Gertrude Stein

Gertrude Stein
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Allegheny (en) , 1874ko otsailaren 3a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Neuilly-sur-Seine, 1946ko uztailaren 27a (72 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria; Grave of Gertrude Stein (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: urdaileko minbizia
Familia
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Bikotekidea(k)	ikusi Alice B. Toklas (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Leo Stein; Michael Stein (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Radcliffe College (en) ; Johns Hopkins Unibertsitatea ; Harvard Unibertsitatea ; Johns Hopkins School of Medicine (en) ; Oakland High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, poeta, arte bildumagilea, salonnièrea, autobiografialaria, libretista, antzerkigilea, autorea eta bildumagilea
	Parte-hartzailea documenta 8 (en) ;
Lan nabarmenak	ikusi Three Lives (en) ; Tender Buttons (en) ; The Making of Americans (en) ; Four Saints in Three Acts (en) ; The Autobiography of Alice B. Toklas (en) ; Everybody's Autobiography (en) ; Doctor Faustus Lights the Lights (en) ;
Mugimendua	Literatura modernista; modernismoa

Gertrude Stein (Allegheny, Pennsylvania, AEB, 1874ko otsailaren 3a - Neuilly-sur-Seine, Frantzia, 1946ko uztailaren 27a) Estatu Batuetako idazlea izan zen.

Biografia

1903an Parisen hartu zuen bizilekua, anaia Leorekin batera. Haren etxea idazleen (Apollinaire, Cocteau) eta abangoardiako pintoreen (Matisse, Gris, Picasso) biltoki izan zen, eta Cézanne, Rousseau eta beste artista batzuen koadro-bilduma handi bat osatu zuen. 1907an Alice Toklas ezagutu zuen, gerora bizitza osoan adiskide mina izan zuena. Garai hartan idatzi zituen lehen liburuak: Three Lifes (1909, "Hiru bizitza") eta Making of Americans (1911), 1925ean argitaratu zena.

Kubismoaren ezaugarriak literaturara aldatzen saiatu zen. Horren erakusgarri da Tender Buttons (1914, "Botoi hauskorrak") olerki-liburua. 1920tik aurrera, Estatu Batuetatik Parisa joandako Scott Fitzgerald, Ernest Hemingway, Sherwood Anderson idazleen adiskide izan zen, eta eragin handia izan zuen haiengan. 1933an The Autobiography of Alice B. Toklas ("Alice B. Toklasen autobiografia") idatzi zuen; liburu horretan, bere buruaz hitz egiten du batez ere, eta ordura arte izan ez zuen ospea ekarri zion.

1935ean Estatu Batuetara joan zen hitzaldiak ematera, eta ikusmin handia piztu zuen han, judua, beste emakume batekin bizi zena, eta abangoardiako idazlea izanik. Europara itzuli zen, eta han eman zituen azken urteak. Steinen idazkera abangoardiakoa eta esperimentala zen, ingeles literatura-tradizioa irauli nahi zuena; estiloa errepikakorra du, eta literatura genero guztiak landu eta nahasi zituen.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gertrude Stein

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q188385
Multimedia: Gertrude Stein / Q188385

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.