Francisca de Pedraza
Francisca de Pedraza (Alcalá de Henares, XVI. mendearen amaiera - XVII. mendearen erdialdea) umezurtz xumea, emakumearen aurkako indarkeria jasan eta Alcalako Unibertsitate historikoko justizia-gorteak onartzea lortu zuena, 1624an.
Francisca de Pedraza | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Francisca de Pedraza |
Jaiotza | Alcalá de Henares, XVI. mendea |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | XVII. mendea ( urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | Etxekoandrea |
Biografia
Francisca de Pedraza umezurtzaren haurtzaroa San Juan de la Penitentzia komentuko dontzeila umezurtzen ikastetxean igaro zen, Alcalá de Henaresen Cisneros kardinalak 1508an sortua. Komentuan neskei, normalean, moja izateko edo ezkontzeko prestatzen zitzaien, dote txiki bat emanez. XVII. mendean behartsu zegoen neskato batentzat aparteko hezkuntza zen, eta erabakigarria izan zen helduaroan aurre egin beharreko gertaeretarako.
1612an Jerónimo de Jarasekin ezkondu zen, Alcalako ondasun higiezinen jabe txiki batekin. Une horretatik aurrera, Franciscak bere garaiko rol femeninoak hartu zituen bere gain, eta indarkeria matxistaren infernurako bidaia hasi zuen. Bi seme-alaba izan zituzten, eta, gainera, beste bi gutxienez galdu egin zituen jasandako indarkeria fisikoaren ondorioz. Hain zuzen, senarraren tratu txar fisiko eta psikologikoak jasan zituen emakumea izan zen. 1619an justizia zibilaren aurrean salatu zuen, eta 1620an eta 1622an elizako instantzia judizialen aurrean, baina bizikidetzako arazoa konpondu gabe. Azkenik, 1624. urtean, unibertsitateko jurisdikzioaren bidez (Álvaro de Ayala errektorea izanik), ezkontza-banaketari buruzko epaia eman zioten, eta ezkonsaria itzuli zitzaion, erga omnes urruntze-agindu batekin batera. Genero-indarkeriaren aurkako borrokaren aurrekari historikotzat hartu izan da.[1]
Genero-indarkeriaren aurkako Francisca de Pedraza saria
2016. urtean, Alcalá de Henareseko Emakume Progresisten Elkarteak "Genero-indarkeriaren aurkako Francisca de Pedraza Saria" sortu zuen. Epaimahaikideak Alcalá de Henareseko instituzioak (Alcaláko Unibertsitatea, Alcaláko Udala, Alcalá de Henaresko Abokatuen Elkargoa), genero-indarkeriaren arloko adituak eta hiriko izen handiko erakundeak dira.[2] Sari honen helburua emakumearen aurkako indarkeria prebenitzen eta erauzten duten pertsona, talde, entitate edo erakundeak aitortu eta nabarmentzea da.[3]
Sariak banatzeko ekitaldia Alcaláko Unibertsitateko Paraninfoan izaten da, azaroaren 25ean, Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Egunean. Sari gisa ematen den bustoa Pilar Vicente de Forondak modelatu zuen 2016. urtean. Lehiaketak, hasieran, bi kategoria zituen: saria eta aintzatespen-diploma; baina, 2019tik aurrera, hirugarren kategoria bat sartu da, hirugarren sektoreko enpresek eta erakundeek genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen enplegagarritasunari dagokionez egiten dituzten zuzeneko ekintzak aitortzeko.[4]
Genero-indarkeriaren aurkako Francisca de Pedraza sariaren irabazlea, urtez urte | ||||
Data | Edizioa | Saria | Onarpen-diploma | |
---|---|---|---|---|
2023/11/23 | VII | Carmen Sarmiento (kazetaria) | Karibu elkartea: Afrikako herriaren lagunak, migrazio eta genero indarkeriaren aurkako lanarengatik.[5][6][7] | |
2022/11/17 | VI | Auxiliadora Díaz Velázquez (magistratua) | Zinet Media Group, "Genero indarkeriaren aurkako lasterketa" proiektuaren antolaketagatik.[8][9][10] | |
2021/11/23 | V | Mabel Lozano eta Isabel de Ocampo (zinemagileak) | APRAMP (Emakume Prostituituaren Prebentziorako, Gizarteratzeko eta Arretarako Elkartea).[11] | |
2019/11/21 | IV | Araceli Martínez Esteban (Gaztela-Mantxako Erkidegoen Batzordeko Emakumearen Institutuko zuzendari ohia) | ILUNION (helburu sozialak dituen enpresa-taldea).[12][13] | |
2018/11/22 | III | Nora Botero eta Javier Juárez (Medellingo Unibertsitateko Komunikazio Fakultateko irakasleak) | Bogotako Manuela Beltrán Unibertsitatea.[14] | |
2017/12/03 | II | Polizia Nazionalaren Polizia Judizialaren Komisaria Nagusiko Familia eta Emakumearen Laguntzarako Unitatea | Espainiako Abokatutzaren Kontseilu Nagusiko[15] Emakumeentzako Azpibatzordea | |
2016/01/12 | I | José Luis Rodríguez Zapatero | Hil ondoren: Álvaro de Ayala (Alcalako Unibertsitateko errektore ohia)[16][17] |
Francisca de Pedraza orkestra-suitea
"Francisca de Pedraza orkestra-suitea" Fernando Furonesen lana da, Cervantina de las 25 Villas Orkestra Filarmonikoak eskatuta. Genero-indarkeriaren aurkako kultura-sinboloa da, Gaztela-Mantxako Erkidegoen Batzordeko Hezkuntza, Kultura eta Kirol Sailaren, Alcalako Unibertsitatearen, Cervantes Hirien Sarearen eta Alcalá de Henareseko Emakume Progresisten Elkartearen lankidetzari esker.[18]
Erreferentziak
- Ruiz Rodríguez, I, Francisca de Pedraza. O el triunfo de una mujer del Siglo de Oro frente a la violencia machista, Madrid, Dykinson, 2019.
