FAT
FAT edo Fitxategi Asignazio Taula (ingelesez File Allocation Table) MS-DOSerako garatutako fitxategi sistema bat da. Fitxategien esleipena taula (FAT) fitxategi informatiko sistemaren arkitektura eta industria fitxategi sistema estandarra erabiltzen familia baten izena da.
1980aren hasierako hamarkadan MS-DOS-ek garatutako fitxategi sistema da. FAT fitxategi-sistema bat ondarea fitxategi-sistema erraz eta sendoa da. Nahiz eta argi-pisua inplementazio portaera ona eskaintzen du, ez du fitxategi sistema modernoen fidagarritasuna eta eskalagarritasuna bermatzen.
Hala ere, gaur egungo ia PC guztietan fitxategi-sistema hau onartzen eta barne-hartzen da. Honen ondorioz, ordenagailu batetik bestera datuak eta informazioa trukatzeko oso erosoa da.
Hasiera batean, disketetan erabiltzeko diseinatu zen. Baina, berehala egokitu zen eta disko gogorretan erabiltzera pasa zen WINDOWSen. Ordenagailu eta sistema eragile boteretsuagoak sortzen joan ziren, eta hauentzakko fitxategi sistema konplexuagoak garatu ziren. Eta ondorioz, FAT ez da aur eguneko PC-tako sistema eragileak erabiltzen duten lehenetsitako fitxategi sistema izaten.
Gaur egun, FAT fitxategi-sistema oraindik normalean disketeak, memoria solido-egoera txartelak, flash memoria txartelak, eta gailu eramangarrietan aurkitzen da. EFI-bateragarriak diren ordenagailuak abioko etapa ere erabiltzen da.
Kokapen Moduak
Fitxategi sistemak hainbat kokapen mota izan ditzake:
- Kokapen jarraia.
- Kokapen estekatua.
- Kokapen indizeduna.
FAT fitxategi sistemak kokapen estekatua erabiltzen du bere baitan.
Egitura
Kokapena blokeen maparen bidez kudeatzen da, eta mapa hori duen egiturari FAT (Fitxategien Asignazio Taula) deitzen zaio. Katalogoak eta FAT egitura diskoaren lehen sektoretan gordetzen dira, baina segurtasuna dela eta bikoiztuta dago informazio hori. Katalogoan gordetzen da besteak beste fitxategiaren luzera eta lehen blokea zein diren.
FAT taulan sarrera bat dago unitatearen bloke bakoitzeko, eta bertan islatzen da datu bloke horri dagokion hurrengo blokearekiko estekatzea. Horrela fitxategi baten i. bloke erlatiboari dagokion sarreran i+1. bloke erlatiborako erakuslea gordetzen da, fitxategi baten kokapena FATaren lista estekatu bat balitz bezala adieraziaz. Blokea libre edo hondatuta baldin badago, hori markatzen da dagokion FATeko sarreran. Irudiko adibidean ikus daiteke kokapen mota hau. A fitxategiaren lehen blokea 7a da, horrela adierazten baita katalogoan; bigarrena 3a da, FATeko 7. sarrera hori adierazten du eta; hirugarrena 14a, 3. sarrerak hala dio eta; eta laugarrena 8a 8 baita 14. sarreraren edukia. Beste blokerik ez dago fitxategi horretan, zeren hala baitio katalogoak eta FATeko 8. sarrera (EOF fitxategi bukaera).
Hasiera batean, FATa disketeetarako zegoen pentsatuta (360 Kbko disketeetarako) eta sarrera bakoitzak 12 bit baino ez zuen hartzen, hau da gehienez 212 bloke egon litezke unitate bakoitzeko. Denborarekin disko gogorrak agertu ziren eta beren edukia disketeena baino askoz ere handiagoa izanik, bloke gehiago helbideratu ahal izateko FATeko sarreren zabalera handitu zen; FAT osoa memorian osorik eduki behar denez gero, FATeko sarrerak zabaltzean memoria gehiagoren beharra agertzen da. FATaren sarreren zabalera handitzearen ordez, edo horrekin batera, sarrera kopurua eta zabalera laburtzearren, blokearen tamaina handitu daiteke, baina honek barne fragmentazio handiagoa dakar. Hori dela eta, kokapen modu hau ez da egokia edukiera handiko dispositiboetarako. MSDOSen erabili den beste irtenbide bat diskoak partiziotan banatzea izan zen, partizio bakoitzean FAT txikiago bat jarriaz.
Fitxategi-sistema motak
8 biteko FAT originala
The FAT egitura (jatorriz hala deitzen zen), Marc McDonald eta Bill Gatesen arteko eztabaida baten ondorioz jaio zen, eta McDonald-ek diseinatu eta kodetu zuen. 8 biteko elementu taula zuen hasiera batean. Microsoft-en Stand-alone Disko BASIC-80 8080-oinarritutako oinordekoa zen. 1978an, Stand-alone Disko BASIC izan zen, 8086 liburutegira eraman DEC PDP-10 emulatzaile bat erabiliz. Garai hartan ez zen 8086 sistema eskuragarririk. FAT fitxategi-sistema baita ere, Microsoft-en MDOS / MIDAS sistema eragilean erabilia izan zen, McDonald-ek idatzitako 1979tik 8080/Z80 plataforma. Stand-alone Disko OINARRIZKO bertsioa onartzen hiru gantzak, hau da, berriz, MIDAS parametroa. Informatzen, MIDAS ere prestatu zen 10-bit, 1979 FAT 12-bit eta 16-bit aldaera onartzen. Stand-alone Disko BASIC 16 byte direktorioko sarrerak tamaina bitartean, MIDAS ordez okupatu sarrera bakoitzeko 32 byte.
