Eusebio Mugerza

Eusebio Mugerza
	;
Bizitza
Jaiotza	Garagartza, 1874ko abenduaren 15a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Pasaia, 1955eko martxoaren 15a (80 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara
Jarduerak
Jarduerak	bertsolaria

Eusebio Mugerza "Mendaro Txirristaka" (Garagartza, Mendaro, 1874ko abenduaren 15a - Pasai San Pedro, 1955ko martxoaren 15a) gipuzkoar bertso-paper bertsolaria izan zen.[1]

1.874. urteko abenduaren 15ean jaio zen Eusebio Mugertza Mendaroko Barberokoa izeneko etxean, Garagartza auzoan. Garai hartan bi bailaratan zatitua zegoen Mendaro (1983. urtean egin zen udalerri): Azpilgoeta (Mutriku udalerriari zegokiona) eta Garagartza (Elgoibar eta Debari zegokiona). Txirristakak Azpilgoetakoa zuen aita, Pedro Mugertza; ezizenez, Pedro handia. Ama, berriz, Juana Azpiazu, Azpeitian sortua zuen. Hamaika seme-alaba izan zituzten Pedrok eta Juanak, zortzi seme eta hiru alaba, eta denetan gazteena zen Eusebio. 1974an, Antonio Zabala idazleak (Tolosa, Gipuzkoa, 1928 – Iruñea, 2009) haren ibilerak eta bertso-jarrietako batzuk bildu zituen Auspoa bildumarako argitaratu zuen Mendaro Txirristaka bertsolaria liburuan. Mendaroko Guruzpe Kultur Elkarteak egin zuen liburu hori argitaratzeko bidea, eta Elgoibarko eta Mutrikuko Udalek eta Gipuzkoako Aurrezki Kutxak emandako dirulaguntzari esker argitaratu zuten. Urteurren hartan, beste hainbat ekintza ere egin zituzten Mendaron, Guruzpe Kultur Elkarteak bultzatuta.

Biografia

Garagartza auzoan jaio zen Eusebio Mugertza Txirristaka Barberokua etxean. Gurasoek Panaderokua izeneko errota izan zuten bertan, Kilimon errekaren ondoan, bai eta okindegi estiloko denda koxkor bat ere. 7 urterekin, monagillo lanetan hasi zen Eusebio, Mendaroko San Agustin komentuan, eta hantxe bertsozaletu zen, bere bertso jarrietan dioenez. Pedro Migel Urruzuno idazlea zen orduan apaiz Mendaron. Txirristakak berak bere bertsoetan dionez, bertsotan egiten zuen sermoia Urruzuno abadeak. Haren akolitoa, ez zen bat-batean aritu ohi zen bertsolaria izan, ordea. Bertsoak idatzi eta bertso-paperak saltzetik atera zuen bizimodua Txirristakak, hein batean, bestelako lanbideak ere izan baitzituen.

Ez da gauza garbia noiz ekin zion bertsoak jartzeari, baina bere bertso zaharrenak 1920. urtekoak dira, Antonio Zabalak Mendaro Txirristaka bertsolaria liburuan jasotaren arabera. Bertsorik gehienak Errenterian eman zituen argitara, hori bai, Makatzaga inprimategian. Esan dezakegu marketin kontuetan jantzia izan zela bere garairako. Izan ere, bertso-paperetan bere argazkia, izen-abizenak eta ezkondu ondorengo etxeko helbidea ere eman ohi zituen. Ezagunak egin dira hark sortutako bertso asko, baina beharbada, ‘Quisiera ser alcalde Donostiyakua’ da bere bertso-sorta ezagunena. Euskaraz eta gaztelaniaz idatzi zituen bertsoak, nahiz euskarazkoak diren iritsi zaizkigun gehienak, Antonio Zabalak haiei eman zielako lehentasuna. Nolanahi ere, euskarazko bertsoetan ere sarri sartzen zituen gaztelaniazko berba banakak.

