Fotokopiagailu

1440an,  Gutenbergek inprenta sortu zuen. Honek, historiari aurrerapauso izugarria eman zion, orain arte eskuz kopiatzen baitziren dokumentu guztiak. Inprenta egungo fotokopiagailuen lehen prototipoa dela esan daiteke.

Hurrengo mendeetan ez zen garapen handirik egon fotokopiagailuei dagokienez. Baina 1867an, idazteko makinaren asmakuntzarekin kopiak egiteko aukerak handitu ziren. Hala ere, oraindik prozesua oso motela zen, dokumentu bat kopiatzeko, ikatz-papera edo kalkatzeko papera erabiltzen baitzen eta paper mota hau oso garestia zen.

1903an, G. C. Beidlerrek, dokumentu baten negatiboaren kopia egitea lortu zuen, baina teknika hau gehiago argazkigintzari zegoen lotua.

1938an, Chester Carlsonek lehen kopia egin zuen xerografia izeneko sistema erabilita. Xerografiak, ikatz-paper garestia alde batera utzi zuen, paperean kopiak egin zitezkeelako. Honen atzetik istorio xelebre bat dago. Carlson  abokatua zen eta esaten da gogaiturik zegoela egun guztia bere datuak eta dokumentuak kopiatzeaz. Horregatik bere fisikako ezaguerez  baliatu zen lehen fotokopiagailua sortzeko.

Xerox enpresak erosi zituen Chester Carlsonek asmatu berri zuen gailuaren eskubideak. Honela, Xerox 914 fotokopiagailua sortu zuten, arrakasta handia izan zuena.

Hala ere, merkatuan dagoen edozein produktuk bezala, fotokopiagailua garatu beharra zeukan enpresak, beste konpetentzia batek bere lekua hartu baino lehen. Horretxegatik, gaur egun arte aurrerapen ikaragarriak jasan ditu fotokopiagailuak.

Hori gutxi balitz, beste arazo bati ere aurre egin behar diote enpresa hauek: mundu digitalaren gainezarpenari. Hori horrela, hainbat eta hainbat asmakuntza berritzaile egiten dituzte.

Gaur egun, Carlsonek asmatutako fotokopiagailuaren prozesutik nahiko gertu gaudela esan daiteke. Egungo fotokopiagailu gehienek, prozesu xerografikoa erabiltzen dute. Prozesuri dagokionez antzekoak dira, aldiz, funtzioei erreparatzen badiegu hainbat ezaugarri aldera daitezke. Gaurko fotokopiagailuak azkarragoak dira, kalitate hobeago batean kopiatzen dute kopiatu beharrekoa eta inprimagailu funtzioa dakarte, ordenagailuari konektatzeko eta bertatik inprimatzeko.

Horretaz gain, makina askoz ere trinkoagoak eta modernoagoak lortzen ari dira gaur egun; horren adierazle dira, azken hamarkadetan famatu egin diren laser sistema erabiltzen duten fotokopiagailuak. Seleniozko zilindroak alde batera utzita, banda eta tela baten bidez egiten dute lan, gailuak zilindroak aldatu gabe funtzionatzea ahalbidetzen duena (hauek, tresnaren zati oso garestiak ziren).

Bestalde, azken urteotan fotokopien prezioa asko jaitsi da, bi arrazoi desberdinengatik: lehenengoa, aurrerapen berriekin fotokopiagailua bera erabiltzearen kostua jaitsi egin delako; eta, bigarrena, lehen adierazi den moduan, mundu digitalari ahal den heinean aurrea hartzen ez uzteko.

Fotokopiagailu asmatzea aurrerapen handia izan zan agertu zanez geroztik bere inpaktu gizartean oso handia izan da eta. Fotokopiagailuak dokumentu mota handi desberdinak azkar kopiatzea errazten duenez eremu mota desberdinetan inpaktu handia eduki du, hau da, enpresetan eta eskoletan. Are gehiago, gaur egun, gero eta eraginkorragoak dira fotokopiagailuak multifuntzionalak direlako. Inprimagailuak eta fotokopiagailuak talde handi bat inprenta eremuan osatzen dute. Etorkizunean, fotokopiagailuak eraginkorra izango da eta aldaketak gehiago sortuko dira. Amaitzeko, ikastoletan , bulegoetan eta leku desberdinetan fotokopiagailuak ikus ditzakegu dokumentu pilo bat fotokopiatzea beharrezkoa delako.

Funtzionatzeko duten eragatik bi fotokopiagailu mota bereizi ditzakegu:

• Xerografikoak
• Elektrostatikoak

Xerografikoak, honela funtzionatzen dute:

Lehenik, kopiatu nahi den dokumentura argi izpi batez eskaneatzen da. Honek gainazal fotosentikor bateko danbor birakari batean proiektatzen du irudia. Ondoren, danborraren gainean hauts pigmentatua edo tonerra barreiatzen da, hauts hau, elektrizatutako eremuen gainean kokatzen da. Azkenik, hauts pigmentatua danborretik paperera transferitzen da eta beroa ematen zaio hautsa paperean finkatzeko.

