Florence Rena Sabin

Florence Rena Sabin (Central City, Colorado, Estatu Batuak, 1871ko azaroaren 9a - 1953ko urriaren 3a) estatubatuar medikua izan zen. Emakume aitzindaria izan zen zientzia arloan; Johns Hopkins Medikuntza Eskolako lehen irakaslea izan zen, Zientzia Akademia Nazionalean hautatutako lehen emakumea eta Rockefeller Institutuko Ikerketa Mediku saileko lehen burua. Erretiroa hartu zuenean, bigarren karrera egin zuen Osasun Publikoko sustatzaile gisa Coloradon eta 1951an Lasker saria jaso zuen lanagatik.

Florence Rena Sabin

Bizitza
JaiotzaCentral City (Colorado), 1871ko azaroaren 9a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaDenver, 1953ko urriaren 3a (81 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Hezkuntza
HeziketaJohns Hopkins School of Medicine (en) Itzuli
Smith College
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakmedikua, unibertsitateko irakaslea, zientzialaria eta anatomista
Enplegatzailea(k)Johns Hopkins Unibertsitatea
Smith College
Jasotako sariak
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Find a Grave: 6653144 Edit the value on Wikidata

Bizitza goiztiarra eta hezkuntza

Sabin Colorado hirian jaio zen, irakasle eta meatze ingeniari baten alaba. Batxilergoko garaian, Sabinek zientziari arreta jarri zion.

Lizentziatura jaso zuen Smith College- n 1893an. Batxilergoko matematika eta zoologia irakatsi zuen Smith College-n, graduondoko lehen urtea finantzatzeko.

1896an, Johns Hopkins Unibertsitateko Medikuntza Eskolan matrikulatu zen bere klaseko 14 emakumeren artean.[1]

Hopkins-en zegoela, bere behaketa gaitasunak eta laborategian iraunkortasunak erakarri zuen Franklin P. Mall anatomistaren arreta, eta horrek lagundu zion Sabini bere ondorengo ikerketarako oinarriak izango ziren bi proiektuetara bideratzen. Lehenengo proiektua jaioberri baten garuneko enborreko hiru dimentsiotako eredua garatzea izan zen, testuliburu baten ardatza izango zena. Bigarren proiektua sistema linfatikoaren garapen enbriologikoari buruzkoa zen, eta sistema linfatikoa enbrioiaren odol hodietatik osatzen dela adierazi zuen, eta ez beste ehun batzuetatik.

Sabin Johns Hopkins Medikuntza Eskolan graduatu zen 1900ean.

Bizitza profesionala

Johns Hopkins Unibertsitateko Medikuntza Eskola (1902-1925)

Graduatu ondoren, Sabinek praktikak egin zituen Johns Hopkins Ospitalean William Osler medikuaren eskutik. Urtebeteko praktikak egin ondoren, ikerketa beka irabazi zuen Johns Hopkins Medikuntza Eskolako Anatomia Sailean, eta Mall-ekin lanean jarraitu zuen.

1902an, Johns Hopkins-eko Anatomia Sailean irakasten hasi zen. 1905erako, irakasle elkartu izatera igo zen eta, azkenean, enbriologia eta histologiako irakasle izendatu zuten 1917ko ekainean, medikuntza fakultateko irakasle titular bihurtu zen lehen emakumea izan zen.[2]

1921ean, Amerikako Anatomisten Elkarteko presidente izatera heldu zen lehen emakumea izan zen. Odolaren jatorria, odol-hodiak eta tuberkulosiaren patologia eta immunologiaren inguruko ikerketak jarraitu zituen Hopkins-en. 1924an, Sabinek odol hodien jatorriari buruz egindako lanak Estatu Batuetako Zientzia Akademia Nazionaleko kide izatea eraman zuen.

1925ean, Sabinek Johns Hopkins utzi egin zuen bere ikerketa amaitu ondoren, diskriminazio instituzionala eta denbora osoko ikertzeko nahia zela eta.

1925eko irailean Rockefeller Institute for Medical Research- eko New Yorkeko Zelula Ikerketen Saileko buru izendatu zuten. Ikerketak sistema linfatikoan, odol hodietan, zeluletan eta tuberkulosian oinarritu zituen

1925ean, Zientzia Akademia Nazionaleko kide egin zen. Erakunde entzutetsuko hartako kide izan zen lehen emakumea izan zen eta 20 urtez emakumezko kide bakarra.[3]

1926an, Tuberkulosiaren Elkarte Nazionaleko ikerketa batzordean sartu zen. Batzordearen helburua gaixotasuna kontrolatzeko itxaropenarekin egindako tuberkulosiaren ikerketa guztiak finkatzea zen. Han zegoela, Sabinek bere ikerketa zelula immunitarioetara bideratu zuen, batez ere monozitoetara. Institutuan eman zituen azken urteak substantzia arrotzen ondorioak eta antigorputzak zehazten igaro zituen

1938an, Rockefeller Institutuan dimisioa aurkeztu zuen eta Coloradora itzuli zen erretiroa hartzera.

Florence R. Sabin-en argazkia.

Azken urteak eta ondarea

Erretiroa hartu eta sei urte igaro ondoren, Sabinek gobernadoreak osasunari buruzko azpibatzorde bat zuzentzeko eskaera onartu zuen 1944an. Bere aurkikuntzak aurkeztu zituen eta Estatuak "Osasun publikoarekiko atzerapena" zuela adierazi zuen. Jakitun izanik interesik gabeko politikariek sarritan uko egin ziotela arreta medikoarekin lotutako lege-aldaketak sartzeari, Sabin gogorra eta zorrotza izan zen erreforma-eskakizunetan.Sabinek gogor egin zuen lan osasun erreformen alde zeuden politikariek erreformaren aurka zeudenak garai zitzaten. Ahalegin horien ondorioz bere omenez izendatutako lege sorta onartu zen. "Sabin Health Laws"ek Colorado-n osasun publikoa modernizatu zuen tuberkulosia tratatzeko ospitaleko ohe gehiago eskainiz eta, horrela, kasu kopurua murriztu zen. 1948an, Denver-en osasun eta ongintzako administratzaile bihurtu zen, soldataren hiru urte eman zizkion medikuntza ikerketari.

1951n, Sabinek erretiroa hartu zuen berriro, baina osasun publikoko arazoak sustatzen jarraitu zuen. Bere zerbitzu-bizitza Coloradoko Unibertsitateko Medikuntza Sailaren izendapenarekin amaitu zen, Biologia Zelularreko Ikerketetarako Florence R. Sabin Eraikina deitua.[4]

Sabinen estatua Estatuen Areto Nazionalean

Sabin bihotzekoak jota hil zen 1953ko urriaren 3an. Denver-eko (Colorado) Fairmount hilerrian dagoen Fairmount mausoleoan lurperatu zuten.[5]

Erreferentziak
  1. «Florence R. Sabin» web.archive.org 2012-07-04 (Noiz kontsultatua: 2020-11-12).
  2. (Gaztelaniaz) «Florence Rena Sabin, bióloga | Efemérides» Mujeres con ciencia 2014-11-09 (Noiz kontsultatua: 2020-11-12).
  3. (Katalanez) Junyent, Casa Convalescència C. Dr. «Florence Rena Sabin» U-Divulga (Noiz kontsultatua: 2020-11-12).
  4. (Gaztelaniaz) MS, 1 Marta. (2014-10-03). Florence Rena Sabin, ‘First Lady of American Science’. (Noiz kontsultatua: 2020-11-12).
  5. «Kappa Delta Pi» web.archive.org 2011-06-24 (Noiz kontsultatua: 2020-11-12).

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.