Galestar

Galesak edo galestarrak Gales herrialdean jaio eta bertako jatorria duen jendea da. Ia denek (Argentinan bizi direnak ez beste) ingelesez mintzo dira, eta hauetako zati bat euren jatorrizko hizkuntza den galeseraz ere bai. Nagusiki presbiteriar eta anglikar erlijiokoak dira.

Galesak
Cymry

1. lerroa: Anthony Hopkins • Tom Jones • Dylan Thomas • George Everest • Ryan Giggs • Robert Owen • Michael Sheen

2. lerroa: Mary Jones • William Jones • John Cale • Bertrand Russell • Gwyneth Jones • Aneurin Bevan • Owain Glyndŵr

3. lerroa: William Rees • Gareth Edwards • Ruth Jones • David Lloyd George • Rhodri Morgan • Richard Burton • Catherine Zeta-Jones
Biztanleak guztira
5.772.005 inguru
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
 Gales: 2.630.700
 AEB: 1.959.794
 Ingalaterra 609.711
 Kanada: 440.965
 Australia: 84.246
 Argentina: 20.000
 Eskozia: 16.623
 Zeelanda Berria 9.966
Hizkuntza
Galesa eta ingelesa.
Erlijioa
Kristautasuna (Presbiterianismoa, anglikanismoa eta katolizismoa).
Zerikusia duten beste giza taldeak
kornubiarrak, bretoiak, irlandarrak, eskoziarrak eta manxarrak

Izena

Gaur egungo galeseran galestarrek euren buruei Cymry deritze ("Aberkideak"), eta euren herrialdea den Galesi Cymru deitzen diote (euskaraz "Kamri" ahoskatu). Cymry izendapenaren esanahiaren jatorria britanierazko "combrogi" hitzan datza, honen esanahia "aberkideak" da, "herrialdeko kideen" zentzuan.[1]

Galestarrek euren buruei "Cymry" ("Aberkideak") bezala deritze, eta bere herrialdeari "Cymru" ("Aberkideen Lurra"), antzinako galeseran; izendapen honek garbi uzten digu galestarrak Britainia Handiko jatorrizko biztanleak zirelako ezagupena edo ustea zutela (bai eta bere arbaso britoien bertuteen jasotzaileak ere), honela Britainia Handia erasotu edo inbaditu zuten atzerritarrengandik bereizteko asmoz: anglosaxoiak (ingelesak).

Bizimodua

Galesko iparraldeko jarduera ekonomikoa nagusiak artzaintza eta arrantza dira, baita turismoa ere (Gales ingeles askoren opor lekua baita). Aldiz, Galesko hegoaldea askoz ere industrializatuagoa dago, mende askotan zehar herrialde guztiko jarduera nagusiena meatzaritza izan delarik.

Hizkuntza

Galesa[2] (Cymraeg) —kymruera edo kymbruera izenez ere ezaguna[3]— Galesko berezko hizkuntza da, gaur egun egoera gutxituan dagoena.

Indoeuropar mintzaira da, hizkuntza zelten multzokoa; britoi taldearen barruan dago, cumbrierarekin, bretainierarekin eta kornubierarekin batera.

Galesko literaturan galestar mitologiak garrantzi handia izan du, honetan, Mabinogion, Galestar triadak edota Taliesinen liburuak leku berezia dute.

Galestar diaspora

Galestarrak Patagonian
Sakontzeko, irakurri: «Galestarrak Patagonian»

Galestarrak Ipar Amerikan
Sakontzeko, irakurri: «Galestarrak Ipar Amerikan»

Erreferentziak
  1. Davies, John. (1994). A History of Wales. Londres: Penguin, 71 or. ISBN 0-14-01-4581-8..
  2. 38. araua - Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-12-23).
  3. Hala agertzen da EuskalTerm hiztegian, gales formarekin batera.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.