Fentanilo

Fentaniloa[1] nerbio sistema zentrala eta arnasketa deprimitzen dituen ekintza azkarreko opiazeoa da. Oso opiazeo gogorra da, morfina baino 80 aldiz indartsuagoa.

Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Fentanilo
Formula kimikoaC22H28N2O
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
AurkitzaileaPaul Janssen (en) Itzuli
Motaphenethylamine (en) Itzuli, piperidine (en) Itzuli eta N,N-disubstituted primary carboxamide (en) Itzuli
Ezaugarriak
Fusio-puntua83 °C
Masa molekularra336,220164 Da
Erabilera
Konposatu aktiboaEffentora (en) Itzuli, Pecfent (en) Itzuli, Fentora (en) Itzuli, Abstral (en) Itzuli, Ionsys (en) Itzuli, Duragesic (en) Itzuli, Lazanda (en) Itzuli, Actiq (en) Itzuli eta Subsys (en) Itzuli
Tratatzen dumin, osteoarthritis susceptibility 1 (en) Itzuli, Migraina, Fibromialgia erreumatiko, artritis, complex regional pain syndrome (en) Itzuli eta neuropatia periferiko
Interakzioakisocarboxazid (en) Itzuli, phenelzine (en) Itzuli, procarbazine (en) Itzuli, (±)-deprenyl (en) Itzuli, amiodarone (en) Itzuli, Metadona, remifentanil (en) Itzuli, alfentanil (en) Itzuli, sufentanil (en) Itzuli, petidina, petidina, tramadol, tramadol, Metadona, Metadona, Morfina, Morfina, Oxikodona, Oxikodona, hydromorphone (en) Itzuli, hydromorphone (en) Itzuli, dihydrocodeine (en) Itzuli, dihydrocodeine (en) Itzuli, Kodeina, Kodeina, remifentanil (en) Itzuli, remifentanil (en) Itzuli, tapentadol (en) Itzuli, tapentadol (en) Itzuli, alfentanil (en) Itzuli, alfentanil (en) Itzuli, sufentanil (en) Itzuli, sufentanil (en) Itzuli, prometazina, prometazina, prometazina, pimozide (en) Itzuli, pimozide (en) Itzuli, pimozide (en) Itzuli, flufenazina, flufenazina, flufenazina, Hidroxizina, Hidroxizina, Hidroxizina, olantzapina, olantzapina, olantzapina, loxapine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, loxapine (en) Itzuli, klorpromazina, klorpromazina, klorpromazina, klorfenamina, imipramina, clomipramine (en) Itzuli, itraconazole (en) Itzuli, itraconazole (en) Itzuli, lebomepromazina, trimeprazine (en) Itzuli, nitrazepam (en) Itzuli, zopiclone (en) Itzuli, clobazam (en) Itzuli, periciazine (en) Itzuli, dexmedetomidine (en) Itzuli, (RS)-sulpiride (en) Itzuli, perampanel (en) Itzuli, (±)-thiopental (en) Itzuli, Midazolam, (RS)-baclofen (en) Itzuli, Diazepam, oxazepam (en) Itzuli, droperidol (en) Itzuli, zolpidem (en) Itzuli, flurazepam (en) Itzuli, aripiprazole (en) Itzuli, haloperidol, ketiapina, sodium oxybate (en) Itzuli, alprazolam (en) Itzuli, Lorazepam, clonazepam (en) Itzuli, klozapina, chlordiazepoxide (en) Itzuli, Fenobarbital eta primidone (en) Itzuli
ElkarrekintzaOpioid receptor delta 1 (en) Itzuli, opioid receptor kappa 1 (en) Itzuli eta opioid receptor mu 1 (en) Itzuli
HaurdunaldiaAustralian pregnancy category C (en) Itzuli eta US pregnancy category C (en) Itzuli
Rolaopioid receptor agonist (en) Itzuli, opioide, estupefaziente, anesthesia adjuvants (en) Itzuli, intravenous anesthetics (en) Itzuli, controlled substance (en) Itzuli eta farmako esentzial
Arriskuak
NFPA 704
1
4
0
Batezbesteko dosi hilgarria
Eragin dezakefentanyl toxicity (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyPJMPHNIQZUBGLI-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia437-38-7
ChemSpider3228
PubChem3345
Reaxys494484
Gmelin119915
ChEMBLCHEMBL596
EC zenbakia207-113-6
ECHA100.006.468
MeSHD005283
RxNorm4337
UNIIUF599785JZ
NDF-RTN0000147049
KEGGD00320
PDB Ligand7V7

Historia

Fentaniloa Paul Janssenek sintetizatu zuen 1959an eta hurrengo hamarkadan zain barneko anestesiko moduan erabiltzen hasi zen. 1990eko hamarkadaren erdialdean hasi zen erabiltzen azalean ipintzeko txaplata moduan, gaur egun oso hedatuta dagoena.

Erabilpen terapeutikoa

Fentanila analgesia eta anestesia orokorrean oso erabilia da. Maiz bentzodiazepinaren batekin (midazolam) konbinatuta ematen da sedazio lortzeko.

Horretaz gain, minbizi eta beste gaixotasun kroniko batzuen mina tratatzeko ere erabiltzen da. Minbiziaren mina tratatzerako orduan, ez da fentanilo baino eraginkorragoa den opiazeorik ezagutzen. Horregatik, minbizia duten gaixoetan lehen aukerako sendagaia da, eta hartzeko modurik ohikoena txaplataren bidez izaten da, 72 ordutik behin.

Halaber, min akutua tratatzeko gaur egun modu berriak daude aho-mukosa edo sudurrarena zeharkatuz hartutako botiken bidez. Eragin azkarra lortzen da era hauetatik.

Eragin desiragaitzak

Sarrien agertzen diren fentaniloaren eragin desiragaitzak honakoak dira:

  • Gorakoak
  • Idorreria
  • Logura
  • Astenia
  • Disnea

Erreferentziak
  1. Euskalterm: [Farmakoak Hiztegia] [2022]

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.