Felicidad Duce
Felicitat edo Felicidad Duce Ripollés (Bartzelona, Katalunia, 1908ko martxoaren 13a - ibídem, 2000ko otsailaren 8a) bartzelonar jostuna izan zen, metodo baten sortzailea eta erreferentea moda diseinuan. LCI Barcelona eskola sortu zuen 1928an.[1][2][3][4] Emakumeen prestakuntza bultzatu zuen moda espainiarreko feminista izan zen.[5]
| Felicidad Duce | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bartzelona, 1908ko martxoaren 13a |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Heriotza | Bartzelona, 2000ko otsailaren 8a (91 urte) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | jostuna |
Cristobal Balenciaga eta Pedro Rodríguez jostun diseinatzaileak, garaiko handienetakoak, askotan joan ziren ikasleei laguntzera, Ducerekiko adiskidetasunari esker. Bere sorrera-urteetan, ikasle izan ziren, besteak beste, María Escoté eta Juan Vidal.[6]
2024ko urtarrilean Felicidad Duce saria eman zioten Miren Arzalluz bilborrari sektoreari egiten dion ekarpenagatik eta nazioartean duen garrantziagatik.[7]
Biografia
Bartzelonako Gracia auzoan jaio zen, eta hamabi urterekin joskintza ikasteko beka bat lortu zuen, eta garaiko jostun onenen lanbidea ikasi zuen. Saltzaile lan eginda, ulertu zuen herri-klaseak aurrera egiteko aberatsen moduan jantzi behar zutela. Aberatsek orduan jostun propioa zuten.[8]
Ibilbidea
Autodidakta eta ausarta, Gràcia auzoko bizilagunak 1928an lehen lantegi-eskola berritzailea ireki zuen, punta-puntako moda-diseinuko egoitza izaten jarraitu duena. Patronaje metodo propioa sortu zuen. María Escoté, Juan Vidal edo Dominnico (Letizia, Rosalía edo Beyoncéren diseinugileak) eskolan trebatu ziren.[5][6] Mariona Puig eta Nadia Montero ere izan ziren Modako ikasleak eta Arts of Fashion lehiaketaren 15. edizioko finalistak izan ziren.[9]
1928an, moda-lantegiko eskola berritzailea sortu zuen Gracian, patronaje metodo propioarekin.[5] Aitzindaria izan zen urrutiko ikastaroetan, eta irrati-saio bat ere egin zuen joskintzaz hitz eginez edo zinema-ekoizleekin lankidetzan jantziak egiteko, eta Feli sistema izeneko liburua argitaratu zuen.[2]
Bartzelonan hil zen, 2000ko otsailaren 8an, 92 urte zituela.[3]
Argitaratutako lanak
- Feli sistema liburua[1]
Sariak eta aintzatespenak
- 2003ko irailarenn 20an Goi mailako Diseinu eta Moda eskolaren sarreran plaka jarri zuten eskerrak emanez.
Felicidad Duce sariak
| Urtea | Saritua | Arrazoiak |
|---|---|---|
| 2023 | Miren Arzalluz | |
| 2022 | Pablo Coppola | "Luxuzko enpresa handietan (Dior, Tom Ford, Celine, Bally eta Balenciaga, besteak beste) giltzarri izateagatik, sormen-eremuan erantzukizun-posizioetan baina anonimatutik. Bera bezalako profesionalei esker, modaren industria aurrera doa bikaintasuna bilatzen duten eskakizun-irizpideen arabera". |
| 2021 | sariturik ez | |
| 2020 | Teresa Helbing | "Lanbidearekiko grina, emakumeen jabekuntzari egiten dion ekarpena eta eskulangintzarekiko maitasuna". |
| 2019 | Jean-Paul Gautier | "Bere ibilbide sortzaile eta abangoardista apartagatik, modaren mundu esklusiboan edertasunaren ikuspegi arau-hauslearekin sartzeagatik eta jantziak egiteko sentsibilitatearen eta talentuaren konbinazio karismatikoarengatik". |
| 2018 | Stephen Jones | "Kapelagintzako karrera apartarengatik, asmamenez betetako lanarengatik eta bere ideien esperientzia tekniko handiarengatik". |
| 2017 | Sybila | "Beren sorkuntzen bidez, bateraezinak diruditen alderdiak elkarbizitzeagatik, hala nola funtzionaltasuna eta sedukzioa, ustekabea eta diskrezioa, sentsualitatea eta umorea". |
| 2016 | Juan Vidal | "Diseinatzaile gisa egindako karrera bikainarengatik, emakumezkoen modaren ikuskera sofistikatua eraikitzen jakiteagatik eta azken urteetan Espainiako modaren gorenean egotea lortzeagatik". |
| 2015 | sariturik ez | |
| 2014 | Daniel Riera | "Argazkilari gisa egindako ibilbide bikainarengatik, moda-argazkigintzaren munduan erreferente izateagatik, argitaratu gabeko lana, irudi arriskutsuak, desberdinak eta batere ohikoak ez direnak erakutsiz. Argazkilari urratzailea izateagatik, bere argazkiak benetako artelanak egiten dituelako, bere kamerarekin harrapatzen duen guztiaren xarma islatuz". |
