Fula (etnia)
Fula[2][3] (hausaz: fulan; banbareraz: fulaw), fulani, peul (frantsesez: peul; woloferaz: pël) edo fulbe (fulaz: fulɓe) izenez ere ezaguna, Afrikako mendebaldeko etnia da, Txad lakuaren eta Atlantikoko itsas ertzaren artean, Nigeria, Mali, Ginea, Kamerun eta Nigerren bizi dena.
Fula | |
---|---|
Emakume fulaniak | |
Biztanleak guztira | |
23-25 milioi[1] | |
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak | |
Nigeria Ginea | |
Hizkuntza | |
Fula | |
Erlijioa | |
Islam (sunismoa batez ere) | |
Zerikusia duten beste giza taldeak |
Fulen hizkuntza (fula, pulaar edo pular deritzana) Niger-Kongo familiaren Atlantikoko mendebaleko adarra da.
Behizainak dira biztanle gehienak, eta animaliekin alde batetik bestera ibiltzeko taldeak eratzen dituzte; asko, ordea, beste talde batzuekin nahasi dira eta gaur egun bizileku finkoa dute, Nigeriako iparraldean adibidez (bertako fulen erdiek hausa hizkuntza eta kultura hartu dute).
Leku batean finkatu direnak ere abeltzainak izaten dira, eta nekazaritzan ere aritzen dira. Abeltzain fulek berdintasunezko gizarte-egitura dute, nekazari fulena edo hausena ez bezalakoa. Islamaren eragina nabarmena da, eta ahaideen arteko ezkontzak ugari dira. Gizon gehienak poligamoak dira.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- L'aménagement linguistique dans le monde Tlfq.ulaval.ca/
- Euskaltzaindia. (PDF) 90. arauaː Munduko herriak eta etniak. .
- Berria. Estilo Liburua. .
Kanpo estekak
- (Ingelesez) Fulani Africaguide.com