Bestetik, elektrostatikoak aurkitzen dira. Hauek beste erabateko funtzionamendua dute:

Hasteko, kopiatu nahi den irudia zuzenean paperean proiektatzen da eta papera karga elektrikoz sentsibilizatuta geratzen da. Gero, paperak toner bainu bat jasaten du eta partikulak elektrizatutako eremuetan geratzen dira. Esan beharra dago, hauek paper berezia behar dutela, paper sentsibilizatua, eta horregatik ez direla hain ezagunak.

Lehenik eta behin, fotokopiagailu batean ezin da falta danbor foto-errezeptore bat. Danbor foto-errezeptorea material fotoeroalez eginiko metalezko arrabola bat da. Kopia egiten ari den bitartean mugimendu birakaria du. Pieza honek, elektroiak askatzen ditu danborrak duen karga positiboa neutralizatzeko eta irudia osatzeko.

Bestetik, koroaren kableak aurkitzen dira. Hauek, boltaje handia jasaten dute eta danborraren eta paperaren gainean karga positiboak ezartzen dituzte.

Fusoreak, kuartzoz osatutako hodien lanparak dira eta tefloiz estalitako arrabolak. Hauen funtzioa tonerreko hautsa urtzea da eta paperean itsastea. Gainera, toner urtua fusoreari itsastea ekiditen du.

Bestalde, lanparek eta lenteek, argia ematen dute paperean. Lanparari konektatutako ispilu batek, argia islatzen du danbor birakari batean. Horrela, irudiaren kopiaren parte bat toki espezifiko batean enfokatu dezake.

Azkenik, tonerra, pigmentu eta plastikoz osatutako hauts elektriko bat da. Horregatik, urtuko da fusorearen beroarekin. Bitxikeri bezala, tonerrak, 125 konposatu baino gehiago daramatza, baina %95a birziklagarriak dira.

Fotokopiagailuak aplikazio desberdinak dauzka eta aplikazio desberdinetarako erabili ahal daiteke.

Gaur egungo fotokopiagailua inprimagailuaren funtzioa dute eta orri batean edo beste material batzuetan fotokopia daiteke nahi dena. Aplikazio desberdinetarako erabiltzen da fotokopiagailua:

•        Lanean edo ikasketetan

Fotokopiagailua edozein dokumentu fotokopiatzeko erabili daiteke: word, ppt, pdf… Edozein lan edo proiektu fotokopiatu edo inprimatu daiteke eta horretxegatik bere aplikazioa arlo honetan oso beharrezkoa da; ordenagailuan egindakoa (birtuala) paperean (erreala) bihurtzen duelako.

Aplikazio hauxe da gehien erabiltzen dena fotokopiagailuetan eta oso garrantzitsua eta erabilgarria da. Fotokopiagailu honen funtzionamendua normala da hau da ez du paper bereziren beharrik,formatu hauetan inprimatzen du: karta moduan, A5,A4,.....

•        Iruzurrak ekiditeko

Fotokopiagailuak ere beste funtzio garrantzitsu bat ere badu, dirua inprimatzearena. Dirua fotokopiagailu berezi batetik dator eta inprimatzerakoan edo fotokopiatzerakoan berezia da eta ezin da fotokopiagailu normaletan egin. Dirua ez faltsifikatzeko segurtasun asko jartzen dituzte: ur-markak, hologramak eta irisaturiko barrak. Baina teknika hauetaz guztiez gain, eta, batez ere, euro billeteetan, EURion konstelazio deritzon zirkunferentzia txikiak aurkitu ditzakegu.

Gainera, gidatzeko baimena, unibertsitate-tituluak… asko faltsifikatzen dira. Horregatik, ur-marka edo holograma bereziak ezartzen zaizkie benetakoei. Patroi hori edozein fotokopiagailuk detektatzen badu, ez du fotokopiatuko. Baina, azpikerian ari den batek lortuko balu, hala ere, erraza izango litzateke faltsua eta benetakoa bereiztea dituzten ur-markengatik.  

•        Auzitegi-identifikazioetan

Pistola batek tiroa bota eta gero balak duen itxuraren arabera pistola zein den jakin dezakegu zehazki. Berdina pasatzen da idazteko makinetan edo fotokopiagailuetan. Munduan ez dago kopia zehatza egiten duen fotokopiagailurik. Fotokopiagailu bat irteerako inperfekzioak analizatuz jakin daiteke zein fotokopiagailutan fotokopiatu den dokumentu hori. Gainera, uste da, fotokopiagailu enpresa batzuek beraien fotokopiagailuak programatzen dituztela egiten diren fotokopia guztiak kodetzeko. Horretarako, kode ikusezin bat erabiltzen dute eta auzitegi-identifikazioan erabiltzeko.

•  Xerox
•  Chester Carlson

• (Gaztelaniaz) Alvarez, Sofia, Orígenes e historia de la fotocopiadora.
• (Gaztelaniaz) “Drina”-k igotako aurkezpena, Fotocopiadoras: conceptos básicos. 
• (Gaztelaniaz) Notario, Elias, 50 años de fotocopiadora: un ejemplo de que las industrias o se reinventan o mueren.
• (Gaztelaniaz) Nullvalue, Grandes avances en las fotocopiadoras. 
• Nieves Acedo, Javier eta Igor Ruiz-Agundez, EURion konstelazioa eguneroko billeteetan. 
• Barberena Zubillaga, Beñat, Definizioak: 3D inprimagailuak.