Isabel Echarri
Isabel Echarri (Bera, Nafarroa Garaia, 1929ko otsailaren 10a - Formentera, Balearrak, 2022ko ekainaren 22a) euskal[1] artista garaikidea zen. Batez ere eskultorea zen, eta papera zuen baliabide gogokoena.
| Isabel Echarri | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bera, 1929ko otsailaren 10a |
| Herrialdea |  Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
| Heriotza | Formentera, 2022ko ekainaren 22a (93 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Arte Ederren Goi Eskola Nazionala |
| Hizkuntzak | gaztelania frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | grabatzailea, eskultorea, artista bisuala eta eszenografoa |
Biografia
Isabel Echarrik 1954tik aurrera Parisko Arte Ederren Goi Eskola Nazionalean (ENSBA) ikasi zuen.
Jean Souverbieren eta Édouard Goergen tailerretatik igarotzeak zehaztu zuen eskultore eta eszenografo gisa egin zuen ibilbidea.
Eskultorea: Édouard Goergen ondoan, grabatua, tapizeria eta eskultura ikasi zituen (1956-1957), eta metala eta plastikoak ere landu zituen. Papera eta zuria aukeratu zituen 1962an. Bere baliabide gogokoenak erliebea hartzen du, izan aztarna zein paper landua.
Eszenografoa: Jean Souverbieren ondoan, Arte Monumentala ikasi zuen. Ia 40 urtez proiektatu zuen bere hiztegi artistikoa, Diego Etcheverry senarrarekin, dekorazioak eta jantziak sortzeko -ikuskizun lirikoen, sorkuntza garaikideen, antzerkiaren eta abarren ehun ekoizpen baino gehiago-.
Bikoteak bere material eszeniko guztia BnF-ri eman zion.[2]
Isabel Echarri Parisen eta Formenteran bizi izan zen, eta bietan zituen tailerretan lan egin zuen.
Lanak
Eskulturak
Paper-orearen, paper zizelkatuaren, ukipen polimeroen edo ehunen aztarnak; lanak beti erliebean daude.
Artistak bere paper-orea egiten zuen, erabateko zuria lortzeko.
Liburu-objektuak
Isabel Echarrik, idazleekin, poetekin eta haien testuekin, forma eta tamaina guztietako liburu-objektuak edo "livrobjets" delakoak (Daniel Leuwersen neologismoa) sortu zituen: Fernando Arrabal, Federico García Lorca, Clarence Lambert, Pablo Neruda, Jorge Semprun, Miguel de Unamuno,
Eszenografia
Bizkarrez bizkar paratutako E bikoitz batek sinatzen ditu Isabel Echarriren eta Diego Etcheverryren (haren senarra) dekorazio- eta jantzi-lanak.
Ia berrogei urtez, ehun ekoizpen baino gehiagotarako dekorazioak eta jantziak sortu zituzten, izan errepertorio klasikoko operak (Mozart, Verdi, Wagner, Puccini, Offenbach, Bizet...) nahiz garaikidekoak (Semenoff-en Sire Halewyn, François Bernard Mâche-n Temboctou, edo Maurice Ohanaren Syllabaire pour Phèdre).
1.300 dekorazio-maketa eta jantzi-diseinu baino gehiago ematearen ondorioz, BnF-ek beren sorkuntzak gorde, leheneratu eta erregistratu ditu.[3]
Isabel Echarri et Diego Etcheverry: Décors et costumes d’opéra à quatre mains Galerie des donateurs-en[4] erakutsi zuten, 2015eko abenduaren 8tik 2016ko urtarrilaren 17ra, beren sorkuntzen ikuspegi orokorraren erakusgarri.
Erakusketak
1956tik, eta Parisko Arte Ederren Galerian egindako lehen erakusketatik, Isabel Echarrik urtero erakusten zuen
60 urte baino gehiagoko bere erakusketa-ibilbidean (taldean edo bakarrik), Alemania, Belgika, Danimarka, Espainia, Frantzia, Italia, Japonia, Portugal, Erresuma Batua, Suedia, Suitza, Thailandia, Jugoslavia ohia igaro zituen.
Edizioak
- Ophelie, tirage à 150 exemplaires, Cristal et bronze doré, Daum, 1978
- Monnaie de Paris, Éditions, 1979
Bildumak eta museoak
- MAMC, Musée d'art moderne de Saint-Étienne,
- Musée de Baraluka, Yougoslavie
- Musée de Liège, Belgique
- Sa Nostra, Baléares, Espagne
- Museo de Arte Contemporáneo de Ibiza (MACE)
- Muséo de Madrid, Estampa
- Médiathèque d’Issy-Les-Moulineaux 2005
- Fundacion Antonio Perez-Cuenca
- Musée départemental de Beauvais, Mudo
- Demeure Ronsard
- Bale (Grisard)
- Médiathèque d’Angers
- Cabinet des estampes, Bibliothèque nationale de France
- Collection de l’État, Paris
- Collections privées
Erreferentziak
Bibliografia
- (en) « Isabel Echarri », extrait de la notice dans le dictionnaire Bénézit, sur Oxford Art Online, 2011 (ISBN 9780199773787)
