Fernando Valera Aparicio

1899an jaio zen Madroñeran (Cáceres) eta Filosofia eta Letrak ikasi zituen Salamancako Unibertsitatean, non Miguel Unamunoren ikasle izan zen. 1925etik aurrera katastroko funtzionario izan zen Valentzian, non Vicente Blasco Ibáñez ezagutu zuen. Valentzian zegoela, 1929an, Marcelino Domingo, Álvaro de Albornoz eta Ángel Galarza lagunekin batera Partido Republicano Radical Socialista (PRRS) sortu zuen.

Alderdi horren Valentziako Udalerako hautagaitzaren buru izan zen 1931ko apirilaren 12ko udal hauteskunde ospetsuetan, Alfontso XIII.a Espainiatik irtetera eta Espainiako II. Errepublika aldarrikatzera eraman zutenak. 1931ko hauteskunde orokorretan, Valentziako diputatu hautatu zuten Gorte Konstituziogileetan. Errepublikaren lehen garaietan, 1931ko Konstituzioa idazteko ardura zuen Batzordeko lehen idazkari izendatu zuten, eta, geroago, Manuel Azañako gobernuetako Nekazaritzako zuzendari nagusi eta Justizia idazkariorde, Martinez Barriorekin. 1932 eta 1937 artean Komunikazio eta Obra Publikoetako idazkariordea ere izan zen.

1934an, PRRS desegin zenean, Diego Martínez Barriorekin bat egin zuen Unión Republicana alderdia (UR) sortzeko, zeinarekin Badajozko barrutian aurkeztu zen, 1936an, Fronte Popularraren zerrendetan, eta parlamentuan ordezkaritza lortu zuen.

Gerra zibilaren ondoren, Frantzian babestu zen baina nazien okupazioarekin berriz ere arriskuan ikusi zuen bere burua. Maroko, Mexiko eta, azkenik, Parisera itzuli zen, 1946an. Parisen erbesteko Errepublikako gobernuaren kargu ugari bete zituen: presidenteordea eta Justizia eta Ogasun ministroa izan zen Alvaro de Albornoz y Liminianaren gobernuetan (1947-1949 eta 1949-1951); Estatu ministroa Felix Gordón Ordásen gobernuan (1951-1960); Estatu ministroa eta Espainiako Gobernuko Ministroen Kontseiluko idazkaria. (1962-1971). Acción Republicana Democrática Española (ARDE) alderdiaren sortzaileetako bat izan zen, erbesteratuen sektore errepublikazaleak biltzeko ahaleginean.

1962an, erbesteratu errepublikazaleen buruzagi politiko nagusietako bat zen eta, beste politikari eta espainiar ordezkari askorekin batera, Europar Mugimenduaren IV. Kongresuan parte hartu zuen (frankistek mespretxuz Municheko Kontubernio bezala izendatzen zutena). Munichen oposizio antifrankista osoaren batasuna lortu zen (barnekoa zein erbestekoa).

1971ko otsailaren 28an Claudio Sánchez-Albornozen lekua hartu zuen erbesteko gobernu errepublikanoaren buru gisa. Postu horretan azkena izan zen, berak desegin baitzuen 1977an. Valera, hala ere, ez zen Espainiara itzuli eta Parisen geratu zen. Errepublikako gobernuaren zilegitasuna defendatzen jarraitzen zuen azken une arte. Erbestealdi luze baten ondoren, 1982an hil zen.

• El sendero inmóvil (1944).
• Don Juan Valera: el hombre, la vida y la obra (1944).
• Guía de los Descarriados de Abu Imran Musa Ben Maimún (1945).
• Diálogos de las Españas (1963).
• Actualidad de la idea Federal (Mexiko 1964).
• Evolución de España (1967).
• Diálogos de las Españas (Mexiko 1967).
• Reivindicación de un pueblo calumniado (1968).
• Socialismo Libre Frente a Mitología Revolucionaria (Mexiko 1973).
• Ni Caudillo ni rey: República (Mexiko 1974).
• Mitos de la burguesía (1976).
• Autonomía y Federación (Paris-1977).
• Los mal llamados años de la Segunda República (Mislata-Valentzia, 1978).

• (Gaztelaniaz):Francisco Arias Solisen artikulua.
• (Gaztelaniaz):Biografia laburra.
• (Gaztelaniaz):Espainiako Diputatuen Kongresuaren fitxa.