Ixiar Rozas
Ixiar Rozas Elizalde (Lasarte-Oria, Gipuzkoa, 1972ko urtarrilaren 19a) euskal idazlea da. Arte Ederretan doktorea (UPV-EHU), egun, Arte Hezkuntzako irakaslea da Mondragon Unibertsitatean eta Azala espazioko lantaldeko kidea.
Ixiar Rozas | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Ixiar Rozas Elizalde |
Jaiotza | Lasarte-Oria, 1972ko urtarrilaren 19a (52 urte) |
Herrialdea | Gipuzkoa, Euskal Herria |
Hezkuntza | |
Heziketa | Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa |
Hizkuntzak | euskara gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea, antzerkigilea eta katedraduna |
Bere testuak, saiakerak eta artikuluak hainbat hizkuntza eta herrialdetan (Mexikon, Italian, Eslovenian, Erresuma Batuan, AEBetan, Portugalen eta Errusian, besteak beste) argitaratu dira.[1] Horietako batzuk aipatze arren: Negutegia (2006), Beltzuria (2014) edo Ejercicios de ocupación. Arte, vida y trabajo (2015).
Sortzaile garaikideei eskainitako Humano caracol (2006-2009) dokumentalaren egilea ere bada.
Kultur langile bezala, mintegiak, lantegiak eta hitzaldiak antolatu izan ditu; besteak beste, Erresonantzian (2011), Arrakalatuta (2014-2015) edota Proklama (2014-2016). Periferiak topaketen fundatzaile-kidea eta zuzendari-artistiko-kidea ere izan da. Italian eta Euskal Herrian (2002-2007) antolatutako topaketa horiek, pentsamendu kritikoaren eta jarduera artistikoen arteko topaketak izan ziren. Testuinguru horretan, Begiradak. Miradas y memorias desde el margen. Glances and memories from the fringes (KMK-Periferike, 2006), liburuaren editorea da Rozas.
Batik bat, idazle gisa egindako ibilbideagatik da ezaguna, baina urte batzuk daramatza ahotsa, gorputza eta lengoaiaren artean dagoen espazioa modu teorikoan eta praktikoan ikertzen.[2]
Diziplina anitzeko sortzailea izanik, honako koreografo, egile eta artistekin lankidetzan aritu izan da: Idoia Zabaleta (Gasteiz), Filipa Francisco (Portugal), Estela Lloves (Vigo/Berlin), Elena Albert (Bartzelona), German Jauregi (Brusela/Bilbo), Maria Muñoz eta Pep Ramis (Girona), Maite Arroitajauregi (Eibar), Maider Lopez (Donostia), Paco Toledo (Bartzelona/Chile), José Luis Gallero (Madril), Mireia Sentis (New York/Madril), etab.[1]
Lanak
Poesia
- Patio bat bi itsasoen artean (2001, Arabako Foru Aldundia)
- Unisonoa (2020, Pamiela)[4]
Antzerkia
- Gau bakar bat (2004, Hiria)
Telebistarako
Gidoilari moduan, hainbat telesailetan lan egin du, hala nola, Benta Berri (ETB), Compañeros (Antena 3) edota Teilatupean (ETB) izenekoetan.[5]
Sariak
Nazioarteko ibilbidea
- 2017 - Suediako Goteborgeko Liburu Azokan (Göteborg Bokmässan) Beltzuria bere lanaren aurkezpena (2017ko irailaren 28tik urriaren 1era).[6]
Erreferentziak
- «Ixiar Rozas Elizalde» Euskal Idazleen Elkartea (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).
- «Ixiar Rozas» www.tabakalera.eu (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).
- Gorka Erostarbe, «Kezkagarria da gazteek gero eta gutxiago erabiltzea hitza», Berria, 2014-12-31
- Irizar, Itziar Ugarte. ««Tentsioa dakarten lanak falta dira»» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-10-25).
- «Rozas Elizalde, Ixiar» Auñamendi Eusko Entziklopedia (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).
- «Ixiar Rozas euskal idazlea Göteborgeko Liburu Azokan izango da egunotan» Etxepare Euskal Institutua 2017-09-27 (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).
Kanpo estekak
- «Ixiar Rozas», Literaturaren Zubitegian.
- «Rozas, Ixiar», basqueliterature.com webgunean.