Fernand Pelloutier
Fernand-Léonce Émile Pelloutier (Paris, 1867ko urriaren 1a - Sèvres, Seine-et-Oise, 1901eko martxoaren 13a) sindikalista sozialista libertario aktibista iraultzailea izan zen [1][2].
Fernand Pelloutier | |||
---|---|---|---|
| |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Paris, 1867ko urriaren 1a | ||
Herrialdea | Frantzia | ||
Heriotza | Sèvres, 1901eko martxoaren 13a (33 urte) | ||
Hobiratze lekua | Sèvres | ||
Familia | |||
Aita | Léonce Adrien Saint-Ange Pelloutier | ||
Anai-arrebak | ikusi
| ||
Leinua | Q121027495 | ||
Hezkuntza | |||
Hizkuntzak | frantsesa | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | sindikalista |
Fédération des Bourses du Travaileko idazkari nagusia zen 1895 urtean, sindikalismoaren eta frantziar anarkismoaren figura handietako izanik XIX. mendean.
Biografia
Tradizio monarkikoa zuen familia batean jaiotakoa, espiritu errebeldea zuen. Fernand Pelloutierrek ikasketak utzi zituen batxilergoan huts egin ondoren eta kazetari bihurtu zen 1886an .
Ideia errepublikanoek erakarrita lehenik, gero sozialismora jo zuen eta 1892an Jules Guesdeko Parti ouvrier sartu zen. Aristide Briand- ekin idatzi zuen De la revolution par la strike générale izeneko liburuxka. Ordutik, ideia anarkistak garatzen joan zen.
1895ean Fédération des Bourses du Travaileko[3] idazkari hautatua, Pelloutierrek Ravacholen estrategia terrorista kritikatu zuen eta nahiago izan zuen lan boltsak garatzea. Bere zuzendaritzapean, haien kopurua nabarmen igo zen, 1894an 33tik 1901ean 81era. Funtzionatzen zuten era zela eta, langileei espazio horiek sindikatuak baino eraginkorragoak eta pragmatikoagoak iruditzen ziztaizkion. Pelloutierrentzat, lan boltsak sindikalismo integralaren adierazpena dira. Elkartasun erakunde gisa diseinatuta zeuden, elkarrekiko zerbitzu ezberdinez hornituz: enplegu bulegoak, elkartasun fondoak, gaixotasun, langabezia eta heriotza funtsak...[4]
Lan boltsek lokaletan liburutegiek garrantzi handia zuten, langileek beren egoera hobeto ulertzeko asmoz, Adam Smith, Proudhon, Marx, Kropotkin, Zola, Bakunin... eta antzeko autoreen liburuak izaten. Gainera, Pelloutierrek ere gau eskolak antolatzen zituen.
Lan boltsek garatzen zegoen CGT sindikatuan autonomia mantentzen saiatu ziren.
Langileen autonomiaren jarraitzailea, Proudhonen eta Bakuninen irakaspenak agendan jarri zituen berriro, eta hori dela eta pentsamendu anarkistaren berritzailea dela aitortzen da. Bizitza osoan osasun arazoak izan ondoren, Pelloutier 1901ko martxoaren 13an zendu zen.
