Iparburu magnetikoa

Iparburu magnetikoa edo ipar polo magnetikoa Lurraren ipar hemisferioko azaleko puntu mugikor bat da, non planetaren eremu magnetikoak beherantz jotzen duen bertikalki (hau da, iparrorratz magnetiko baten orratzari ardatz horizontalean biratzen uzten bazaio, zuzen beherantz seinalatuko du). Hori toki bakar batean gertatzen da, iparburu geografikotik eta iparburu geomagnetikotatik hurbil (baina bi horietatik bereizita).

Iparburu magnetikoa eta iparburu geomagnetikoa, 2017. urtean.[1]

Iparburu magnetikoa denborarekin mugituz doa, Lurraren nukleoan gertatzen diren aldaketa magnetikoen eraginez.[2] 2001ean, Kanadaren Geologia Ikerketak zehaztu zuen iparburu magnetikoa Ellesmere uhartearen mendebaldean zegoela, Kanada iparraldean, 81°18′N 110°48′W koordenatuetan.[3] 2005ean, 83°06′N 117°48′W koordenatuetan zegoen. 2009an, oraindik Kanadako artikoaren barruan zegoen, 84°54′N 131°00′W koordenatuetan,[1] baina urtean 55 - 60 kilometro mugitzen ari zen Errusia alderantz.[4] Egindako proiekzioek ziotenez, 2019 urtetik aurrera iparburua Kanadako artikotik kanpo egotekoa zen, 86°26′52.8″N 175°20′45.06″E koordenatuetan.[5][1]

Iparburu magnetikoaren hego hemisferioko kidekoa hegoburu magnetikoa da. Lurraren eremu magnetikoa guztiz simetrikoa ez denez, ipar eta hego buru magnetikoak ez dira antipodalak, hau da, batetik bestera marraztutako lerro zuzen bat ez da Lurraren erdigune geometrikotik igaroko.