Friuliera

Friuliera (furlan edo marilenghe friulieraz eta friulano italieraz) erretorromanieraren dialekto nagusietako bat da, erromantxearekin eta ladinoarekin batera. Friuli-Venezia Giulia eskualdean (Italiako ipar-ekialdean) hitz egiten dute 600.000 bat lagunek.

Friuliera
furlan — lenghe furlane
Friulieraren hedapena, gorriz.
Datu orokorrak
Lurralde eremuaItalia
Hiztunak600.000
RankingaEz 100 mintzatuenen artean
Ofizialtasuna-
EskualdeaFriuli-Venezia Giulia
UNESCO sailkapena3: arriskuan
AraugileaOsservatori Regjonâl de Lenghe e de Culture Furlanis
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
hizkuntza italikoak
hizkuntza erromantzeak
italo-mendebaldeko hizkuntzak
mendebaldeko hizkuntza erromantzeak
hizkuntza galo-iberiarrak
hizkuntza galo-erromantzeak
Gallo-Rhaetian (en) Itzuli
erretorromaniera
Alfabetoalatindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-2fur
ISO 639-3fur
Ethnologuefur
Glottologfriu1240
Wikipediafur
Linguasphere51-AAA-m
UNESCO353
IETFfur
Endangered
Languages Project
3400

Estatusa

Italiako estatuak babestuta dago, baina ez da ofizialki onartua.

Hizkuntza batua

Friuliera batua (furlan standard, coinè, lenghe comun edo furlan normalizât) idazteko sortu zuten 1996an.

Aldaerak

Adibideak
  • Nola zaude?: Cemût stâstu?
  • Egun on, Jakue dut izena: Bondì, jo mi clami Jacum.
  • Ni Jakue naiz: Jo o soi Jacum.
  • Friuldarra naiz, Udinetik nator: O soi furlan, o ven di Udin.

Aita Gurea katolikoa:

Pari nestri, che tu sês tal cîl,
ch'al sedi santificât il to non,
ch'al vegni il to reâm,
ch'e sedi fate la tô volontât
como in cîl, cussì in tiere.
Danus vuê il pan che nus covente,
parinus jù i nestris debits
come che nô ur ai parìn jù ai nestris debitôr
e no stâ molânus te tentazion,
ma liberinus dal mâl.
Amen

(Adibideak, italierazko eta frantsesezko wikipedietatik hartuta)

Bibliografia
  • Paola Benincà, Laura Vanelli, Linguistica friulana, Unipress, Padova, 2005.
  • Franc Fari (cur.), Manuâl di lenghistiche furlane, Forum, Udine, 2005.
  • Giuseppe Francescato, Dialettologia friulana, Società Filologica Friulana, Udine,1966.
  • Giovanni Frau, I dialetti del Friuli, Società Filologica Friulana, Udine, 1984.
  • Sabine Heinemann, Studi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 2007.
  • Carla Marcato, Friuli-Venezia Giulia, Laterza, Roma - Bari, 2001.
  • Piera Rizzolati, Elementi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 1981.
  • Paolo Roseano, La pronuncia del friulano standard: proposte, problemi, prospettive, Ce Fastu?, LXXXVI (2010), n. 1, p. 7-34.
  • Federico Vicario (cur.), Lezioni di lingua e cultura friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 2005.
  • Federico Vicario, Lezioni di linguistica friulana, Forum, Udine, 2005.

Ikus, gainera

Kanpo estekak
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.