Goma (hiria)
Goma Kongoko Errepublika Demokratikoko ekialdeko hiria da, eta Ipar Kivu probintziako hiriburua. Kivu aintziraren iparraldeko ertzean dago, Ruandako Gisenyi hiritik hurbil, eta Nyiragongo sumenditik 13–18 kilometrora. 249.862 biztanle zituen 2004an.[1]
| Goma | |
|---|---|
| hiria | |
%252C_Photo_by_Sascha_Grabow.jpg.webp) | |
| Administrazioa | |
| Estatu burujabe |  Kongoko Errepublika Demokratikoa |
| Kongoko Errepublika Demokratikoko probintzia | Ipar Kivu |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 1°40′46″S 29°14′01″E |
 | |
| Azalera | 75.2 km² |
| Demografia | |
| Biztanleria | 249.862 (2005) |
| Dentsitatea | 3.322,63 bizt/km² |
Klima
Hiriak sabanako klima dauka, Aw Köppen sailkapenaren arabera.[2]
 Datu klimatikoak (Goma)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 25.6 | 25.7 | 25.7 | 25.4 | 25.3 | 25.3 | 25.2 | 25.8 | 25.9 | 25.7 | 25.3 | 25.4 | 25.5 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 20 | 20.1 | 20.1 | 20 | 19.9 | 19.4 | 19.7 | 19.8 | 19.8 | 19.9 | 19.7 | 19.9 | 19.9 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 14.4 | 14.6 | 14.6 | 14.7 | 14.6 | 13.6 | 13.1 | 13.9 | 14 | 14.2 | 14.1 | 14.4 | 14.2 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 94 | 84 | 117 | 119 | 108 | 55 | 29 | 70 | 117 | 143 | 138 | 118 | 1192 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 16 | 16 | 19 | 22 | 18 | 8 | 6 | 8 | 15 | 20 | 22 | 19 | 189 |
| Iturria (1): climate-data.org[2] | |||||||||||||
| Iturria (2): weather2travel, euri egunak eta eguzkia[3] | |||||||||||||
Historia
1994ko Ruandako genozidioaren ondoren, milaka hutuk egin zuten ihes Kongora, errepresalien beldur. Goman ezarritako errefuxiatu zelaiak milioi bat lagun hartu zituen.[4] Jende pilaketak, janari eta sendagai faltak eta 1994ko uztailean hedatu zen kolera izurriteak milaka pertsonaren heriotza eragin zuten.[5] Kongoko Lehen Gerrak (1996–1997) eta Kongoko Bigarren Gerrak (1998-2003) gogor kolpatu zituzten Goma eta bertako errefuxiatu zelaiak.
2002ko urtarrilaren 17an, bete-betean harrapatu zuen hiria Nyiragongo sumendiaren erupzioak. 245 lagun inguru hil ziren, eta 500.000 pertsonek ihes egin zuten bertatik.[6]
Erreferentziak
- Democratic Republic of the Congo: Cities & Towns. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
- Climate: Goma - Climate graph, Temperature graph, Climate table. climate-data.org (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
- Goma Climate and Weather Averages, Congo-Kinshasa. weather2travel.com (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
- The long wait – the Rwandan refugees in Zaire. radionetherlandsarchives.org (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
- Ruandar errefuxiatuen kanpamentuak hilerri erraldoi bihurtzen ari dira. Euskaldunon Egunkaria, 1994ko uztailak 24, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
- Gomatik ihes egin duten 500.000 lagunak sorostea da premiazko lana. Euskaldunon Egunkaria, 2002ko urtarrilak 20, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-07-29).
