Friedrich Schelling
Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (Leonberg, Stuttgart-etik hurbil, 1775eko urtarrilaren 27a - Bad Ragaz, Suitza, 1854ko abuztuaren 20a), alemaniar filosofoa izan zen. Idealismoaren eta Alemaniako erromantizismoaren adierazgarri nagusietako bat izan zen.
Friedrich Schelling | |||
---|---|---|---|
(1848) | |||
| |||
Bizitza | |||
Jaiotzako izen-deiturak | Friedrich Wilhelm Joseph Schelling | ||
Jaiotza | Leonberg, 1775eko urtarrilaren 27a | ||
Herrialdea | Württembergeko Erresuma | ||
Heriotza | Bad Ragaz, 1854ko abuztuaren 20a (79 urte) | ||
Familia | |||
Ezkontidea(k) | Pauline Gotter (en) Caroline Schelling (en) (1803 - 1809) | ||
Seme-alabak | ikusi
| ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Tübingengo Unibertsitatea Leipzigeko Unibertsitatea Tübinger Stift (en) | ||
Doktorego ikaslea(k) | Ludwig Wihl (en) Georg Wilhelm Friedrich Hegel | ||
Hizkuntzak | alemana | ||
Irakaslea(k) | Johann Gottlieb Fichte Ludwig Joseph Uhland (en) Gottlob Christian Storr (en) Johann Friedrich LeBret (en) Johann Friedrich Flatt (en) Christian Friedrich von Schnurrer (en) | ||
Ikaslea(k) | ikusi
| ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | filosofoa, unibertsitateko irakaslea eta idazlea | ||
Lantokia(k) | Munich | ||
Enplegatzailea(k) | Municheko Unibertsitatea Berlingo Humboldt Unibertsitatea Jenako Unibertsitatea Würzburgeko Unibertsitatea University of Erlangen–Nuremberg (en) | ||
Lan nabarmenak | ikusi
| ||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Influentziak | Platon, Giordano Bruno, Jakob Böhme, Baruch Spinoza, Gottfried Wilhelm Leibniz, Immanuel Kant, Jean-Baptiste Robinet (en) , Friedrich Heinrich Jacobi, Johann Gottfried Herder, Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Hölderlin eta Johann Gottlieb Fichte | ||
Kidetza | Zientzien Bavariar Akademia Hungariako Zientzien Akademia Prusiako Zientzien Akademia | ||
Mugimendua | German idealism (en) | ||
Sinesmenak eta ideologia | |||
Erlijioa | Luteranismoa | ||
Bizitza
Kanten ondorengo alemaniar filosofo idealista nagusietako bat izan zen. Jena-ko eta Würzburg-eko unibertsitateetan jardun ondoren, Munich-eko Arte Ederretako Akademiako idazkaria izan zen 1806-1820 bitartean eta irakaskuntzara itzuli zen gero, Frederiko Gilen IV.ak eskatuta. Fichte-ren pentsamendu dialektikoaren eraginpean, izadiaren filosofia egituratu zuen lehenik, eta izpirituaren filosofia ondoren. 1801. urtean, izpiritua eta izadia bat eta bera direla adierazi zuen; hala berreskuratu zuen Brunoren eta Spinoza-ren panteismoa, eta eskola erromantikoaren filosofo nagusi bihurtu zen. Estetikari buruzko lanak idatzi zituen ondoren eta erlijioen filosofia landu zuen. Schelling-en arabera, norberaren gogoaren poderioz ezinbestean banatu den absolutuaren bilaketan oinarritzen da gizadiaren historia. Obra nagusiak hauek dira: Ideen zu einer Philosophie der Natur (1797, Naturaren filosofia baterako ideiak), System des transzendentalen Idealismus (1800, Idealismo transzendentalaren sistema), Philosophie der Kunst (1803, Artearen filosofia), Philosophische Untersuchungen über das Wesener menschlichen Freiheit (1809, Giza askatasunaren izaerari buruzko Wesener-en filosofia ikerketak), Die Weltalter (1811, Munduaren garaiak).
Esaldiak
"Der Anfang und das Ende aller Philosophie ist - Freiheit!"
Itzulpena: «Filosofia guztiaren hasiera eta helburua da askatasuna!»
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Friedrich Schelling |