George Santayana
George Santayana (jaiotza-izena: Jorge Agustín Nicolás Ruíz de Santayana; Madril, 1863ko abenduaren 16a - Erroma, 1952ko irailaren 26a) Estatu Batuetako filosofoa izan zen, Espainian jaioa.
George Santayana | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Jorge Agustín Nicolás Ruiz de Santayana y Borrás |
Jaiotza | Madril eta calle de San Bernardo, 1863ko abenduaren 16a |
Herrialdea | Espainia |
Bizilekua | Ávila Beacon Street (en) |
Heriotza | Erroma, 1952ko irailaren 26a (88 urte) |
Hobiratze lekua | Udako hilerria |
Heriotza modua | berezko heriotza: urdaileko minbizia |
Familia | |
Aita | Agustín Ruiz de Santayana |
Ama | Josefina Borrás |
Ezkontidea(k) | ezkongabea |
Hezkuntza | |
Heziketa | Harvard Unibertsitatea Harvard College (en) King's College (en) Berlingo Humboldt Unibertsitatea Boston Latin School (en) |
Hizkuntzak | gaztelania ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | filosofoa, idazlea, poeta, eleberrigilea, saiakeragilea eta unibertsitateko irakaslea |
Enplegatzailea(k) | Harvard Unibertsitatea |
Kidetza | Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia Phi Beta Kappa Elkartea |
Izengoitia(k) | George Santayana |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | Christian atheism (en) |
Bederatzi urte zituela Estatu Batuetako Boston hirira joan zen familiarekin, eta Estatu Batuetan bizi izan zen aurrerantzean. Harvardeko, Berlingo eta Cambridgeko unibertsitateetan ikasi ondoren, Harvardeko Unibertsitateko irakasle izan zen (1889-1912). Erromako komentu batean eman zituen bizitzako azken urteak. Santayanaren filosofiak joera naturalistaren eta idealistaren arteko sintesia du oinarri; munduko gauzak azaltzeko ezinbestekoa da materialismoa, eta kontzientziari dagokio bereziki balio berriak sortzea. Obra nagusiak: The Sense of Beauty (1896, Edertasun sena, Alberto Gabikagojeaskoa Mentxakak euskaratua); The Life of Reason (1905-1906, Arrazoiaren bizitza); Realms of Beeing (1927-1951, Izakiaren esparruak, lau liburukitan banatua). Literatura-obrak ere idatzi zituen: The Last Puritan eleberri autobiografikoa (1935, Azken puritanoa).
Erreferentziak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: George Santayana |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.