Fundyko badia
Fundyko badia (ingelesez: Bay of Fundy; frantsesez: Baie de Fundy), Kanadako Atlantikoko kostaldeko itsas adarra.
Fundyko badia | |
---|---|
![]() | |
Mota | badia |
Sakonera | 150 m |
Geografia | |
![]() | |
Koordenatuak | 45°00′01″N 65°29′56″W |
Honen parte da | Ozeano Atlantikoa Maineko golkoa |
Estatu burujabe | ![]() |
Probintzia | ![]() |
Hidrografia | |
Betebidea | ikusi
|
Maineko golkoaren iparraldean dago, kontinentearen eta Eskozia Berria penintsula handiaren artean.
270 km luze eta 80 km zabal da. Sakonera nahiko txikia du badiak, 50 m batez beste, baina oso irregularra da. Hondar-pilak, arrezifeak eta uhartetxoak ditu, bokalean, batez ere.
Duela 160 milioi urte, Ozeano Atlantikoa zabaldu zenean lurrazala hondoratu egin zelako sortu zen badia hau. Gero, glaziazioek eta higadurak itxuraldatu zuten.
![](../I/Saint_John%252C_NB_Mispec_Wharf%252C_low_tide.jpg.webp)
Marea handiak —21 metrorainokoak— dituelako da munduan ezaguna Fundy badia. Badiaren mutur batetik bestera iristeko olatuek behar duten denbora eta bi itsasgoren arteko denbora-tartea berdina da: 12,4 ordu. Bi fenomeno horiek marea-erresonantzian sartu, eta handitu egiten dute itsasgoren eta itsasbeheren arteko aldea. Denbora-tarte horretan, 115 mila milioi tona ur sartu edo ateratzen da badiatik.
Arrain-espezieak ere asko dira, hala nola bakailao arrunta, sardinzarra, platuxa, legatza, arraia eta marrazoa. Ur hotz hauetako krillak baleak eta beste zetazeo batzuk ere erakartzen ditu; ekainetik urrira, mazopa arruntak, zere arruntak nahiz txikiak eta xibarta baleak biltzen dira. Itsas txakurrak ere ohikoak dira.
Fundy badia oso garrantzitsua da hegaztientzat: migrazio-bideetan, geldialdia egin eta atseden hartzeko lekua da. Zenbait espeziek negua ere pasatzen dute: antxetek, txenadek, ubarroiek, martinek eta abarrek.
800 ornogabe-espezie baino gehiago daude Fundy badian.
Administrazioari dagokionez, Kanadako Eskozia Berria eta Brunswick Berria probintziek kudeatzen dute Fundy badiaren itsasertza.
Kanpo estekak
- (Ingelesez) Bay of Fundy webgunea