Gupta Inperioa

Gupta Inperioa (sanskritoz: गुप्त साम्राज्य, Gupta Sāmrājya) Indiako inoizko inperio politiko eta militar handienetariko bat izan zen. Gupta dinastiak agindu zuen Inperioan 240-550 urte bitartean. Lurraldez, India iparraldeko eremu gehiena, eta gaur egungo Pakistan ekialdea eta Bangladesh hartzen zituen.

Gupta Inperioa
गुप्त साम्राज्य
320  600
Monarkia
Gupta Inperioa kolore grisez; berdez, menpeko estatuak
Geografia
HiriburuaPataliputra
Kultura
Hizkuntza(k)Sanskrito
ErlijioaHinduismo
Budismo
Historia
Aurrekoak
Kanva leinua
Kusan Inperioa
Ondorengoak
Heftalitak
Rashtrakuta leinua
Gurjara-Pratihara
Pala Inperioa

Gupta inperioak iraun zuen bitartean bakea, oparotasuna eta garapena izan ziren nagusi; horrenbestez, kultura indiarra asko aurreratu zen artean, literaturan eta zientzian: zientzia bera (gaur darabilgun zenbaki-sistema hamartarra garatu zuten, besteak beste), filosofia, arkitektura, eskultura, pintura, literatura, musika eta dantza landu zuten, gaurdaino iraun duenez. Sanskritoa zen Gupta Inperioko hizkuntza.

Gupta errege-erreginek administrazio-sistema eraginkorra ezarri zuten; botere zentral indartsua zeukaten, baina bake-garaietan herriei autonomia ere ematen zieten. Hinduismoa nagusi zenez, gizartearen antolaketa eredu horren araberakoa zen, kasta edo leinuka banatuta. Hinduismoaren ezaugarri nagusiak orduan ezarri ziren: jainko-jainkosak, erlijio-ohiturak eta tenpluak.

Inperioaren sasoian merkataritza eta kanpo-harremanak hain aberatsak izan ziren, ezen, sinesmen eta arkitektura hinduistak eta budistak Borneo, Kanbodia, Indonesia eta Thailandiaraino heldu ziren.

Historia

Gupta dinastia jatorriz Bengalakoa zela uste dute: Śrī Guptak sortu zuen dinastia 240-280 urte bitartean.

Antolaketa

Gupta Inperioko agintari nagusia enperadorea zen, Estatuko burua, baina nahitaez gobernu osoak lagundu behar zion: ministroek, Asanbleak eta funtzionarioek (zerga-biltzaileak eta ofizialak; enbaxadoreak, probintzia-gobernadoreak, militarrak eta artxibozainak; trobadoreak, heraldoak, eskribauak, guardiak, zelatariak, garraiolariak eta morroiak, besteak beste). Izan ere, Asanbleak izendatzen zuen erregea/enperadorea, zabarkeria kasuetan epaitu egiten zuen, eta erabakiak hartzen laguntzen zion. Asanbleako partaideak printzeak, agintari militarrak, apaizak, erakunde-ordezkariak eta behe-mailako agintariak ziren.

Enperadoreen zerrenda

  • Sri Gupta
  • Ghatotkacha
  • Chandragupta I.a
  • Nishamusgupta
  • Samudragupta
  • Ramagupta
  • Chandragupta II.a
  • Kumaragupta I.a
  • Skandagupta
  • Purugupta
  • Kumaragupta II.a
  • Budhagupta
  • Narasimhagupta Baladitya
  • Kumaragupta III.a
  • Vishnugupta
  • Vainyagupta
  • Bhanugupta
  • Shashankgupta

Ikus, gainera

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.