Józef Rotblat
Józef Rotblat (Varsovia, 1908ko azaroaren 4a - Londres, 2005eko abuztuaren 31) poloniar zientzialaria izan zen.
Józef Rotblat | |
---|---|
Ahotsa | |
Bizitza | |
Jaiotza | Varsovia, 1908ko azaroaren 4a |
Herrialdea | Polonia Erresuma Batua (1946 - |
Heriotza | Londres, 2005eko abuztuaren 31 (96 urte) |
Familia | |
Aita | Zygmunt Rotblat |
Hezkuntza | |
Heziketa | Varsoviako Unibertsitatea 1938) doktoretza : fisika Liverpoolgo Unibertsitatea 1950) doktoretza : fisika Londresko Unibertsitatea 1953) |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | fisikaria |
Parte-hartzailea
| |
Enplegatzailea(k) | Edinburgheko Unibertsitatea |
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | Royal Society National Academy of Sciences of Ukraine (en) Poloniako Zientzien Akademia Polish Society of Arts and Sciences Abroad (en) Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia |
Bere sorterriko unibertsitatean egin zituen ikasketak; 1932an graduatu zen, eta 1938an eskuratu zuen Fisikako doktoregoa. Varsoviako Zientzia Elkarteko Laborategi Erradiologikoan lan egin zuen, eta Unibertsitateko Fisika Atomikoko Institutuaren zuzendari izan zen (1937-1939). 1939an Liverpoolera aldatu zen, beka batekin, bonba atomikoari buruzko ikerketak egitera. Fisika Nuklearreko Saileko irakasle eta zuzendari izan zen, eta 1946an Erresuma Batuko hiritartasuna eskuratu ondoren, Londresko Unibertsitateko irakasle egin zuten; harrezkero, gero eta kezka handiagoa erakutsi zuen biologiako eta medikuntzako gaiekiko, eta St. Bartholomew's Hospital Medical Collegen lan egin zuen (hango irakasle emeritua izan zen). Rotblatek garrantzi handiko ikerketak egin zituen fisika nuklearraren alorrean, eta energia atomikoaren aplikazio bakezaleak azpimarratu eta erakutsi nahi izan zizkion gizarteari; izan ere, arma nuklearren kontrako jardueragatik izan zen, batez ere, ezaguna, eta arma horien arriskuez ohartarazten ahalegindu zen bai zientzialarien komunitatea bai gizartea. Besteak beste, Atom Train Exhibition erakusketa sortu zuen; Ingalaterra, Europa eta Ekialde Hurbilean zehar ibili zen, eta 1946an Zientzialari Atomikoen Elkarte Britainiarra sortu zuen, zientzialariak ohartarazteko. Zientzian eta teknologian egindako aurrerapenak gizarteari helarazteko ahaleginean, hogei liburutik gora idatzi zituen, eta Physics in Medicine and Biology aldizkariko zuzendari izan zen; horrez gainera, hainbat elkarte eta akademiatako kidea izan zen. 1957tik 1973ra bitartean, Zientzia eta Munduko Arazoei buruzko Pugwasheko Hitzarmenak taldeko idazkaria, eta 1988tik aurrera zuzendaria izan zen; talde hark munduan bakea lortzeko arma nuklearrak desegitea eskatzen zuen forum bat sortu zuen. 1995ean Bakearen Nobel saria eman zieten Rotblat eta Pugwasheko Hitzarmenak taldeari, gerra nuklearraren prebentzioaren alde egindako lanagatik. 1992an Albert Einstein saria irabazi zuen.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak