Jacobo Árbenz

Juan Jacobo Árbenz Guzmán (Quetzaltenango, 1913ko irailaren 14a - Mexiko Hiria, 1971ko urtarrilaren 27a) suitzar jatorriko guatemalar militar eta politikari bat izan zen, Defentsa Nazionaleko ministroa (1944-1951) eta Guatemalako presidentea (1951-1954).

Jacobo Árbenz
Irudi gehiago
Guatemalako presidente 1951ko martxoaren 15a - 1954ko ekainaren 27a ← Juan José Arévalo (en) - Carlos Enrique Díaz de León (en) →
Bizitza
Jaiotza	Quetzaltenango, 1913ko irailaren 14a
Herrialdea	Guatemala
Bizilekua	Q5754495
Heriotza	Mexiko Hiria, 1971ko urtarrilaren 27a (57 urte)
Hobiratze lekua	Guatemala City General Cemetery (en)
Heriotza modua	ezezaguna
Familia
Ezkontidea(k)	María Cristina Vilanova (en)
Seme-alabak	ikusi Arabella Árbenz (en) Jacobo Árbenz Vilanova (en) Leonora Árbenz (en)
Hezkuntza
Heziketa	Escuela Politécnica (Guatemala) (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	unibertsitateko irakaslea eta militarra
Jasotako sariak	ikusi Order of the Quetzal Legion of Merit
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Army of Guatemala (en)
Gradua	koronel
Parte hartutako gatazkak	Guatemalan Revolution (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa	Revolutionary Action Party (en)

1944ko Iraultzan parte hartu zuten militarren taldekoa zen. «Herriko soldadua» bezala ezagutua izan zen. Guatemalako presidente hautatu zuten 1950eko hauteskundeetan, eta 1951ko martxoaren 15ean hartu zuen kargua. Árbenzek inaugurazio hitzaldian azaldu zuenez, bere gobernu plana hiru helburu nagusitan oinarritzen zen. Lehena Guatemala ekonomikoki buruaskia zen herrialde bihurtzea zen, menpekoa eta ekonomia erdikolonialekoa izateari utziz; beste bi helburuak ziren, herrialde modernoa eta merkatu-ekonomia zuena bihurtzea, herrialde atzeratua eta ekonomia nagusiki feudala izateari utziz. 1954ko ekainaren 27an, Estatu Batuetako Gobernuak zuzendutako estatu-kolpe batek boteretik kendu zuen, United Fruit Companyren babesarekin, eta CIAk exekutatu zuen PBSUCCESS operazioaren bidez. Junta militar batek ordezkatu zuen, eta Junta horrek azkenean boterea Carlos Castillo Armas koronelari eman zion. Komunista izateaz eta Estatu Batuetako fruten monopolioen eta nekazal oligopolio nazionalen interesei eraso egiteaz akusatua izan zen, batez ere nekazaritza erreformarekin, eta bere aholkulari talde intimoaren artean Guatemalako Lanaren Alderdiko kideei lekua egiteagatik. Kolpearen ondoren Uruguai eta Mexikoko erbestera ihes egin behar izan zuen, non bere emazte eta seme-alabengandik banandu zen, CIAk antolatutako ospe txarreko kanpaina bat jasan zuen, eta bere alaba Arabellak bere buruaz beste egin zuen Bogotan, Kolonbian, 1965eko urrian.

Azkenik, Jacobo Árbenz Mexiko Hiriko erbestean hil zen 1971n.