Gilen III.a Ingalaterrakoa

Gilen III.a Ingalaterrakoa
	; Irudi gehiago
Irlandako monarka
Ingalaterrako monarka
Eskoziako erregea
king of Scotland (jure uxoris) (en)
King of England (jure uxoris) (en)
King of Ireland (Iure uxoris) (en)
; Orangeko printzea
Bizitza
Jaiotza	Binnenhof (en) eta Haga, 1650eko azaroaren 14a
Herrialdea	Zazpi Herbehere Batuen Errepublika ; Ingalaterrako Erresuma
Bizilekua	Hego Holanda
Lehen hizkuntza	nederlandera
Heriotza	Kensington jauregia eta Londres, 1702ko martxoaren 8a (juliotar egutegia) (51 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Heriotza modua	istripuzko heriotza: pneumonia
Familia
Aita	Gilen II.a Orangekoa
Ama	Mary Henrietta, Princess Royal
Ezkontidea(k)	Maria II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa (1677ko azaroaren 4a -
Bikotekidea(k)	ikusi Elizabeth Hamilton, Countess of Orkney (en) ;
Seme-alabak	ikusi child1 Stuart (en) ; child2 Stuart (en) ; child3 Stuart (en) ;
Leinua	Orange-Nassau leinua
Hezkuntza
Heziketa	Eton College ; Leidengo Unibertsitatea
Hizkuntzak	nederlandera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta monarka
Lantokia(k)	Haga; Britainia Handia; Ingalaterra; Irlandako Errepublika eta Eskozia
Jasotako sariak	ikusi Galtzariaren Ordena ;
Gradua	jeneral
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa; Kalbinismoa; anglikanismoa

Gilen III.a Ingalaterrakoa[1] edo Gilen II.a Eskoziakoa (Haga, 1650eko azaroaren 4a – Londres, 1702ko martxoaren 8a) 1674-1702 urteetan Holanda, Zeelanda, Utrecht, Gelderland eta Overijsselgo gobernaria eta 1689-1702 bitartean Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregea izan zen.

Gilen II.a Orangekoaren semea izan zen. Johan de Wittek hezi zuen. Luis XIV.a Frantziakoak 1672an Holanda inbaditu zuenean, herri matxinada batek bertako gobernari edo stadtholder izatera eraman zuen. Horrek, eta hitzarmen egokiak (Nimegako Ituna, 1678) egin izanak salbatu zuen aberria, eta handik aurrera protestantismoaren buruzagitza hartu zuen, Frantziako katolizismoaren aurka.

Amaren aldetik Karlos I.aren biloba eta Jakue II.aren suhia izaki, errege honen aurkako Iraultza Loriatsua gertatu zenean, Maria II.arekin batera Ingalaterra eta Eskoziako koroa hartzera deitu zioten. Erregimen konstituzionala onartu zuen (Eskubideen Aitorpena, 1689), eta atzerriko politikaz arduratu zen. Aliantza Handiaren Gerran sartu zen Frantziaren kontra. Steinkerque (1692) eta Neerwindenen (1693) garaitua, La Houguen (1692) garaile, Ryswickeko Itunean (1697) Luis XIV.ak erregetzat onartu zuen. Espainiako Ondorengotza Gerra prestatzen ari zela hil zen.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013-10-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .

Aurrekoa
Jakue II.a Ingalaterrakoa

Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregea
1689ko otsailaren 13a–1702ko martxoaren 8a

Ondorengoa
Ana Britainia Handikoa

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gilen III.a Ingalaterrakoa

Datuak: Q129987
Multimedia: William III of England / Q129987

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .

Eskoziako Erresumako errege-erreginak
Alpin etxea (848-1034)	Kenneth I.a • Donald I.a • Konstantino I.a • Aedh • Giric • Eochaid (dudazkoa) • Donald II.a • Kostantino II.a • Malcom I.a • Indulf • Dubh • Cuilén • Amlaib • Kenneth II.a • Kostantino III.a • Kenneth III.a • Malcolm II.a
Dunkeld etxea (1034-1240)	Duncan I.a
Moray etxea (1040-1058)	Macbeth • Lulach
Dunkeld etxea (1058-1286)	Malcolm III.a • Donald III.a • Duncan II.a • Edgar • Alexandro I.a • Dabid I.a • Malcolm IV.a • Gilen I.a • Alexandro II.a • Alexandro III.a
Fairhair etxea (1286-1290)	Margarita • Lehenengo interregnuma
Balliol etxea (1292-1296)	Joanes • Bigarren interregnuma
Bruce etxea (1306-1371)	Roberto I.a • Dabid II.a
Estuardo etxea (1371-1707)	Roberto II.a • Roberto III.a • Jakue I.a • Jakue II.a • Jakue III.a • Jakue IV.a • Jakue V.a • Maria I.a • Jakue VI.a • Karlos I.a • Karlos II.a • Covenanter • Protektoratua • Karlos II.a • Jakobo VII.a • Gilen II.a eta Maria II.a • Ana
Baita Ingalaterra eta Irlandako errege-erreginak ere.

Ingalaterrako errege-erreginak
Dinastia saxoia (871-1016) (1042-1066)	Alfredo Handia • Eduardo Zaharra • Ælfweard • Æthelstan • Edmundo I.a Miragarria • Eadred • Eadwig Ederra • Edgard Baketsua • Eduardo Martiria • Æthelred Zalantzatia • Edmundo II.a • Eduardo Aitorlea • Harold II.a Saxoia • Edgard Ætheling
Daniar dinastia (1013-1042)	Svend I.a Danimarkakoa • Kanuto II.a Handia • Harold Harefoot • Kanuto III.a Hardeknut
Normandiar dinastia (1066-1154)	Gilen I.a Konkistatzailea • Gilen II.a Gorria • Henrike I.a • Eztebe Bloisekoa • Matilde enperatriza
Plantagenet (1154-1399)	Henrike II.a Plantagenêt • Rikardo I.a Lehoibihotza • Joan I.a Lurgabea • Henrike III.a • Eduardo I.a • Eduardo II.a • Eduardo III.a • Rikardo II.a
Lancaster (1399-1461)	Henrike IV.a, Lancasterko dukea • Henrike V.a • Henrike VI.a
York (1461-1485)	Eduardo IV.a, Yorkeko dukea • Eduardo V.a • Rikardo III.a
Tudor (1485-1603)	Henrike VII.a • Henrike VIII.a • Eduardo VI.a • Joana Grey • Maria I.a • Elisabet I.a
Estuardo (1603-1714)	Jakue I.a • Karlos I.a • Karlos II.a • Jakue II.a • Maria II.a • Gilen III.a • Ana
Hannover dinastia (1714-1901)	Jurgi I.a • Jurgi II.a • Jurgi III.a • Jurgi IV.a • Gilen IV.a • Viktoria
Saxonia-Coburg-Gotha dinastia (1901-…)	Eduardo VII.a • Jurgi V.a • Eduardo VIII.a • Jurgi VI.a • Elisabet II.a • Karlos III.a