana (Pennsylvania), 1908ko maiatzaren 20a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaBeverly Hills, 1997ko uztailaren 2a (89 urte)
Hobiratze lekuaForest Lawn Memorial Park (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
bihotz-biriketako geldialdia
Biriketako Tronboenbolismoa
Tronbosia
Familia
AmaElizabeth Ruth Stewart
Ezkontidea(k)Gloria Hatrick McLean  (1949 -  1994ko otsailaren 16a)
Hezkuntza
HeziketaMercersburg Academy (en) Itzuli 1928)
Princeton University School of Architecture (en) Itzuli
(1928 - 1932) : Arkitektura
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jardueraktelebista-aktorea, zinema aktorea, ofizierra, hegazkinlaria, karaktere aktorea, telebista zuzendaria, gidoilaria, militarra, antzerki aktorea, poeta, ahots-aktorea, film-zuzendaria eta aktorea
Altuera191 zentimetro
Jasotako sariak
Genero artistikoaWesterna
Zerbitzu militarra
Adar militarraAmeriketako Estatu Batuetako Aire Armada
United States Army Air Corps (en) Itzuli
Air Force Reserve Command (en) Itzuli
United States Army Air Forces (en) Itzuli
Graduabrigada-jeneral
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra
Vietnamgo Gerra
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaPresbiterianismoa
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa
jimmy.org
IMDB: nm0000071 Allocine: 457 Rottentomatoes: celebrity/james_stewart_2 Allmovie: p68236 TCM: 184696 TV.com: people/james-stewart-1 IBDB: 61114
Musicbrainz: 50337821-531b-4604-8c9e-f4da2e9ab892 Songkick: 15403 Discogs: 1117367 Find a Grave: 1816 Edit the value on Wikidata

Bere ibilbidean zehar, nagusiki, AEBetako kultura herrikoian sustraitua dagoen estatubatuar gizaseme arruntaren papera antzeztu zuen, zintzoa eta zuzena, oztopoen aurrean kikiltzen ez zena eta betiere bizitza[1] nahiz arriskuen aurrean aurrera egiten saiatzen zena. Bestalde, eta batez ere western generoetako filmetan, cowboy bakarti eta ibiltariaren papera antzeztu zuen, gaizkileei bakar-bakarrik aurre egiten zien heroi beldurkaitza.

Biografia

Pantailan bere izaera zela eta famatua[2], bere karreran zehar film klasiko batzuetan hartu zuen parte. Bost aldiz Gizonezko aktore onenaren Oscar Sariarako hautagaia izan zen, behin irabaziz, eta bere karrera dela eta Ohorezko Oscar Saria ere lortu zuen. Bigarren Mundu Gerran karrera militarra egin zuen Estatu Batuetako Aire Armadan non Brigadier Jenerala izatera ailegatu zen.

Aktorearen lehen asmoa arkitekto izatea zen, azkenean antzerki-talde batean hartu zuen parte, eta Henry Fondarekin eta Margaret Sullavanekin egin zuen bat bertan. Bere filmeen artean, beteak beste, El hombre que sabia demasiado (1956), La ultima bala (1957), Vertigo (1958) eta Anatomia de un asesinato (1959) dira aipagarrienak.

James Maitland Stewart 1908.eko maiatzaren 20an jaio zen Indianan (Pennsylvania, AEB). Stewarten lehen asmoa arkitekto izatea zen, baina Joshua Loganekin egin zuen topo eta University Players antzerki-taldean hartu zuen parte. bertan ezagutu zituen Stewartek, besteak beste, Henry Fonda eta Margaret Sullavan. Geroago New Yorkera joan zen Fondarekin batera, eta Broadwayn hasi zen lanean. Bertan egindako lanek kritika oso onak izan zituen.

Stewartek Metro-Goldwyn-Mayer etxeak antolatutako proba batzuetan hartu zuen parte, eta 30.eko hamarkadan kontratua lortu zuen produkzio-etxe garrantzitsuarekin. The Murder Man (1935) filmarekin egin zuen debuta aktoreak, eta urtebete geroago zortzi filmetan hartu zuen parte Stewartek. Horien artean, aipatzekoak dira Nacida para la danza (1936), Rose Marie (1936), Next Time We Love (1936) eta Ella, el y Asta (1936).