Bertso-paper ugari saldu zituen, baina bestelako ofizioak ere izan zituen. Gazterik ekin behar izan zion lanari. Senide asko ziren etxean, eta 10 urte eskasekin, morroi bidali zuten Mendaroko Irabaneta baserrira. Handik Irurtzunera (Nafarroa) egin zuen gero, olako lanera, harriak zulatzen ikastera. Oinarrizkoa ikasita, Bizkaiko mendebaldera aldatu zen gero 16 bat urterekin, Somorrostrora, olagizonen eta errementarien parajera, eta sasoirik onenean, 21 urterekin, Kubako gerrara joatea egokitu zitzaion, adinez. Hiru-lau urte eman zituen han, harik eta Euskal Herrira itzuli zen arte berriro. Edozelan ere, munduan barrena asko bidaiatu zuen gizona izan zen, bere bertsoetan irakur daitekeenez. Bereziki Ameriketan ibili zen. Bere bertsotan, Mexiko, Kuba, Brasil, Argentina, Panama, Puerto Rico, Txile, Uruguai eta Estatu Batuak aipatzen ditu, baina Europan eta Afrikan barrena ere ibilitakoa zen.

Donostiara ezkondu zen gero eta han eman zituen bizitzako urterik onenak. Hantxe ezagutu zuen emazte izango zuena ere, Loiolan, erromerian, eta 1905. urteko martxoaren 1ean ezkondu ziren Aingeru Goardakoaren egunez. Juana Iraregi Sansinenea zuen emaztea, kontratista liberal baten alaba, aita ezagutzerik izan ez zuena, haurdun zela galdu zuelako senarra Juanaren amak. Tolosako Iurramendi baserrian hazi zuten Juana.

Hiru alaba izan zituzten Eusebio Mugertza eta Juana Iraregik: Engrazi, Karmen eta Maria. Alaba gazteena gazterik hil zen, 21 urterekin (1930. Urtean). Kolpe gogorra izan zen hura gurasoentzat, eta bertsotan kontatzen du egunak egin zituela logelatik irten gabe aitak, penaz.

100. urteurrena

Guruzpe kultur elkarteak antolatuta hainbat ekintza egin zituzten Mendaron, Txirristakaren 100. Urtemugan. Hasteko, Bertso-paper lehiaketa: Bi atal izan zituen lehiaketak: Librean, eta ‘Mendaroko Txirristaka’ gaia emanda. Euskaltzaindiko kideek egin zituzten epaimahai lanak bietan, eta gai librean, Fernando Aire Etxart (Urepele, Nafarroa Beherea, 1920 - 1976) bertsolariaren Jainkoa eta ni bertso-sorta saritu zuten. 8.000 pezeta jaso zituen sari gisa Xalbadorrek. Bigarren bertso-sorta onena Jean Pier Mendibururena izan zen (Heleta, 1948-Heleta 2022), eta hirugarrena, Imanol Lazkanorena (Azpeitia, 1936). Mendaroko Txirristaka gaiari erantzun zioten lanen artean, Jabier Urbieta Urangaren (Mendaro, 1942-2023) bertso-sorta aukeratu zuen epaimahaiak onenentzat.

Abenduaren 8an, Joxe Agirre, Txomin Garmendia, Joxe Luis Gorrotxategi, Imanol Lazkano, Lazkao Txiki eta Joxe Lizaso bertsolariek bertso-saio berezia egin zuten Txirristakaren omenez Mendaron, eta ekitaldi hartan herriko bi bertsolari omendu zituen Guruzpe kultur elkarteak: Manuel Loiola zena eta Isidro Astorkia. Bost hitzaldi ere antolatu zituzten abenduaren 9tik abenduaren 14ra bitartean, egun bakoitzeko bat: Jose Mari Iriondo kazetariak eta Imanol Lazkano bertsolariak eman zuten aurrenekoa, 1974ko abenduaren 9an; Juan Mari Lekuona olerkari eta idazleak jardun zuen biharamunean, Bertsolaritza, historian zehar gaia emanda, eta Jose Mari Aranalde euskaltzainak Noiz da bertso bat ona? galdererari erantzun zion abenduaren 11koan. Abenduaren 12an, berriz, bertsolaritzaren etorkizunaz mintzatu zen Abel Muniategi bertsolari eta idazlea, eta Jesus Mari Etxezarreta idazleak eman zuen ziklo hartako azken hitzaldia, Gaurko bertsolariak izenburupean. Abenduaren 14an Mendaro Txirristaka bertsolaria liburua aurkeztu zuen Antonio Zabalak, Antton Aranburu lagun hartuta, eta liburu-aurkezpenena baliatu zuen Guruzpe kultur elkarteak bertso-paper lehiaketako sariak banatzeko. Irabazleak, Xalbadorrek, ez zuen etortzerik izan Mendarora. Biharamunean, abenduaren 15ean, Txirristaka jaio zen egunez ere, jai handia egin zuten Mendaron. Txistulariak eta tritikilariak ibili ziren kalez kale eta ikastolako umeek ere kantatu zituzten jarritako bertsoak. Arratsalde horretan bertan, Antton Valverde, Julen Lekuona eta Xabier Letek kontzertua eman zuten Garagartzan; estreinakoz, gainera, Txirristakaren bertsoak sartu zituzten errepertorioan.

Txirristaka jaio zeneko 125. urtemuga ere berezia izan zen Mendaron. Bertso-afaria antolatu zuten Aizpe elkartean, Joxe Agirre eta Joxe Lizaso bertsolariekin, eta han bertan banatu zituzten urte hartako bertso-paper lehiaketako sariak. Lau lagun aurkeztu ziren sariketara, baina lehiaketa ontzat ematea ebatzi zuen epaimahaiak, aurkeztutako lanak maila handikoak zirela ebatzita. Urte hartan, Ekaitz Goikoetxea Asurabarrenak irabazi zuen lehiaketa eta 100.000 pezetako saria eskuratu zuen. Bigarren, Jokin Urain Larrañaga mendaroarrak egin zuen eta 70.000 pezetako saria eskuratu zuen. Urte hartan, Mendaroko alkate zen Txomin Zulaika Arakistain Donostian ere izan zen Txirristakaren alaba Engrazi Mugertzari bisita ofiziala egiten. Mendaroko Udalaren oroigarria, lore-sorta eta Antonio Zabalaren liburuaren ale bat eraman zizkion alkateak Engrazi Mugertzari, Mendaroko herriaren izenean.

150. urteurrena

2024ko abenduaren 15ean 150 urte beteko dira Eusebio Mugertza Txirristaka jaio zela, eta urteurrenaren harira, kultur programa berezia lantzen ari dira Mendaron herritar talde bat, In Leike kultur elkartea eta Udala, lankidetzan. Ruper Ordorika kantariak egin zuen programaren atarikoa, Mendaro herriaren 40. urtemugaren karietara, Mugalariak taldekoekin batera San Agustin kulturgunean eman zuen kontzertuan [Gararock taldeak antolatu zuen kontzertua, Udalarekin lankidetzan]. Andoni Egaña bertsolariak ere gogoan izan zuen Txirristaka Euskal Telebistako Biba zuek! saioan[2]. Hain justu ere, ekimen horren baitan osatu dugu Wikipediarako informazio hau, astiro-astiro osatzen joango garena.

Bertso-Paperak

Ondoren, Mendaro Txirristakaren zenbait bertso-paper[3], gehienak Antonio Zabalaren Mendaro Txirristaka bertsolaria liburutik jasoak:

Bere buruari

Gizarteko gora-berak

Dama-Galaiak, Senar-Emazte, Neska-Mutilzarrak

Gure erria, gure gizonak, gure jokuak

Aizkolari bi onenak Arriya eta Korta

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Aizkolari bi onenak Arriya eta Korta

Aizkolari bi onenak Arriya eta Korta


Naizenian alkate Donostiyakua atzo guziak erango dute patharra naikua. Ja jai.	6 Agertu ziranian plaaren erdian merke sarrera ez izan arren jende asko begira.	12 Kontrariyo naparra Jose Ignacio ill eta ikusi nuan Santesteban'en Larri Agiñeta.
1 Aizkolari bi onenak Arriya eta Korta zuten apostua zerratu eta señalia bota	7 Arriya bezela Korta gizona bikaiña, indarra dutenak sei urteko zezen batek aiña.	13 Inguruan bazuten makiñabat ero aplazatzerik etzutela nai egiñ arren bero
2 Azpeitiko zezen plazan jokatzeko, bitartean jakirik onenak gorputza indartzeko.	8 Korta baño Arriyak urtiak amaika geyago izan arren oraindik lasaya birika	14 Zarauztikan Ayara aldapa luzia lertu asi zuten korrikari Etxenagusia.
3 Jana dijeritzeko erari goxua ardua iñun dan onena ongi beterik basua.	9 Korta nekatu eta eziñian arki ongi kostata Arriyak egur guztiak ebaki.	15 Festa orrelakuak jarri berriz ere kalte batzuek izango dute bestiak mesere
4 Gauza onak salgai dira diruaren ordaiñ, arrautzak eta urdai azpikua merke daude oraiñ.	10 Korta exeri biar izan zuan miñez bere alde trabesa egin zutena kasorik egin ez.
5 Azpeitiako zezen plazaren erdian garagarran seigarren eguna zala igandian.	11 Egualdi berua zan igande aretan ez alzuten obe jokatzia Santo Tomas'etan?	EUSEBIO MUGUERZA Calbetón 9, 3º izquierda. SAN SEBASTIAN

ERREKARTETXO'ri - Nua fede onian jartzera bertsuak

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Errekartetxo


1 Nua fede onian jartzera bertsuak, onrak merezi dituztelako gizun indartsuak. Ja jai.	7 Kopa eta premiyua ongi mereziak esaten zuten orri begira an ziran guztiak.	13 Uztarriyan zuana arriya zan baiña ura jasotzeko biar ziran indarra eta maiña.
2 Nik erantzungo diot iñor bada galdez gizon bikaiña da Rekartetxo Azpeitiarra berez.	8 Amar gizon bikaiñak sayua egitera gustora juan ziraden erri zartxo politera	14 Aldakizute arriya Arteondorena zala berreun da zortzi kilo pixatzen zuana.
3 Amezketan arriya Albizuri Aundik Jasotzen zuana jaso du bestek ezduana oraindik	9 Ziran bene benetan zutenak alegiñ, iru zarrenak Etxaniz eta Usuola ta Txomiñ.	15 Mutrikuar Aritzak indartsua izan arren Itziarko Artiari zion irabazi Eibarren.
4 Askok esaten zuten da izugarriya, egun da irurogeita zazpi kiloko arriya	10 Zituala merezi esanaz alkarri txaluak zizkioten Oliden arraunlariari.	16 Pultsuran Eltzekondo ez da besterikan esku batekin zortzi arrua jasotakorikan.
5 Uste zuten etzala irixten indarrez, baña laugarren eldu aldiyan jaso zuan errez	11 Oraiñ irurogei urte Elgetako Aundiya jasotzen zuana ogei eta bat arruao arriya.	17 Eltzekondo bezela indar aundikuak dira dituztenak pare bana gorringo bikuak.
6 Zakuarri ain trakatza gaiñera labaiña baiña jaso indarra izanik zezen batek aiña.	12 Agustin Beliategui Mutrikuarra berez ogeita iru-arruakua jasotzen zuana errez.	EUSEBIO MUGUERZA Calbetón 9, 3.º izquierda. SAN SEBASTIAN

Pepito cayó al patio desde un quinto piso

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Pepito cayó al patio desde un quinto piso

Doñua: Bederatzi puntuan. . .


1 Pepito cayó al patio desde un quinto piso una misa al Santo Cristo de Lezo le ofrendó agradecido por salir ileso, posterior en el cuello le salió un divieso, al médico avisó, ¿Sabéis lo que le hizo? aplicarle un emplasto hecho con yeso	3 A Pepito a deshoras en el Bar del Jarrón estando bebiendo vino del porrón le sorprendió la suegra con aire socarrón coja, tuerta y jibosa, vestida de marrón, oye tú macarrón, calavera y gorrón, cobarde y fanfarrón y le dió un coscorrón, aún tomó café y puro y tres copas de ron.	5 Anticipadamente había prometido anduvo de juerga muy bien vestido como era bromoso y muy espléndido catorce mil pesetas había invertido muy bien divertido luego arrepentido de lo cometido le dijo a Cándido ojalá no me hubiese comprometido.	7 Me pregúntó Pepito en este país qué tal? le contesté: Al pelo en la capital dan trato esmerado en el Continental en libras esterlinas si traes un quintal, sin ese vil metal durmiendo n un portal tan frio como el frontal en situación fatal harás el testamento en el hospital.
2 Supo que había sidra muy buena en Munto se bebió dos litros en un minuto. Bajaba por la cuesta a paso muy lento pero el callo del pie se le recalentó; frotó con ungüento al fin le reventó vestido de luto parecía Pepito hombre muy culto.	4 Había tomado quince copas de aguardiente a los sabrosos churros hincando el diente además de un palacio en el Oriente tengo en catorce bancos cuenta corriente hombre eminente más que valiente desobediente como buen cliente se marchó sin pagarle al dependiente.	6 Quiso acudir Pepito a un espectáculo después de haber leído un artículo diciendo no temo a ningún obstáculo a doscientos por hora era su cálculo por un moontículo desviando reculó con su vehículo entró en un circulo le dijeron: Has hecho el ridículo.	Eusebio Muguerza

Rotas las alpargatas ospeleko miñez

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Rotas las alpargatas ospeleko miñez

Doñua: CAlle San Marcialen, Morena


1 Rotas las alpargatas Morena ospeleko miñez cuarenta y cuantro leguas etorri naiz oinez, con amores muy tiernos Morena biotzian gaiñez; ai!... te amo Juan Tenorio zuan bezela Inés.	5 Manifestarte debo Morena nere opiniua antes de contraernos matrimoniua; un palacio en Oyarzun egitera nua ai!... compraré un automóvil eta pianua.	9 Hemos de recrearnos Morena uda eta negu, excelentes manjares izango ditugu; el Todopoderoso Morena osasuna baigu ai!... muy opíparamene biziko gera gu.
2 Tocante a la belleza Morena zu zera erregiña mensajera paloma dan bezi´liraiña; mi corazón no ama Morena besterik zu aiña ai!... damas encantadoras asko dira baiña.	6 Seré tu esposa, Pello Joxepe borondate onian tú muy querido esposo neria zeranian; un palacio con jardín de flores Oyartzun aldian ai!... cómo me han prometido egiten dezunian.
3 Con tus cabellos negros Morena urdiña begiyak ia Estrella del Norte dan beziñ argiyak; con la dulce sonrisa Morena ain choragarriyak ai!... parecen tus dos labios krabeliñ orriyak.	7 Cuidando las ovejas Morena Norteamerikan hice catorce años ta ekarri andikan. un millón de dólares Morena ongi gorderikan ai!.... en un armario viejo dauzkat oraindikan.
4 Dichosa fué la hora Morena zu ezagutua en cierto día den Deva zala merkatua; Vengo a manifestarte Morena enamoratua ai!... corazoncito mío duan sekretua	8 Cantando el pavo real Morena dará mucho postín, cuando seas mi esposa nos cuidará el jardín; tengo un mono sabio Morena que toca el cornetín ai!... y u lorito real que habla bien en latín.	Eusebio Muguerza Calbetón, 9-3.º izq. S.S. IMP. MACAZAGA RENTERIA

Es la capital Donostia la más bonita

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Es la capital Donostia la más bonita de España

TRIKITIXA


1 Fandango Es la capital de Donostia, la más bonita de España, la más hermosa su palaya donde más gente se baña. 2 Repique En el Barrio de Sagües con jardín de flores casas con ascensores bis. alquilan los pobres.	9 F. Guipúzcoa como es una cuna de poetas y cantores el Donostiarra sin duda el mejor de los Orfeones. 10 R. Bebiendo muy sabrosa en todos los bares la sidra espumosa con los calamares.	17 F. Me dices que soy guapita mu tiernecita en amores al que tiene poca guita no acosturmbro hacer favores. 18r. Nere biotzak dio Joxepa Iñaxi muxu kat ematia dezula merezi.
3 F. A los que ignoran les digo sirven el caldo y buen mosto Anastasio y Domingo en Treinta y uno de Agosto 4 R. Maltia eskatu eta kafia serbitu zure masallak muxu bi merezi ditu.	11 F. Agrada un buen Bersolari cuando está de buena gaita; abora el mejor Basarri como antes era Chirrita. 12 R. Mendaro jartzalia a ze berriztzua, begi bat du elbarria ta bestia itxua.	19 F. El que me ama desde niño bebe el tinto de la Rioja me besa con tal cariño temo que ve vuelva loca. 20 R. Arduaren usaya muxu ematian koxka egingo diot alakoen batian.
5 F. Dos pesetas un huevito, los callos por un durito muy pocos en un platito si tienes mucho apetito. 6 R. Emezortzi errial biar ditu langilliak mostutzia nai badu bizar eta illiak.	13 F. Diré porque le conozco es don Emeterio Arrese el mejor poeta vasco, que un homenaje merece. 14 R. Poeta obena euskeraz Ramón Artola zan Arrese dan bezela jayua Tolosan.
7 F. Los artículos de lujo el que trabaja produce tal vez el que no produjo, será el que mejor los luce. 8 R. Moda berriyen billa dotore jasteko, aurrik badute eman besteri azteko.	15 F. Guapita y muy resalada como el agua de la Concha, eres la mas renombrada en el barrio de Atocha. 16 R. La gran Tabacalera el campo de fulball, paseo con arboleda Parque Municipal.

Cuando yo sea alcalde Donostiyakua

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Cuando yo sea alcalde Donostiyakua


1 Cuando yo sea alcalde Donostiyakua procuraré que beban los pobres ardua naikua. Ja jay.	6 Aún hace medio siglo como el polizón lucía saya larga y dos trenzas la mujer de un gizón.	11 Nutrir muy bien la panza ta dotore jantzi a las mujeres por complacerlas ikutu eta utzi.
2 Publicaré un bando ez erateko urik son preferibles buenos licores goizian baraurik.	7 Las uñas de los pies makina bat ero como las pintan tú te las pintas ezkondu ta gero.	12 Si son recién casados andre ta gizonak deben de rezar al acostarse kirieleisonak.
3 Devoran los microbios alaitu biotza entregaré a Pachi Mokollo Alhondeiko giltza.	8 Pinto como los labis oiñetako azkazalak como no hay seda voy ostentando soñeko perkalak.	13 A las pulgas y chinches pakean uzteagatik de vez en cuando un zambom atzeko leyotik. bazo
4 En el barrio de Amara platera betian. los tripacallos con un cuartillo errial batian.	9 Consejos adecuados aberatzarentzat no estarán de más en ese bando iruritutzentzat.	14 Estirandito el cuerpo ongi estalirik hasta el toque de la diana lo geldi geldirik.
5 Además con derecho meriendatzian un tierno beso a la criada sukalde atzian.	10 Como Dios aconseja projimua erruki apoderarse de lo ajeno poliki poliki.	Eusebio Muguerza

