Jalamah

Jalamah (arabieraz: جلمه‎:) edo Jalameh Palestinako herrixka bat da Zisjordanian dagoena, Jeninetik 5 km-ra. Palestinako Estatistika Bulego Nagusiaren arabera, hiriak 2.304 biztanle zituen 2006. urtean eta 2.268 2017an.

Jalamah
herrixka
Administrazioa
Occupied territoryZisjordania
Palestina Estatuko lurralde-antolaketaJeningo Gobernazioa
Geografia
Koordenatuak32°30′31″N 35°18′48″E
Map
Altuera120 m
Demografia

Historia

Jiliimna zela iradoki da, Tutmosis III.ak konkistatutako tokietako bat.[1]

Bizantziar aroko zeramikak aurkitu dira bertan.[2]

Otomandar Aroa

Jalamah, Palestinako gainerako lur eremuak bezala, Otomandar Inperioaren parte izatera pasa zen 1517an. XVI. eta XVII. mendeetan, Turabay dinastiaren Emiratoaren parte izan zen (1517-1683), Jezreelgo harana, Haifa, Jenin, Beit She'an bailara, Jabal Nabluseko iparraldea, Bilad al-Ruha/Ramot Menashe eta Xarongo lautadaren iparraldea bezala.[3][4]

1596ko erroldan, Jalama belaza agertzen zen, Sararen nahiyan, Lajjunen liwan eta 16 etxebizitza zituen, guztiak musulmanak. Nekazaritza-produktuen gaineko zerga-tasa finkoa ordaintzen zuten, % 25a. Guztira, 8.000 akçe.[5]

1838an, Jeningo barrutiaren herrixka bezala agertu zen.[6][7]

1870ean, Victor Guérin-ek herrixka nabaritu zuen mendi batean, zisternak eta siloak zituela. Herrixkak 200 biztanle izango zituela estimatu zuen, eta kubbeh bat ere antzeman zuen, santu bati eskeinia.[8]

1870/1871n (1288 AH), otomandar errolda batek Shafa al-Qiblyren nahiyaren azpibarrutian zerrendatu zuen.

1882an, Palestinako Estatistika Bulegoaren Mendebaldeko Palestinari buruzko inkestak (SWP) honela deskribatu zuen Jelameh: "Jabbul-en antza du. Lautadan dago, landu daitekeen lurrez inguratuta, eta zisternekin hornitzen da. Kubbeh bat du iparraldean".[9]

Britainiar Mandatuaren aroa

1922ko erroldan, Palestinako Britaniar Mandatuak egina,, Jalamehek 261 biztanle zituen; 253 musulman eta 8 kristau, kristau guztiak ortodoxoak.[10][11] 1931ko erroldan populazioak gora egin zuen, 304ra; 300 musulman eta 4 kristau, guztira 68 etxe.[12]

1944/5eko estatistiketan, Jalamak 460 biztanle zituen, guztiak musulmanak, eta 5.827 dunam.[13] 86 dunam landa eremu gisa erabiltzen ziren, 4.777 zerealetarako, eta 15 dunam eraikitzeko (hirikoak).[13][13]

Jordaniarren aroa

1948ko Arabiar-israeldar Gerraren ondoren, eta 1949ko Armistizio Akordioen ondoren, Jalamah Jordaniako aginpean sartu zen.

1961eko erroldaren arabera, 784 biztanle ziren.[14]

1967tik aurrera

Sei Eguneko Gerraz geroztik, 1967an, Israelgo okupaziopean egon da Jalamah.

2022ko irailaren 14an, bi palestinar eta soldadu israeldar bat hil ziren Israelgo kontrol militarreko postu batean, Zisjordaniaren mugan.[15]

Erreferentziak
  1. Conder, 1876, p. 147
  2. Dauphin, 1988, p. 744
  3. (Ingelesez) al-Bakhīt, Muḥammad ʻAdnān; al-Ḥamūd, Nūfān Rajā. «Daftar mufaṣṣal nāḥiyat Marj Banī ʻĀmir wa-tawābiʻihā wa-lawāḥiqihā allatī kānat fī taṣarruf al-Amīr Ṭarah Bāy sanat 945 ah» www.worldcat.org (Jordanian University): 1-35..
  4. Marom, Roy; Marom, Tepper; Adams, Matthew, J. «Lajjun: Forgotten Provincial Capital in Ottoman Palestine» Levant  doi:10.1080/00758914.2023.2202484..
  5. Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 161
  6. Robinson and Smith, 1841, vol 3, 2nd app.
  7. Robinson and Smith, 1841, vol 3, pp. 161,167
  8. Guérin, 1874, pp. 326 - 327
  9. Conder and Kitchener, 1882, SWP II, p. 84
  10. Barron, 1923, Table IX, Sub-district of Jenin, p. 29
  11. Barron, 1923, Table XV, p. 47
  12. Mills, 1932, p. 68
  13. Government of Palestine, Department of Statistics.
  14. Government of Jordan, Department of Statistics, 1964, p. 25
  15. «Two Palestinians, one Israeli soldier killed in Jenin shoot-out» Al Jazeera 14 September 2022.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.