Irène Joliot-Curie

Irène Joliot-Curie, jaiotzez Irène Curie, (Paris (Frantzia), 1897ko irailaren 12a - Paris (Frantzia), 1956ko martxoaren 17a) frantziar fisikari eta kimikaria izan zen eta, 1935ean, Kimikako Nobel saria lortu zuen.

Irène Joliot-Curie

idazkariorde

1936ko ekainaren 4a - 1936ko irailaren 26a - Jean-Baptiste Perrin →
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakIrene Curie
JaiotzaParisko 13. barrutia, 1897ko irailaren 12a
Herrialdea Frantzia
BizilekuaParis
HeriotzaParis, 1956ko martxoaren 17a (58 urte)
Hobiratze lekuaCemetery Sceaux (en) Itzuli
Heriotza moduadeath by misadventure (en) Itzuli: leuzemia
Familia
AitaPierre Curie
AmaMarie Curie
Ezkontidea(k)Frédéric Joliot-Curie  (1926ko urriaren 9a -
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
Hezkuntza
HeziketaParisko Zientzien Fakultatea 1925) doctorate in France (en) Itzuli : fisika
Collège Sévigné (en) Itzuli
Parisko Unibertsitatea
Tesi zuzendariaPaul Langevin
Doktorego ikaslea(k)Yang Chengzong (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Irakaslea(k)Paul Langevin
Jarduerak
Jarduerakfisikaria, kimikaria, katedraduna, politikaria, fisikari nuklearra eta ikertzailea
Enplegatzailea(k)Parisko Zientzien Fakultatea
Jasotako sariak
KidetzaAlemaniako Zientzien Akademia Berlinen
Zientzien Errusiar Akademia
Belgikako Medikuntzako Errege Akademia
Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia
Poloniako Zientzien Akademia
IMDB: nm3396150 Find a Grave: 38021075 Edit the value on Wikidata

Biografia eta lorpenak

Irène Joliot-Curie Parisen (Frantzia) jaio zen, 1897ko irailaren 12an. Gurasoak Pierre eta Marie Curie (Fisikako Nobel saria 1903an eta Kimikakoa 1911n) izan zituen.

Parisko zientzia-eskolan egin zituen fisika eta kimikako ikasketak. Polonioaren alfa izpiei buruzko tesiarekin doktoretza lortu zuen. Zenbait erietxetako erradiologia sailetan egin zuen lana Lehen Mundu Gerran, eta gero amaren laguntzaile izan zen Parisko Erradiologia Institutuan.

Frantziako lehen pila atomikoa egiten lagundu zuen eta Orsayko Fisika Nuklear zentroko planoak ere egin zituen; haren azterketak oso garrantzitsuak izan ziren fisika nuklearraren garapenerako.

1926an, lankide zuen Frédéric Joliot-Curie zientzialariarekin ezkondu zen eta bikoteak erabaki zuen aurrerantzean erabiltzea Joliot‐Curie abizenak. Bi seme-alaba izan zituen, Helena eta Pierre Langevin-Joliot.

1934an egin zuten Joliot-Curie senar-emazteek bere lanik garrantzitsuena elementu erradioaktiboak artifizialki sortzean. 1934an, leuzemiak hil zuen Marie; garai hartan oso ohikoa zen gaixotasun hau, erradiazioari ez baizitzaion behar adinako arreta eskaintzen.

1935ean biek Kimikako Nobel saria eskuratu zuten eta urte berean Zientziarako Fundazio Nazionaleko ikerketa saileko lehendakari izendatu zuten.

1936an Estatuko Zientzia Ikerketarako idazkariorde izan zen.

Ideia komunistak zituela-eta, 1951n Energia Atomikoko Frantziako Batzordetik bota zuten. Bakearen aldeko Nazioarteko Batzordeko eta Frantziako Emakumeen Batasunerako Batzorde Nazionaleko kide izan zen.

Irène Joliot-Curie 1956ko martxoaren 17an hil zuen leuzemiak. Śenarra, berriz, 1958ko abuztuan hilko zen.

Ikerketa zientifikoak eta aitortzak

Irène Joliot-Curiek bere senarrarekin bat eman zion hasiera fisika nuklearraren arloko ikerketari eta ikerkuntza horretan atomoaren egiturak eta nukleoaren proiekzioa ikertu zituzten.

Funtsezkoa izan zen 1932an aurkituko zen neutroiarentzat.

1935ean, amaren pausuei jarraituz[1], senar-emazteek jaso zuten Kimikako Nobel saria.

Ez Marie Curie, ezta Irène Joliot-Curie ire, ez zituzten sekula Frantziako Zientzia Akademian onartu. Bai, ordea, Frédéric Joliot, Ireneren senarra. Horrela dio Ireneren alaba den Helenak:

« ...Kanpaina gogorra izan zen nire amonaren aurka, emakumea eta Poloniakoa gainera! Ez zuen ondo hartu eta ez zen sekula gehiago aurkeztu. Amarena ezberdina izan zen. Hiru alditan aurkeztu zen eta ez irriki biziz zegoelako, eskubideak defendatzeko baizik. Emakumearen ikerketarakogaitasunetan sinesten zuen eta aitortzaren beharra ikusten zuen. Arrazoi berberagatik onartu zuen Estatuaren Idazkaritzarako postua, oraindik emakumeen botoa onartu gabe zegoen garaian. Ez zuen asko iraun, ordea...[2]  »

Erreferentziak
  1. http://www.abc.es/sociedad/20141006/rc-cinco-matrimonios-premio-nobel-201410061334.html
  2. https://elpais.com/sociedad/2014/04/25/actualidad/1398445342_458886.html

Kanpo estekak


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.