James Stewart Hollywoodeko izar handi bilakatu zen Vive como quieras (1938) Frank Capra zuzendariaren filmean lan egin zuenean. Hortik aurrera, film ugari egin zituen aktoreak, eta 30.eko hamarkadako azken urteetan Arizona (1939), El lazo sagrado (1939), En este mundo traidor (1939) eta Caballero sin espada (1939) filmen protagonista izan zen. Azken horrekin, gainera, Oscar sarietarako izan zen izendatua.

40ko hamarkadan Bigarren Mundu Gerran hartu zuen parte Stewartek, eta jeneral kargua lortu zuen. Horren ondorioz, garai hartan ez zituen hainbeste film egin. Hala ere, bere ibilbideak etena izan zuen arren, oso ospetsu egin zen urte haietan Stewart. Armadan sartu aurretik The Mortal Store (1940), El bazar de las sorpresas (1940), No puedo vivir sin ti (1941) eta Historias de Filadelfia[3] (1940) pelikulak filmatu zituen. Azken film horretan Cary Grantekin eta Katharine Hepburnekin egin zuen lan Stewartek, eta gizonezko aktore onenaren Oscar saria lortu zuen.

Bost urtetan zineman lan egin barik egon ondoren, gerraostean egin zuen lehen filma It's a Wonderful Life ("Bizitza Zoragarria Da", 1946) izan zen. Frank Capraren film horrekin Oscarretarako izendatu zuten berriro ere Stewart.

1940 eta 1950eko hamarkadak oso garrantzitsuak izan ziren aktorearentzat. Garai hartan egindako lanekin zinearen historian sartu zen Stewart: Yo creo en ti (1948), La soga (1948), The Stratton Story (1949), Harvey (1950), Winchester '73 (1950), Bend of the River (1952), El mayor espectaculo del mundo (1952), Colorado Jim (1953), Bahia negra (1953), Musica y lagrimas (1954), Rear Window ("Atzealdeko Lehioa", 1954), The Far Country (1955), The Man from Laramie ("Laramieko Gizona", 1955), The Man Who Knew Too Much ("Gehiegi Zekien Gizona", 1956) , La ultima bala (1957), Vertigo ("Bertigoa", 1958) eta Anatomia de un asesinato (1959) dira bi hamarkada horietako pelikula esanguratsuenak.

1960ko hamarkadan film gutxiago egiten hasi zen Stewart, baina John Fordekin bi western egiteko aukera izan zuen: Dos cabalgan juntos (1961) eta The Man Who Shot Liberty Valance ("Liberty Valance Hil zuen Gizona", 1962). Gainera, How the West Was Won ("Nola Irabazi Zen Mendebaldea", 1962) filmean ere hartu zuen parte Indianako aktoreak.

Mr. Hobbs take a vacation (1962), Take her, She?s mine (1963) eta Dear Briggite (1965)pelikulen protagonista ere izan zen Stewart.

1980ko hamarkadaren hasieran utzi[4] zuen zinemaren mundua aktoreak. 1997.eko uztailaren 2an zendu zen James Stewart Los Angelesen, 89 urte zituela.

Filmografia hautatua

Oscar Sariak

Erreferentziak
  1. (Gaztelaniaz) «James Stewart: Biografía y filmografía» AlohaCriticón 2016-07-17 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  2. (Gaztelaniaz) «James Stewart, el actor bonachón que arriesgó su vida por EE.UU.» La Vanguardia 2017-07-01 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  3. (Gaztelaniaz) Historias de Filadelfia (1940). (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  4. (Ingelesez) «James Stewart, the Hesitant Hero, Dies at 89 (Published 1997)» The New York Times 1997-07-03 ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

Kanpo estekak


Biografia
Pennsylvania
 Artikulu hau Pennsylvaniako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.