FAT12
Tim Patterson-ek elementu taula 12 bitera luzatu zuen, FAT kopurua bira murriztu eta cluster balio erreserbatuen semantika birdefinitu zituen. Diskoaren diseinua modifikatu zuen, beraz, erro direktorioa ez zen FAT eta datuen eremuaren artean kokatuko. Eta direktorioko sarrerak 16 byte-tatik 32 byte-ra aldatu zuen bere FAT12 inplementatzeko.
HASIERAKO FAT16
1984ko abuztuaren 14an, IBMk AT PC-a kaleratu zuen, zeinak 20 MB diska gogorra zuen eta PC DOS 3.0 barneratzen zuen. Microsoft-ek MS-DOS 3.0 paraleloan garatu zuen. Clusterren helbideak 16 bitetan handitu ziren, bolumen bakoitzeko 65.524 cluster onartzen zituenak. Eta ondorioz, askoz ere handiagoa izango da fitxategi-sistemaren tamaina. Hala eta guztiz ere, gehienezko sektore kopurua eta tamaina (32 MB) ez zen aldatu. Horregatik, nahiz eta cluster helbideak 16 bitekoak izan arren, formatu hau ez zen oraindik FAT16 bezala onartu.
BUKAERAKO FAT16
Azkenik, 1987ko azaroan, Compaq MS-DOS 3.31 baino ez da ezagutzen gaur egun FAT16 formatuan. 16 biteko disko sektorea eta 32 biteko BPB hedapena duena. 1995 baino lehen DOS bertsioek CHS disko atzipena zuten soilik. MS-DOS 7.0/ Windows 95 LBA motako disko atzipena barneratu zutenean, partizioak fisikoki kanpoan kokatzen hasi ziren. FAT16 motako partizio hauek FAT16X ere deitzen zaie.
FAT32
FAT16 bolumen tamaina gainditzeko, DOS formatua modu errealean kudeatzeko aukera ematen du, aldi berean, Microsoft-ek fitxategi sistema berri bat diseinatu zuen, FAT32. Zeinak culster posibleen kopuru handiagoa onartzen baiitzuen. Baina lehenik zegoen kodea gehiegi berrerabili zitekeen. Beraz, ohiko memoria aztarna eskuragarria DOS baino 5 KB gutxiagora murriztu zen. Cluster balioak 32 bit-eo zenbakiz errepresentatzen dira, 32 bit horietatik 28 cluster-aren zenbakia gordetzeko erabiltzen dira. Abioko sektoreak 32 bit-eko eremua erabiltzen du sektoreen kontaketarako. FAT32-ren bolumen tamaina 2TB-ra mugatuz 512 byte-ko sektore tamainarako, eta 16Tb-ra 4096 bytekosektore tamianarako.
FAT32 MS-DOS7.1/Windows95 OSR2 sartu zen 1996an, birformateoa beharrezko zen erabili ahal izateko, eta DriveSpace3 (Windows 95 OSR2 eta Windows 98 bertsiotarako) inoiz ez zuen onartu. Windows 98 erabilpen bat gehitu zion disko gogorra FAT16-tik FAT32-ra bihurtzeko, informazioa galdu gabe. Azkenik, Windows 2000-k FAT32 ekartzen zuen.
Eratorriak
FATX
FATX fitxategia Microsoft-en Xbox bideo-joko kontsola disko disko gogorrak eta memoria-txartelak, 2001ean sartu diseinatutako sistema familia bat da. FAT16 eta FAT32en antzeko diseinu bera oinarrizko ideiak, FATX16 eta FATX32 disko egitura sinplifikatuak, baina, batez ere, FAT16 normal eta FAT32 fitxategi-sistema bateraezina, FAT fitxategi sistema gidariek ezinezkoa dute bolumena muntatzea.
exFAT
exFAT Microsoft-ek flash diskoetarako fitxategi-sistema optimizatua da.
Windows XP eta Windows Server 2003 onartzen da, KB955704 eguneraketaren bitartez. Eta Windows Embedded CE 6.0, Windows Vista Service Pack 1-rekin, Windows Server 2008, Windows 7, Windows 8, Windows Server 2008 R2 (Windows Server 2008 Server Core izan ezik), Mac OS X Snow Leopard 10.6.5 hasita, Mac OS X Lion eta OS X Lion mountain.
exFat NTFS fitxategi sistema irtenbide bideragarria ez denean erabili daiteke. non FAT32 fitxategi-sistema estandarra fitxategi tamaina muga (FAT gabe + hedapena), onartezina da.
Luzera ezaguna duen exFAT fitxategi bat sortzea, fitxategi tamaina berdina idazten kopurua egiteko.
Kanpo estekak
 |
Artikulu hau informatikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |