Guadalupe (eskualdea)

Guadalupe[1] (frantsesez Guadeloupe, /ɡwadəlup/ ahoskatua; antillar kreolez: Gwadloup) Frantziako itsasoz haraindiko eskualdea eta departamendua (DOM) da, Antilletako uhartedi txikia. Hego Amerikako kostatik 600 km iparraldera dago eta Dominikar Errepublikaren ekialdean. Prefektura Basse-Terre hirian dago.

Guadalupe
Guadeloupe

flag of Guadeloupe (en) Itzuli
Coat of arms of Guadeloupe (en) Itzuli
[[Fitxategi:|200px]]
Geografia
HiriburuaBasse-Terre
15°59′49″N 61°43′58″W
Azalera1.703
Punturik altuenaSoufrière
KontinenteaIpar Amerika
Administrazioa
PresidenteaAry Chalus (PS)
Ary Chalus (en) Itzuli
LegebiltzarraRegional Council of Guadeloupe (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria384.315 (2021)
756 (2020)
Dentsitatea236,07 bizt/km²
Erabilitako hizkuntzak
Ekonomia
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia+590
ISO 3166-1 alpha-2GP
ISO 3166-1 alpha-3GLP
Ordu eremua
Elektrizitatea230 V. 50 Hz.Europlug (en) Itzuli, AC power plugs and sockets: British and related types (en) Itzuli eta Type E (en) Itzuli
Internet domeinua.gp
regionguadeloupe.fr
Artikulu hau Frantziako eskualdeari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Guadalupe».

Izena

Izena Extremaduran (Espainia) dagoen Guadalupe herritik datorkio, Ama Birjina han agertu omen zelako. Guadalupek (arabieraz, Wad al luben) "ibai ezkutua" esan nahi du. Behinola, Karukera izena zuen ("Ur ederren uhartea").

Uharteak
# Uharte Bizt. (2010) Bizt. (99) Hazkunde Azalera (km²) Dentsitate
1 Grande-Terre 197.620 196.767 ▲ %+0,43 586,68 km² 337
2 Basse-Terre 189.713 172.693 ▲ %+9,86 847,82 km² 224
3 Marie-Galante 11.561 12.488 ▼ %-7,42 158,01 km² 73
4 Terre-de-Haut 1.787 1.729 ▲ %+3,35 5,22 km² 342
5 La Désirade 1.579 1.620 ▼ %-2,53 21,42 km² 74
6 Terre-de-Bas 1.095 1.269 ▼ %-13,7 7,58 km² 144
7 Petite-Terre 0 0 _ 1,70 km² _

Hiri nagusiak
# Hiria Bizt.(10) Bizt. (99) Hazkunde Uhartea
1Pointe-à-Pitre 131.523 132.751 ▼ %-0,93 G-T & B-T
2Basse-Terre 35.545 36.126 ▼ %-1,61 Basse-Terre
3Sainte-Anne 24.192 20.410 ▲ %+18,5 Grande-Terre
4Petit-Bourg 23.199 20.528 ▲ %+13,0 Basse-Terre
5Le Moule 22.381 20.827 ▲ %+7,46 Grande-Terre
6Sainte-Rose 20.155 17.574 ▲ %+14,7 Basse-Terre
7Capesterre-Belle-Eau 19.321 19.568 ▼ %-1,26 Basse-Terre
8Morne-à-l'Eau 16.725 17.154 ▼ %-2,50 Grande-Terre
9Lamentin 15.913 13.434 ▲ %+18,5 Basse-Terre
10Saint-François 14.797 10.659 ▲ %+38,8 Grande-Terre

Historia

Guadalupeko lehen biztanleak arawak amerindiarrak izan ziren, arrantzaz eta nekazaritzaz bizi zen herri baketsua, K.a. 330. urtean. Geroago, gaur egungo Venezuelatik iritsi ziren Karibeko indioek uhartea inbaditu eta Karukera izena eman zioten. Europarren iritziz, Guadalupe Kristobal Kolonek 1493an aurkitu zuen.

Frantziak 1635. urte inguruan kolonizatu zuten eta karibetar indioak bakandu zituzten, haiek esplotatzeko saiakera antzuaren ondoren. Afrikako esklaboak eraman zituzten eta azukre-kanabera sartu, Guadalupeko baliabide ekonomiko nagusitzat. Esklabotzaren indargabetzearen ondoren, eta azukre-kanaberaren landaketak utzi ondoren, uhartearen erakargarritasuna erabili zen.

Gaur egun, Guadalupeko biztanleria amerindiar, europar, afrikar eta indiarren nahasketa da. Elkarrekin kultura kreolea sortu zuten eta lasaitasunean bizitzea proposatu zuten.

Pertsonaia ezagunak

Erreferentziak
  1. Euskaltzaindia. (2006-5-26). Frantziako Errepublikako eskualde-, departamendu- eta hiriburu-izenak. .

Kanpo estekak


Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea
 Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu Batuak • Antigua eta Barbuda • Bahamak • Barbados • Belize • Costa Rica • Kuba • Dominika • Dominikar Errepublika • El Salvador • Grenada • Guatemala • Haiti • Honduras • Jamaika • Kanada • Mexiko • Nikaragua • Panama • Saint Kitts eta Nevis • Santa Luzia • Saint Vincent eta Grenadinak • Trinidad eta Tobago


Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • Guadalupe ∙ Martinika ∙ Saint Barthelemy ∙ Saint Martin ∙ Saint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Aingira · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman uharteak · Montserrat · Turkak eta Caicoak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina Uharte Estatubatuarrak (Ameriketako Estatu Batuak)

 Hego Amerika
 Estatu burujabeak: Argentina • Bolivia • Brasil • Txile • Kolonbia • Ekuador • Guyana • Paraguai • Peru • Surinam • Uruguai • Venezuela


Dependentziak: Guyana Frantsesa (Frantzia) • Falklandak (Erresuma Batua)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.