| 2013 | Diane Pernet | "Moda-editore gisa egindako ibilbide bikainarengatik, Interneten modaz idazten aitzindari izateagatik eta blogarien buru izateagatik; modan azaleratzen ari den munduko talentu handiko pertsona izateagatik; artea, zinema eta moda-argazkilaritza uztartzen dituen zinema-generoarekiko duen sentsibilitate handiarengatik. Eta, azken batean, modaren alderik kultuena proiektatzen jakiteagatik". |
| 2012 | Aitor Thoup | "Diseinatzaile gisa egindako ibilbide bikainarengatik. Arropa bakoitzean bere diseinu-filosofia islatzen jakiteagatik, giza formatik hasita eta arropa gorputz osoan biologikoki garatzeko aukera emanez. Bere bi grina handiak (anatomia eta ilustrazioa) konbinatzeko mekanismoa aurkitu eta bere diseinuetara eramateagatik. Arropa oso berezia eta berrikuntza-maila handikoa egiteagatik. Laburtuz, daraiko menswear telarekin egindako lanarengatik". |
| 2011 | Rosa Clara | "Estilo klasikoko zeremoniako janzkiak eguneratu, klasea eta dotorezia emanda, joskintzako eta sormeneko lan bikainaren bidez andregaiaren irudi oso sofistikatua garatu duelako, andregai- eta festa-sorkuntzekin batera egiten diren izen handiko marken osagarriak kontu handiz hautatu dituelako, eta beren establezimenduetako interiorismo eta erakusleiho-apainketaren kontzeptu bikain batengatik". |
| 2010 | Manolo Blahnik | "Zapata-diseinatzaile gisa egindako ibilbide bikainarengatik eta munduko oinetakoen historian mugarri bihurtzeagatik. Etorkizuneko ikuspegi sinestezinaren ondorioz, gaur egungo artista handia bihurtu da, eta horregatik bihurtu dira haren sorkuntzak emakumeak bezain famatuak". |
| 2009 | Puig | "Moda eta lurringintzaren artean sinbiosi perfektua sortzeagatik. Puigek badaki inork ez bezala aldatzen modako marka ikonikoen irudia lurringintzaren mundura, eta esklusibotasun handiko produktuak sortzen. Carolina Herrera, Nina Ricci edo Paco Rabanne bezalako modako enpresetarako lurrinak garatu ditu, eta horien bidez mundu mailako moda-erreferente bihurtu dira". |
| 2008 | Santa Eulalia | "Modaren egungo panoraman proposamen arriskutsuenen alde egin duelako eta nazio zein nazioarte mailan boutique multimarcaren erreferentea delako". |
| 2007 | Andres Sarda | "Bere ibilbide profesionalarengatik eta moda intimoari eta bainuari egindako ekarpenarengatik". |
| 2006 | Adolfo Dominguez | "Bere ibilbide profesionala eta modari egindako ekarpena aintzat hartuta". |
| 2005 | Persuade | "20 urtez baino gehiagoz, Espainian aitzindari den marka anitzeko denda honek nazioarteko diseinatzaileen bildumak saldu ditu". |
| 2004 | Neo 2 | "Diseinuaren, modaren, artearen eta musikaren alorrean nazioarteko proiekzioa duen aldizkari nazionaletako bat izateagatik". |
| 2003 | Victorio & Lucchino | "Andaluziako jantziaren esentzia modan islatzeagatik". |
| 2002 | Jordi Labanda | "Irudien bidez modaren munduan egindako ekarpenarengatik". |
| 2001 | Josep Font | "Gure herrialdeko diseinuaren eta bildumen munduan egindako ekarpen ugariengatik". |
Erreferentziak
- «Sobre Felicidad Duce | LCI Barcelona | Escuela de Diseño y Artes Visuales» www.lcibarcelona.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
- Felicidad Duce: un referent de l'ensenyament de moda. 2023-02-09.
- «esquela de Felicidad Duce Ripollés» La Vanguardia: 32. 8 febrer 2000.
- (Gaztelaniaz) «La nueva vida de Felicidad Duce» ELMUNDO 2015-10-22 (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
- «Grado en Diseño de Moda | LCI Barcelona» www.lcibarcelona.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
- (Gaztelaniaz) Felicidad Duce, La Modista Que Impulsó El Feminismo. 2023-03-14 (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
- «Miren Arzalluz, directora del Museo de la Moda de París, gana el Premio Felicidad Duce | LCI Barcelona» www.lcibarcelona.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-26).
- (Gaztelaniaz) Estirado, Laura. (2023-03-08). «Felicidad Duce, la feminista de la moda española que impulsó la formación de las mujeres» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
- (Gaztelaniaz) González, Carlos. (2016-07-29). «Dos alumnas de Felicidad Duce, la escuela de moda de LCI Barcelona, finalistas del Arts of Fashion» Blog Emagister (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
