Ferenc Krausz

Ferenc Krausz (Mór, 1962ko maiatzaren 17a) hungariar austriar fisikaria da. 2023ko Fisikako Nobel Saria jaso zuen Pierre Agostini eta Anne L'Huillierrekin batera[1]

Ferenc Krausz

(2007)
Bizitza
JaiotzaMór (en) Itzuli, 1962ko maiatzaren 17a (61 urte)
Herrialdea Austria
 Hungaria
Hezkuntza
HeziketaBudapest University of Technology and Economics (en) Itzuli
(1981 - 1985) : ingeniaritza elektriko
Eötvös Loránd University (en) Itzuli
(1981 - 1985) undergraduate degree (en) Itzuli : fisika teorikoa
Vienako unibertsitate teknologikoa
(1988 - 1991) Doktoretza : laser science (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaDoktoretza
habilitation (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
ingelesa
hungariera
Jarduerak
Jarduerakfisikaria, unibertsitateko irakaslea, fisikari teorikoa, fisikari nuklearra, laser physicist (en) Itzuli eta ingeniari elektrikoa
Lantokia(k)Viena
Munich eta Garching bei München (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)Municheko Unibertsitatea
Vienako unibertsitate teknologikoa
Max Planck Institute of Quantum Optics (en) Itzuli  (2004 -
Max Planck Institute of Quantum Optics (en) Itzuli  (2007 -  2009)
Centre for Advanced Laser Applications (en) Itzuli  (2010 -  2019)
Jasotako sariak
KidetzaAustriako Zientzien Akademia
Academia Europaea (en) Itzuli
Hungariako Zientzien Akademia
Zientzien Errusiar Akademia
Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia

Hiru sarituek atomoen eta molekulen barruko elektroiak ikertzeko «tresna berriak» sortu dituzte. Horien mugimendua eta energia aldaketak atzemateko metodo esperimental bat garatu dute: attosegundoak —segundo baten trilioirena— irauten duten argi pultsuak erabili dituzte. Prozesu horiek denbora eskala oso txikian gertatzen dira, eta, metodo horren bidez, prozesuen irudiak lor daitezke.

Krauszek fisika teorikoa ikasi zuen 1981 eta 1985 artean Eötvös Lorád Unibertsitatean eta Budapesteko Unibertsitate Teknikoan. 1987tik 1991ra Vienako Unibertsitate Teknikoan graduatu zen. Max Planck Optika Kuantikoko Institutuko zuzendaria da eta fisika esperimentaleko irakaslea Municheko Ludwig Maximilian Unibertsitatean.

Bere taldearekin, attosegundo lehen argiaren pultsua sortu eta neurtu zuen, eta atomoen barruan elektroien mugimendua atzemateko erabili zuen; horrek attofisikaren sorrera ekarri zuen.

Erreferentziak

  1. Otaegi Leonet, Julen. (2023-10-3). «Elektroien dinamikak ikertzeko metodo batek jaso du Fisikako Nobel saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-10-3).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.