Hafez


Hafis-e Shirazí (persieraz: حافظ شیرازی‎) edo, besterik gabe, Hafis , izen osoa Khwaja Shams-ud-Din Muhammad Hafez-e Shirazi (persieraz: خواجه شمس‌‌الدین محمد حافظ شیرازی‎; Xiraz, 1325/26 – Xiraz, 1389/90), persiar olerkari lirikoa izan zen. Haren Hafez izengoitia (persieraz: حافظ‎, Ḥāfeẓ, «Korana buruz dakiena» esan nahi du. Mistiko sufia izan zen, eta batzuetan gorteko poeta.[1]

Hafez

Bizitza
JaiotzaXiraz, 1325/26
Lehen hizkuntzapersiera
HeriotzaXiraz, 1389/90 (63/64 urte)
Hobiratze lekuaTomb of Hafez (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakpersiera
tajikera
arabiera
Jarduerak
Jarduerakpoeta, kanta-idazlea eta idazlea
Lantokia(k)Persis (en) Itzuli
Lan nabarmenak
InfluentziakIbn al-Arabi, Sanai (en) Itzuli, Anvari (en) Itzuli, Nezami Ganjavi, Khaqani (en) Itzuli, Farid ad-Din Attar eta Mansur al-Hallaj
Mugimendualirika
Izengoitia(k)حافظ
Genero artistikoalirika
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama
sunismoa
Sufismoa
Musicbrainz: 9c93120d-9953-4346-979c-852ff15893e5 IMSLP: Category:Ḥāfiẓ Find a Grave: 11870 Edit the value on Wikidata

Beti egon da misteriozko aire bat eta kondairak Hafizen bizitzaren inguruan, agian oso xehetasun gutxi ezagutu direlako.[2] Gai bakiko eta mistikoko bere konposizioengatik nabarmendu zen, aginteko boterearen ortodoxiarekin sarritan arazoak eragin zizkiotenak. Haren bizitza eta poemak izan dira analisi, iruzkin eta interpretazio askoren xede. Eragin handiena izan du XIV.aren ondorengo persiar poesian. Bere hilobiak, jatorri ezberdineko erromesak jasotzen ditu.

Bizitza

Gaztetan teologia eta arabiar hizkuntza eta literatura ikasi ondoren, gai horiek eta Koranaren exegesia irakatsi zituen Xirazeko madrasa batean. Bertako gortearen babesa izan zuen eta Irango beste printzeek deitu arren, ia ez zen bere sorterritik irten. Gaztetandik idatzi zuen poesia eta haren lanak (Diwan, 1368) erabateko onespena izan zuen. Poesia molde askotan taxutu zuen bere obra. Ghazal (amodiozko poesia) delakoan gailendu zen bereziki, eta islamiar poesiako adibiderik ederrenetakoak eman zituen molde hartan. Ardoari eta edateari eskainitako poemak, mistizismo sakonekoak eta esoterismoz beterikoak idatzi zituen. Mendebaldeko adituen ustez, Hafizen poesia persiar literaturaren gailurra da, ekialdean hain estimu handirik iritsi ez badu ere.[3]

Hafezen hilobia
Hafezen hilobia Xirazen.

Hil eta hogei urtera, hilobi bat eraiki zuten (Hafezieh) Hafezen omenez, Xirazeko Musala lorategietan. Gaur egungo mausoleoa André Godard arkeologo eta arkitekto frantsesak diseinatu zuen 1930aren amaieran. Barruan, alabastrozko hilarriaren gainean, Hafezen bi poema daude grabatuta.[4]

Asteroidea

12610 Hãfez asteroidea, 1960an aurkitua, izen horrekin bere omenez bataiatu zuten.

Erreferentziak
  1. https://books.google.cat/books?id=e78VgieJUIQC&pg=PA260#v=onepage&q&f=false
  2. https://www.britannica.com/biography/Hafez
  3. https://historia.nationalgeographic.com.es/a/hafez-poeta-mistico-persia_17129
  4. Dominique Auzias; Jean-Paul Labourdette (2019-03-04T00:00:00+01:00). Irán 2019/2020 Petit Futé. Petit Futé. 380.or. ISBN 979-10-331-9904-5.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.