Pelloutier eta greba orokorra
Pelloutierentzat greba orokorra borroka metodo bat da. Greba orokorrari buruzko bere ideiak 1892ko irailaren 3ko bere lehen Memorian adierazita daude; 1893ko bere entsegu historikoan, Greba Orokorra, 1869 eta 1873an Internazionaleko eztabaidak nola ezagutu dituen erakusten duena; Zer da greba orokorra? (Henri Girardekin lankidetzan) elkarrizketan, 1894an.[5]
"Leku guztietan gauza bera da, ez errebolta oraindik, baizik eta erreboltaren mehatxua, hau da, Gobernuak bere goarnizioak geldiarazteko betebeharra. Iraultza klasikoan bezala, 30.000 eta 100.000 edo 150.000 edo 200.000 soldaduren arteko liskar baten ordez, egoeraren arabera, Parisetik 20 miliako erradioan egiten ari diren greba orokorrak 10.000 soldadu eta 200.000 langile izango ditu aurrez aurre; eremu horretatik kanpo, 500 soldaduk 10.000 langileri egingo diete aurre; beste leku batzuetan, Decazevillen eta Trignacen, esaterako, 1.000 eta 1.200 langileren aurkako polizia talde bat. Ulertzen duzu aldea? Eta grebalarien baliabideak? Garraio-sistemaren paralisia, argiteria publikoa moztea, hirigune handiak hornitzeko ezintasuna... "
"... Horietako bakoitza (grebalariak) bere auzoetan egongo da, eta, lehenik, tailer txikiez eta okindegiez jabetuko da, gero lantegi handiez, eta azkenik, baina garaipenaren ondoren bakarrik, industria-planta handiez... "
"... Greba orokorra leku guztietan eta inon dagoen iraultza bat delako, auzo, kale eta eraikin bakoitzeko ekoizpen-tresnez jabetzen delako, nolabait esateko, ezin delako "Gobernu Insurrekzional" bat edo "proletalgoaren diktadura" bat ezarri; ezin da altxamendu osoaren foku-puntu bat edo erresistentzia-zentro bat egon, okin talde bakoitzaren asoziazio askea baizik, okindegi bakoitzean. Sarrailagintza: hitz batean, ekoizpen askea..."[6]
Bibliografia
Lanak
- Pelloutier Fernand eta Pelloutier Maurice, 1900, La vie ouvrière en France, Paris : Schleicher anaiak, 344 or.
- Fernand Pelloutier, Histoire des bourses du travail : origine, institutions, avenir, 1921, (hil ondorengo lana), Paris, Alfred Costes Éditeur; Phénix éditions-ek berrargitaratua, 2001, 340 or. ISBN 2-7458-0671-8
- Pelloutier Fernand, 1921, Les syndicats en France, Librairie du Travail argitaletxea Paris, ; Nancy, 30 or.
- Pelloutier Fernand, L'art et la revolte (conférence faite le 30 mai 1896) Paris, Place d'Armes argitaletxea, 2002
Ikerketak
- 1967: Maurice Foulon: "Fernand Pelloutier, unionismo federalistaren aitzindaria, Bourses du Travail-en sortzailea". The Centenary Book, Paris, La Ruche Ouvrière, 190 or.
- 1970: FF Ridley, Revolutionary Syndicalism in France, Cambridge
- 1971: Jacques Julliard, Fernand Pelloutier et les origines du syndicalisme d'action directe, Paris
- 1971: Peter Stearns, Revolutionary Syndicalism and French Labor: A Cause without Rebels, New Brunswick
- 1985: Peter Schöttler, Naissance des bourses du travail. Un appareil idéologique d'État à la fin du XIX siècle, Paris
- 1987: Barbara Mitchell, The Practical Revolutionaries. A New Interpretation of the French Anarchosyndicalists The Practical Revolutionaries. A New Interpretation of the French Anarchosyndicalists, New York
- (Ingelesez) Robert Graham, Anarkismoa : A Documentary History of Libertarian Ideas, From Anarchy to Anarchism (300 CE to 1939), I. liburukia, Black Rose Books, 2005, testu osoa .
Artikuluak
- Jacques Julliard, Proudhon, Pelloutier, Ravachol . . . Le fond de l'air est libertaire , Le Nouvel Observateur, 2250 n., 2007ko abenduaren 20a , testu osoa .
Irratia
- Jean Lebrun, Philippe Pelletier, Anarkistak: une terrorista, eta ondoren?, France Inter, 26 novembre 20152015eko azaroaren 26a , entzun sarean .
Oharrak
- Frantziako langile mugimenduaren hiztegi biografikoa, " Maitron ": Fernand Pelloutier .
- Anarkisten hiztegia, " Maitron ": Fernand Pelloutier .
- Efemeride Anarkista: ohar biografikoa .
- Larousse entziklopedia linean: ohar biografikoa
- Libcom web orrialdeko Pelloutierren testuak (ingelesez) https://libcom.org/tags/fernand-pelloutier
Erreferentziak
- Dictionnaire biographique du mouvement ouvrier français, «Le Maitron» : notice biographique.
- Encyclopédie Larousse en ligne : notice biographique.
- (Frantsesez) Fédération des Bourses du travail. .
- (Ingelesez) Victor Dave. Fernand Pelloutier: A biographical sketch. .
- (Gaztelaniaz) Pelloutier, Fernand. Historia de las bolsas de trabajo. Zero.
- (Frantsesez) Fernand, Pelloutier. (1895). Qu'est-ce que la Grève générale?. Imprimerie Jean ALLEMANE, 12 or..