- Fallo del jurado del ”I Premio Francisca de Pedraza contra la violencia de género” (2016). Institución de Estudios Complutenses. 2016/10/27.
- IV Convocatoria del Premio “Francisca de Pedraza contra la Violencia de Género” (2019). Mujeres Progresistas de Alcalá de Henares. Noiz kontsultatua: 2019/07/22.
- Presentado el IV Premio Francisca de Pedraza contra la Violencia de Género. Dream Alcalá.2019/06/19.
- (Gaztelaniaz) González, Luisma. (2023-11-16). «VII PREMIO FRANCISCA DE PEDRAZA CONTRA LA VIOLENCIA DE GÉNERO» CulturAlcalá (Noiz kontsultatua: 2024-01-07).
- «Premios Francisca de Pedraza 2023 - Bilatu Bideoak» www.bing.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-07).
- «Premios Francisca de Pedraza 2023 - Bilatu Bideoak» www.bing.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-07).
- VI Premio Francisca de Pedraza, programa del acto de entrega. Asociación Francisca de Pedraza. 17/11/2022.
- VI Premio Francisca de Pedraza contra la violencia de género (2022). Mujeres Progresistas de Alcalá Francisca de Pedraza. Consultado el 24/11/2022.
- Entrega de los V Premios Francisca de Pedraza contra la violencia de género. Mujeres Progresistas de Alcalá Francisca de Pedraza. Consultado el 24/11/2022.
- Los Premios Francisca de Pedraza contra la Violencia de Género celebran la quinta edición de su entrega en el Paraninfo de la Universidad de Alcalá. Dream Alcalá. 23/11/2021.
- Araceli Martínez, Premio Francisca de Pedraza Contra la violencia de género. Dream Alcalá. 26/09/2019.
- El Paraninfo acogió la entrega del IV Premio Francisca de Pedraza. UAH.esNoticia. 22/11/2019.
- Javier Juárez y Nora Botero reciben el III Premio Francisca de Pedraza contra la Violencia de Género. Dream Alcalá. 22/11/2018.
- Entrega de la segunda edición del Premio Francisca de Pedraza contra la Violencia de Género en la Universidad de Alcalá. UAH.esnoticia. 04/12/2017.
- Zapatero recibe el Premio Francisca de Pedraza contra violencia género. Alcalá Hoy. 03/12/2016.
- “Que este premio sea el eco de la memoria...” (J.L. Rodríguez Zapatero, premiado). Asociación de Mujeres Progresistas de Alcalá de Henares. 06/12/2016.
- El Gobierno regional colabora con el reconocimiento a la figura de Francisca de Pedraza a través de la obra ‘Suite Orquestal’, estrenada hoy. La Cerca. 2018/05/25.
Bibliografia
- Ruíz Rodríguez I, Bermejo Batanero F. Una alcalaína frente a un mundo. Francisca de Pedrazaren dibortzioa. Yebes: Bornova; 2014. ISBN ά937040-5-6
- Ruíz Rodríguez I. Francisca de Pedraza. Emakumea, emaztea, ama... tratu txarrak jasotakoa. Francisca de Pedrazaren dibortzioa 1614-1624. Madril: Dykinson; 2016. ISBN ά9085-800-4
- Ruiz Rodríguez, I., Francisca de Pedraza. Edo Urrezko Mendeko emakume baten garaipena indarkeria matxistaren aurrean, Madril, Dykinson, 2019.
- Del Mazo Revuelta A, Ruíz Rodríguez I. Francisca de Pedraza. ((Gaztelaniaz)) Emakume eta erdi: EZ esan Espainiako Urrezko Mendean. 2018.
Ikus gainera
- María Isidra de Guzmán ikerketa saria
- José Chacón poesia saria
- Ciudad de Alcalá sariak
- Cervantes sariak
- Cervantes Chico saria
- Fuente de Castalia saria
Kanpo estekak
- Alcalá de Henareseko Emakume Progresisten Elkartea
- Genero-indarkeriaren aurkako "Francisca de Pedraza" I. Saria emateko ekitaldia