Henry Purcell

Henry Purcell
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Westminster, 1659ko irailaren 10a
Herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
Heriotza	Westminster, 1695eko azaroaren 21a (36 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Familia
Ezkontidea(k)	Frances Purcell (en)
Seme-alabak	ikusi Edward Purcell (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Daniel Purcell (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Westminster School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Pelham Humfrey (en) ; John Blow (en) ; Henry Cooke (en) ; Matthew Locke
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, organista, musikologoa, musikaren teorikoa eta autorea
Lan nabarmenak	ikusi Dido and Aeneas (en) ; Who can from joy refrain? (en) ; The Fairy-Queen (en) ; Hail, bright Cecilia (en) ; I attempt from love's sickness to fly (en) ; Thou knowest, Lord, the secrets of our hearts (en) ; Abdelazer Suite (en) ;
Mugimendua	musika barrokoa
Genero artistikoa	opera; himnoa; Oda
Musika instrumentua	organoa; Klabizenbaloa
	henrypurcell.org.uk

Henry Purcell —ahoskera: /ˈpɜ:səl/— (Westminster, Londres, 1659ko irailaren 10a – 1695eko azaroaren 21a) Britainia Handiko musikagile edo konpositore barroko bat izan zen. Opera landu zuen batik bat. Hainbaten ustez, Ingalaterrako musikagile onena da.[1] Frantziako eta Italiako elementu estilistikoak hartuta, Ingalaterrako musika barrokoa sortu zuen.

Bizitza

Purcell Westminsterko (Londres, Ingalaterra) Old Pye Streeteko St Ann’s Lanen jaio zen. Aita, Henry Purcell izenekoa hura ere, Chapel Royaleko jaun eta abeslari izan zen, eta Karlos II.a Ingalaterrakoaren koroatzean abestu zuen. Hiru anaietan nagusia izan zen, eta anaia txikiena ere, Daniel Purcell (1717an hila), konpositore emankorra izan zen. 1664an aita hil ondoren, bere osaba Thomas Purcellen zaintzapean geratu zen. Thomas ere Chapel Royaleko kide zen, eta Henry kide gisa bertan sar zedin lan egin zuen. Henryk lehenik Henry Cookerekin ikasi zuen, eta ondoren, Cooken ordezko izan zen Pelham Humfreyrekin. Humfrey hil ondoren, John Bolwrekin jarraitu zituen ikasketak, Westminstergo eskolara joaten zen bitartean. 1676an, Westminster abadiako organista-laguntzaile izendatu zuten. 1680ean, Blowk, 1669tik Westminster abadiako organista zena, bere karguari uko egin zion, eta Purcellen alde egin zuen leku hori har zezan. 1682an, Edward Lowe hil, eta Chapel Royaleko organista egin zuten. Hurrengo urteetan, musika sakroa besterik ez zuen egin ia, eta antzerkiaren zituen loturak moztu egin zituen. Hala ere, bere kargu berria hartu aurretik, antzerkirako bi lan garrantzitsu konposatuak zituen: Nathaniel Leeren Theodosuis lanerako eta Thomas D’Urfeyren Virtuous Wife lanerako. 1689an, Purcellek Dido eta Eneas opera konposatu zuen, Ingalaterrako musika dramatikoaren historian mugarri garrantzitsua izan zena. Purcell 1695eko azaroaren 21ean hil zen, eta Westminster Abadian lurperatu zuten.

Lanak

Henry Purcellek 860 lan baino gehiago konposatu zituen. Bere obrak hiru estiloren eragina izan zuen:

Ingalaterrako musika: Purcellen aita eta osaba musikari ingelesak ziren. Ez zuten beste edozein estilorekin harremanik izan.
Frantziako musika: Purcellen irakasleek Frantzian ikasi zuten, eta estilo horren eragin handia izan zuten.
Italiako musika: 1680tik aurrera italiar musikaren gorakada handia izan zen Ingalaterran, eta Purcellengan horren eragina nabari da.

Musika instrumentala

Musika horrek bi estilo argi ditu Purcellengan: tradizionala eta italiarra (azken hori oso nabaria haren sonatetan). Aipatzekoak dira Purcellen zortzi suiteak, hogeita bost martxa eta klabezinerako pieza inguru eta sonatak biolinerako.

Musika sakroa

Purcellen musika sakroak eragin italiar nabaria du, eta hiru generotan zatitu daiteke:

Full Anthem. 1683an konposatuak, motete tradizional, konplexuak dira.
Verse Anthem. Haren azken urteetan, estilo frantsesaren eraginpean idatziak.
Koruko musika. Izaera goratukoa.

Musika profanoa

Purcellek zenbait oda arranditsu idatzi zuen, nobleziaren edo erregearen gertakari garrantzitsuren bat zela bide. Genero horretan zuen trebezia izugarri handitu zen 1680tik aurrera. Aipatzekoak dira Maria erreginaren urtebetetzerako konposatutako oda eta Ode for St Cecilia's Day.

Musika eszenikoa

Antzerkirako musika erakargarria idatzi zuen Purcellek: Distressed Innocence, Abdelazer, The Married Beau. Opera bakarra idatzi zuen, zentzu hertsian esanda: Dido eta Eneas (1689). Haren beste lanak “erdioperak” dira: Dioclesian (1690), Kind Arthur (1691), The Fairy Queen (1692), The Indian Queen (1695ean hasia).

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Henry Purcell

Musika klasikoa

Erreferentziak

Purcell Goldbergweb.com webgunean

Artikulu hau Erresuma Batuko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

Datuak: Q9695
Multimedia: Henry Purcell / Q9695

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Purcell Goldbergweb.com webgunean