Hodei polar estratosferiko
Hodei polar estratosferikoak (ingelesez: polar stratospheric cloud edo PSC) edo hodei nakaratuak[1] pastel tonu ikusgarriak dituzten hodeiak dira. Izotzezko kristal ñimiñoez osatuta daude (azido nitrikotik edo uretik sortuak), 15 eta 30 kilometro arteko altueran sortzen dira, -83 °C inguruko tenperaturan. Izotzezko kristalek Cl2 molekulen eraketaren katalizatzaile gisa balio dute (gas klorofluorokarbonatuetatik abiatuta), eta ondoren bi kloro atomotan banatuko dira, udaberrian dagoen Ultramore erradiazioren kontzentrazioak sortuak, ozono estratosferikoaren kontzentrazioa gutxituko dute, harekin erreakzionatuz. Beraz, ozono-geruza "suntsitzeko" prozesuaren parte dira.
Behaketa
Antartikan, negu australean (Artikoan bezala negu borealean), altitude handiko hodei hauek ikus daitezke (20 km ingurukoak), edertasun handikoak, oro har lentikular leunduak, isla nakaratu eta iridiskorrekin, hortik datorkio "nakaratuak" izena. Poloetatik gertu ere ikusi ahal izan dituzte.[2]
Motak
Bi motatako hodei polar estratosferikoak daude:
- I. mota: azido nitrikoaren eta azido sulfurikoaren tantatxo hidratatuak dituzte. Sortzeko -78 °C-tik beherako tenperaturak behar dira.
- II. mota: izotzezko kristal nahiko puruak dira. Zure prestakuntzarako I. motako PSC batean baino tenperatura are baxuagoak behar dira.[2]
Erreferentziak
- Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2017]
- (Ingelesez) Maturilli, Maturilli. Polar Stratospheric Clouds Above Spitsbergen. Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research.
Kanpo estekak
Artikulu hau meteorologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |