Euskal Trenbide Sarea
Red Ferroviaria Vasca-Euskal Trenbide Sarea (ETS) Euskal Autonomia Erkidegoaren esku dauden burdinbide-azpiegiturak eraiki, mantendu eta kudeatzen dituen erakunde publikoa da. 2004ko maiatzaren 21eko 6/2004 Legearen bitartez sortu zuen Eusko Jaurlaritzak,[1] eta 2006ko abuztuaren 1.an bereganatu zituen azpiegiturak.[2]
| Euskal Trenbide Sarea | |
|---|---|
| Datuak | |
| Mota | Azpiegitura kudeatzailea |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Jarduera | |
| Kidetza | Nazioarteko trenen batasuna |
webgune ofiziala   .svg.png.webp){kind=small}  | |
ETSren azpiegiturak Eusko Trenbideak (Euskotren Trena, Euskotren Tranbia eta Euskotren Kargo), Renfe Operadorak (Renfe Feveren Transkantauriarra Donostia-Basauri tartean) eta Metro Bilbao eragileek erabiltzen dituzte, nahiz eta aipatutako azken kasu honetan azpiegituraren jabetza Bizkaiko Garraio Partzuergoarekin partekatzen den.
Metro Bilbao enpresak erabiltzen duen azpiegitura Bilboko Metrorako Ingeniaritza (IMEBISA) enpresa publikoak eraiki zuen, ETSn integratu zena azken hau sortu zenean. Era berean, ordura arte Eusko Trenbideak enpresarenak ziren azpiegiturak ETSk bereganatu zituen.
Euskal Y-ari dagokionez, ETSk Gipuzkoako adarreko tarteak eraikitzen ari ditu, Eusko Jaurlaritzak aurreratutako dirua gero kupotik kenduko zaiona.
Trenbideak
Euskal Trenbide Sareak guztira 297,739 kilometroko luzera du: 242,382 km Euskotren Trenak ustiatuta (zeinetatik 4,505 elektrifikatu gabe dauden, Burdinbidearen Euskal Museoan, Lasao-Azpeitia lurrunezko trenari dagozkienak, eta beste 1,198 kilometro Larreinetako funikularrari dagozkienak),[3] 41,82 km Metro Bilbaok ustiatuta, eta 13,537 km Euskotren Tranbiak ustiatuta. Hurrengo trenbideak kudeatzen ditu:
- Angulema - Abetxuko trenbidea (Gasteizko tranbia)
- Angulema - Ibaiondo trenbidea (Gasteizko tranbia)
- Atxuri - La Casilla trenbidea (Bilboko tranbia)
- Azpeitia - Lasao trenbidea (Trenbidearen Euskal Museoaren lurrunezko trena)
- Basauri - Kabiezes trenbidea (Bilboko metroaren 2. linea)
- Bilbo - Donostia trenbidea
- Bilbo - Lezama trenbidea
- Bilbo - Plentzia trenbidea (Bilboko metroaren 1. linea)
- Donostia - Hendaia trenbidea
- Escontrilla - Larreineta trenbidea (Larreinetako funikularra)
- Lutxana - Sondika trenbidea
- Santurtzi - Mamariga trenbidea (Mamarigako funikularra)
- Zornotza - Bermeo trenbidea
- Basurtu Ospitalea - Ariz trenbidea, 7,8 kilometrokoa.
- Irauregi - Lutxana-Barakaldo trenbidea, 5,7 kilometrokoa.
Bestalde, iraganean hurrengoak ere kudeatu zituen:
- San Ignazio - Deustu - Ola trenbidea
- Zumarraga - Zumaia trenbidea (Urolako trena)
Historia
Eusko Jaurlaritzak Espainiako Gobernuarekin hitzarmena sinatu ondoren Basurtu Ospitalea - Ariz eta Irauregi - Lutxana-Barakaldo trenbideen eskualdaketa gauzatu zen 2018ko abenduaren 15ean, 1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuari jarraiki.[4]
Erreferentziak
- Vasco, Eusko Jaurlaritza - Gobierno. Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria. (Noiz kontsultatua: 2017-10-22).
- (PDF) Euskal Trenbide Sarea - Memoria 2014. , 83 or. (Noiz kontsultatua: 2017-10-22).
- Euskotren. «Trenak» (Noiz kontsultatua: 2013-01-28).
- «Jaurlaritzak bi trenbide linearen kudeaketa bere gain hartuko du larunbatetik aurrera» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2019-03-15).
