Henrik Dam

Nobel Saria

Carl Peter Henrik Dam Kopenhagen jaio zen 1895eko otsailaren 21ean. Aita Emil Dam botikaria izan zuen eta ama, berriz, haren emaztea zen Emilie Peterson irakaslea[1].

Henrik gazteak kimika ikasi zuen Kopenhageko Institutu Politeknikoan eta 1920an graduatu zen. Urte berean egin zuten kimikako laguntzaile Nekazaritza eta Albaitaritzako Medikuntza Eskolan eta, 1923an, biokimikako irakasle izan zen Kopenhageko Unibertsitateko Fisiologia Laborategian.

Hurrengo urtean, ezkondu zen eta Inger Olsen izan zen emaztea[1].

Irakasle lanetan aritu zen Kopenhagen 1939ra arte eta, 1940an, AEBetara joan zen bizitzera, 1942 eta 1945 artean, Rochesterko unibertsitateko irakasle izan zelarik.

1946an, berriro itzuli zen Danimarkara eta biokimika eta nutrizio irakasle izan zen Institutu Politeknikoan 1965era arte.

Bere ikerketatan zera obserbatu zuen: grasarik gabeko dieta jarraitzen zuten oilaskoei nekezago koagulatzen zitzaien odola eta odoljarioak jasaten zituzten, muskulu eta azalazpietan, bereziki. Gerora, odolaren koagulazioaren gabezia hori ez zela fibrinogeno, kaltzio eta tronboplastina kontzentrazio baxuaren ondorio frogatu zuen, protronbina eskasiarena baizik. Odolaren koagulazioareko ezinbestekoa zen sustantzia liposoluble baten bila ikertzen ari zelarik, bat aurkitu zuen landareen hosto berdeetan eta horri deitu zion K bitamina.

K bitaminaren aurkiduntza eta funtzio fisiologikoei buruzko lanagatik, 1943an, Fisiologia edo Medikuntzako Nobel Saria eman zioten, Edward Adelbert Doisyrekin partekatu zuelarik.