Inocybe dulcamara
Inocybe dulcamara Inocybaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Toxikoa; haluzinazioak eragiten ditu. Mikroskopioan behatzen ez bada, antzeko espezieetatik bereiztea zaila da.
| Inocybe dulcamara | |
|---|---|
_P._Kumm_225812_crop.jpg.webp) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Klasea | Agaricomycetes |
| Ordena | Agaricales |
| Familia | Inocybaceae |
| Generoa | Inocybe |
| Espeziea | Inocybe dulcamara P.Kumm. |
Deskribapena
Kapela: 2 eta 5 (10) cm bitarteko diametrokoa, globo itxurakotik koniko-kanpai formakora, azkenik lau ganbila eta zertxobait unbilikatua. Ertza kapelaren kolore berekoa, inkurbatutik lau-dekurbatura, bihurria, lobulatua, zerra itxurakoa, krenatua eta maiz pitzatua. Azala, arre-lehoi koloretik marroi-okrera, feltroduna eta pubeszentea, ezkata ilun eta sendoago ugari ditu erdian.
Orriak: Estu samar, sabeldunak, sinuadoetatik subadnatatara, tartekatua orritxoak; orixka-oliba zurbil kolorekoetatik arre-horixketara zahartzean eta ertz flokosoak eta zurbilagoak.
Hanka: 2,5 - 5 x 0,5 - 0,8 ( 1 ) cm-koa, zilindrikoa, barnehutsa, sarritan okertuta eta ezkata eskuarrosa-ekin; kapela baino kolore argiagoa du, eta gortina okre-oliba kolorekoa.
Haragia: Mehea, horixka eta arrexka oinean; ezti usaina orriak igurztean, zapore gozoa hasieran gero mikatza.[2]
Etimologia: Inocybe terminoa, muskulua, nerbioa, zuntza esan nahi duen "is inós" hitzetik dator; eta burua esan nahi duen "cybe" hitzetik dator; hau da, zuntzezko kapela. Dulcamara epitetoa latinetik dator, geza-mikatza esan nahi duen "dulcamarus" hitzetik. Perretxikoaren zapore mikatz eta gozoagatik
Toxikotasuna
Espezie toxikoa. Oro har, genero honetako espezie guztiak baztertu behar ditugu.[3]
Nahasketa arriskua
Tamaina handiagoko Inocybe caesariata delakoarekin nahas daiteke, habitat bera dute.[4]
Sasoia eta lekua
Koniferoen lurzoru hareatsuetan eta kostaldeko dunetan hazten da.[5]
Banaketa eremua
Europa, Errusia, Togo, Japonia, Ipar Amerika.
Erreferentziak
- Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas.. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 352 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 243 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 234 or. ISBN 84-282-0865-4..
- (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 238 or. ISBN 84-505-1806-7..
