Gaelscoil
Gaelscoil (pluralean gaelscoileanna) Gaeltacht lurraldetik kanpo dagoen gaelerazko lehen hezkuntzako eskolaren izena da, Irlandako Errepublikan eta Ulsterren. Bigarren hezkuntzako eskolak Gaelcholáiste du izena.
35.500 ikasle jasotzen dituzte gaelscoileanna hauek, lehen hezkuntzako 169 zentro eta ikasle handiagoentzat 43 zentro (gaelcholáistí) dituztela.
Bestela, bunscoileanna lehen mailako eta meánscoileanna bigarren mailako eskolak dira. Hirugarren mailan college edo coláiste eta university edo ollscoil ditugu, azkenik.
Historia
XX. mendearen hasieran sortu zituzten lehenengo eskolak, "An tAthbheochan Gaelach" edo "Gaelic Revival" ("Gaelerazko Pizkundea") izeneko garaian.
Gaur egun, Gaeltacht eremuan hezkuntza zentroen lehen hizkuntza gaelera da, baina hortik kanpo (lurralde gehienean) ingelesa da nagusi eskolan ere, gaelera ere ikasgai duten arren. Konderri horietan ere hizkuntza ikasteko xedearekin sortu zituzten gaelscoileanna.
Hedadura
Gaur egun gaelscoil bana dago, gutxienez, uharteko 32 konderrietan, eta bat baino gehiago hiri handien inguruan. Esate baterako, Derryk bederatzi ditu.
Belfasteko zentrorik handiena "Coláiste Feirste" izenekoa dugu.
Ulster | Munster | Leinster | Connacht | |
---|---|---|---|---|
Bunscoileanna (Lehen hezkuntza) | 41 | 46 | 64 | 18 |
Iar-bhunscoileanna (Bigarren hezkuntza) | 11 | 22 | 17 | 13 |