Guadalajara (Espainia)

Guadalajara[1] Espainiako izen bereko probintziako hiriburua da. Iberiarrek sortu zuten, eta Arriaca izena eman zioten (ibai harritsua adierazten duela esan ohi da, euskarazko Arriaga oinarri hartuta). Henares ibaiak gurutzatzen du hiria.

Guadalajara
Guadalajara
Espainiako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Gaztela-Mantxa
ProbintziaGuadalajarako probintzia
AlkateaAlberto Rojo Blas (en) Itzuli
Izen ofizialaGuadalajara
Jatorrizko izenaGuadalajara
Posta kodea19001–19005
INEk ezarritako kodea19130
HerriburuaGuadalajara City (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak40°38′N 3°10′W
Map
Azalera235.51 km²
Altuera708 m
MugakideakAldeanueva de Guadalajara, Centenera, Lupiana, Horche, Yebes, Valdarachas, Aranzueque, Loranca de Tajuña, Pioz, Pozo de Guadalajara, Chiloeches, Cabanillas del Campo, Marchamalo, Fontanar, Tórtola de Henares, Ciruelas, Torija, Valdeaveruelo, Galápagos, Fuentelahiguera de Albatages, Málaga del Fresno, Yunquera de Henares, Atanzón, Valdeavellano eta Valfermoso de Tajuña
Demografia
Biztanleria89.010 (2023)
1.558 (2022)
alt_left 44.599 (%50,1) (%46,4) 41.272 alt_right
Dentsitatea377,95 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia949
Ordu eremuaUTC+01:00
Hiri senidetuakLivorno, Roanne, Nitra, Parma, Nuneaton and Bedworth (en) Itzuli, Guadalajara, Buga (en) Itzuli eta Nuneaton (en) Itzuli
MatrikulaGU
guadalajara.es

Mugakideak

Guadalajarak honako udalerri mugakideak ditu: Fontanar eta Marchamalo ipar-mendebaldean, Cabanillas del Campo mendebaldean, Alovera hego-mendebaldean, Chiloeches, Pozo de Guadalajara, Pioz eta Loranca de Tajuña hegoaldean, Horche, Yebes, Valdarachas eta Aranzueque hego-ekialdean, Centenera eta Lupiana hegoaldean, Torija eta Aldeanueva de Guadalajara ipar-ekialdean, eta Tórtola de Henares iparraldean.

Garraioak

Errepideak

Guadalajarako errepide nagusiak honakoak dira:

IdentifikatzaileaIbilbidea
A-2Madril - Guadalajara - Zaragoza - Lleida - Bartzelona - Girona - Frantzia
R-2Madril - Guadalajara, ordainsariduna.
N-320Venturada (Madril) - Albacete Cuencatik

Trenak
AVEren Guadalajara-Yebes geltokia

Renfe Operadorak bi tren geltoki ditu Guadalajarako hirian:

1. Renfe Aldirikoak

Madrilgo Aldirikoen C-2 linea Guadalajarako tren geltokitik pasatzen da.

2. Guadalajara-Yebes (AVE)

AVE abiadura handiko trena Guadalajaran ere gelditzen da. Honako ibilbidea du: Madril - Guadalajara - Calatayud - Zaragoza - Lleida - Tarragona - Bartzelona - Frantzia

Autobusak

TRAPSA autobus konpainiak kudeatzen ditu inguruko autobusak.

Klima
    Datu klimatikoak (Guadalajara (1971 - 2000))    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 8.2 10.3 13.3 14.7 18.9 24.1 28.7 28.5 24.0 17.6 12.0 8.8 17.4
Batez besteko tenperatura (ºC) 2.4 3.8 5.8 7.8 11.8 16.1 19.5 19.4 15.5 10.5 5.8 3.4 10.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -3.5 -2.7 -1.6 1.0 4.7 8.1 10.3 10.3 7.1 3.4 -0.5 -2.0 2.9
Pilatutako prezipitazioa (mm) 31 31 31 54 74 51 29 29 44 46 39 41 500
Euri egunak (≥ 1 mm) 6 6 6 9 10 7 4 4 5 7 6 8 78
Elur egunak (≥ 1 mm) 4 4 3 3 1 0 0 0 0 0 2 3 19
Eguzki orduak 137 150 196 186 219 270 328 307 228 178 136 112 2440
Iturria: [2]

Monumentuak
  • Alcazar Real
  • Harresien aztarnak
  • San Francisco gotorlekua
  • Infantadoren jauregia
  • Antonio de Mendozaren jauregia
  • Cotillaren jauregia
  • Vega del Pozo kondesaren jauregia
  • Santa María konkatedrala
  • Jakue Nagusiaren eliza
  • San Gil eliza
  • San Gines eliza
  • San Frantzizko komentua

Komunikabideak
Calle Mayor

Prentsa idatzia
  • La Tribuna de Guadalajara
  • Noticias de Guadalajara
  • Nueva Alcarria
  • Guadalajara Dos Mil
  • El Día de Guadalajara
  • Henares al día
  • La Crónica de Guadalajara
  • El Decano de Guadalajara

Telebista
  • Televisión Guadalajara
  • Tele Arriaca
  • Popular TV Guadalajara

Irratia

Hiri senidetuak

Erreferentziak
  1. Euskaltzaindia. (PDF) 32. arauaː Espainiako erresumako autonomia-erkidegoen, probintzien eta probintzia-hiriburuen izenak. .
  2. http://www.aemet.es/es/elclima/datosclimatologicos/valoresclimatologicos?l=3013&k=clm Agencia Estatal de Meteorología - AEMET

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.