Garapen ekonomiko

Garapen ekonomikoa herrialde edo eskualdeen diru-sarrerek aberastasuna sortzeko duten gaitasuna da, bertako biztanleen oparotasuna edo ongizate ekonomiko eta soziala mantentzeko. Pentsa liteke garapen ekonomikoa jauzi kualitatiboen emaitza dela, hazkunde-tasek emandako sistema ekonomiko baten barruan. Tasek gora egin dute denboran, eta kapitala metatzeko prozesuei eustea ahalbidetu dute. Jakina, jauzi kualitatiboak ez dira ematen soilik aldagai bakar baten metaketa kuantitatiboak gertatzen badira, jauziak kanpokoak ere izan baitaitezke, eta ez soilik herrialde baten barne-baldintzen araberakoak.

Garapen ekonomikoaren azterketa-eremuari garapen-ekonomia deitzen zaio. Politika publikoak, oro har, hazkunde ekonomiko etengabea eta iraunkorra adierazten du, baita ekonomia nazionalaren hedapena ere, "Garapen bidean dauden herrialdeak herrialde garatuak" izan daitezen. Garapen ekonomikoaren prozesuak lege-doikuntzak eta doikuntza instituzionalak eskatzen ditu, berrikuntzak eta inbertsioak sustatzeko pizgarriak emateko, ekoizpen-sistema eraginkor bat eta ondasun eta zerbitzuetarako banaketa-sistema bat sortzeko.

Ulertzeko zergatik orain munduko 1/5 bakarrik jotzen den "garatutzat" (batez ere Japonia, Mendebaldeko Europa, Ameriketako Estatu Batuak, Kanada, Australia, Zeelanda Berria, Hego Korea eta beste gutxi batzuk), kontuan hartu behar da mundua, herrialde garatu baten ikuspuntutik, pobrezia- eta urritasun-mundu bat dela, eta, beraz, funtsezkoa dela aitortzea ez dagoela munduko beste 4/5 horiek atzeratuta, lehen mundua dela garapen ekonomikoa izan duena baizik. Britainia Handian XVIII. mendearen amaieran eta XIX. mendearen hasieran sortu zen garapen industrial-kapitalistaren ondorioz hedatu zen munduaren zati bat besteak baino gehiago, batez ere hazkuntza ekonomikoa lotuta dagoelako esplotazio eta inperialismo harremaneikin.

Hazkunde ekonomikoak biztanleriaren diru-sarrerak handitzea dakar, kontsumo- eta ongizate-maila baten erreferente gisa. Hazkundea neurtzeko modua Barne Produktu Gordina (BPG) da, baina Amartya Senek adierazi zuen bezala, "Hazkunde ekonomikoa garapen ekonomikoaren prozesuaren alderdi bat da"[1]. Horregatik, ordezko adierazleak diseinatu eta aplikatu dira, hala nola Giza Garapenaren Indizea eta Aurrerapen Sozialaren Indizea.