Lurraren zientziak
Lurraren zientziak (edo geozientziak) Lur planetari dagozkion zientzia guztiak biltzeko erabiltzen den terminoa da. Planeten zientzien artean kasu berezia da, orain arte dakigunagatik Lurra baita bizitza duen planeta bakarra. Lurren zientzien baitan lau diziplina nagusi daude: geografia, geologia, geofisika eta geodesia. Diziplina nagusi hauek fisika, kimika, biologia, kronologia eta matematika erabiltzen dituzte Lurraren ezaugarri nasugien ulermen kuantitatiboa osatzeko.
Lurraren zientzia nagusiak
Lurraren zientzien barruan hurrengoak sartzen dira:
- Geologiak lurrazalaren (edo litosferaren) atalak eta haien garapen historikoa deskribatzen du. Geologiak barne hartzen ditu mineralogia eta petrologia, geokimika, geomorfologia, paleontologia, estratigrafia, geologia estrukturala, ingeniaritza geologikoa eta sedimentologia.
- Geofisikak eta geodesiak Lurraren irudia ikertzen dute, indarren aurrean dituen erreakzioak, bere eremu magnetikoak eta eremu grabitatorioak. Geofisikoek Lurraren nukleoa eta mantua aztertzen dute, bai eta plaken tektonika eta jarduera sismikoa ere.
- Lurzoruaren zientziak lurrazalaren azaleko aldea aztertzen dute, gehien bat lurzoruaren eratze-prozesuei dagozkien esparruak. Bi atal nagusi ditu: edafologia eta pedologia.
- Ozeanografia eta hidrologia (limnologia ere hemen sartzen da) Lurraren hidrosfera edo ur-atala ikertzen dute, lehenak itsasoak eta bigarrenak ur kontinentalak.
- Glaziologiak Lurraren izotz-atala ikertzen du.
- Atmosferaren zientziek Lurraren atal gaseosoa aztertzen dute, lurrazalaren eta exosferaren artean dagoena. Hemen daude meteorologia, klimatologia, kimika atmosferikoa eta fisika atmosferikoa.
- Lurraren geruzarik garrantzitsuenetako bat biosfera da, eta atal hori ikertzen duena biologia da.
Kanpo estekak
Artikulu hau geologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.