Hay ciertas señoritas

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Hay ciertas señoritas


1 Hay ciertas señoritas Donostia onetan que salen de paseo jai arratsaldetan derrochando el salero ja jai pauso ariñetan zapatos tacón alto dituztela oiñetan	5 Con el bolso en la mano dijuazenian pañuelo, espejo y peine arren barrenian, Al cine a la Victoria ja jai umore onian los amiguitos pera diru dutenian	9 En el Barrio de Amara Lolitan echian sirven los tripacallos errial batian, además con derecho ja jai meriendatzian un sirri a la criada sukalde atzian.
2 Las modestas criadas bezela jostunak ostentan en los dedos urrezko errastunak de dieciocho quilates ja jai dituzten astunak para que les critique oberik ez dunak.	6 Tocante a producir batzuek alegiñ. otras tantas prefieren lanikan ez egiñ, en resumidas cuentas ja jai jazten dira berdiñ de alguna manera sortzen dute don diñ.	10 antes tú me decías: Zer modu Juan José? Ahora me estás diciendo zu zera Jaun Gose. Como a otros dices ja jai ez daguala ese mientras tanto tú haces sabela ondo ase.
3 Son todas inclusive neskacha bikaiñak adornando las cejas pintatu esaiñak aunque ahora escasean ja jai soñeko apaiñak de la última moda Parisen egiñak.	7 De las medias caladas sedasko lokarrik finas del extranjero gorriyak ekarrik. enseñando dan pasos ja jai bat bera ez okerrik alto tacón en cono kirri, kirri kirrik.
4 Palabas amorosas dute manejua sabiendo distinguirla noran gisajua cómrame la pulsera ja jai eta relojua a mí me corresponde orlako lujua	8 Saben labrar la tierra ta noiz aziya eraiñ brota, crece, madura guk nai degun garaiñ la modesta cashera ja jai len bezela oraiñ sirve a domicilio diruaren ordaiñ.	Eusebio Muguerza

Katuak miau eta zakurrak zaunkaka

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Katuak miau eta zakurrak zaunkaka

Bederatzi puntuan


1 Katuak miau eta zakurrak zaunkaka baratzako pikuan ontzak ujuka, xagu xarrak argiyak Doministikuka itzali ta ukullora, zerriyak eztulka, bei zarrak marruka, akerrak merruka, astua ostikoka, usuak urruka, oillarrak esnatu ta kukurruka.	6 Aspaldi naizuala zuri adierazi nere biotzak dio ta ez juan igesi bi smuxu ematia dezula merezi ixi ixilik iñork ez degun galazi Donostian bizi, gauza onak erosi. egiten zera luzi ez det nik ikusi zu bezin politikan Joxepa Iñasi.
2 Eguak astinduta berebizikuak ziran oillarcho ayen kukurrukuak inguru guzietan aukeran pikuak, chori polit kantari egunsentikuak, uda berrikuak doñua alaikuak umore onekuak Euskal-Errikuak xoxo, birigarraguak eta kukuak.	7 Amoriyoz bi muxu neri ematia da zure biotzaren borondatia Luzifer lagun dezun estudiantia karrera bukatzian a ze tunantia zu erriko alkatia, intelijentia nik zure maitia naizela emastia artuko det goxua chokolatia.
3 Untza zuan zritzaren adar batekua kabiyatxo polita odoldizkua, arrautza epeltzen chori papargorrikua inguruan zuala ura egindakua Fedegabekua, sabel aundikua kantari kukua zuan soiñekua beliak ere duan bezelakua	8 Egarri danian intza maite du loriak zu ere maite zaitu biotz neriak, dituzun begi beltzak engañagarriak, dira Norteko izarra dan bezin argiak españak gorria krabelin orriak Paristik ekarriak aiñ ikusgarriak luzitzen dituzula moda berriak.
4 Alda kukua bañon alperragorian? ez dualako azi nai umerikan ez duanak sekulan esan agirikan erantzungo du baietz bañan alperrikan badu jakirikan, ongi aserikan ez egin lanikan balu federikan ez luke iñude aren biarrikan	9 Fuí a la romería alquilando un taxi a un pueblo piñtoresco llamado Huici la más encantadora, te digo que sí, eras con vente abriles cuando te conocí porque tú eres así, vales un potasí, si morenita, sí, a tí con frenesí mi corazón té ama, Joxepa Iñaxi.
5 Asi zuan semia Zeruko Erregiñak opa zizkiolako bular iraiñak, Fedea dutela ustez gaizki esamiñak eñudiari asteko aurchuak egiñak kukuaren maiñak gorputzak liraiñak sedaskuak piñak soiñian apaiñak luzitzen dituztela buru ariñak.	Eusebio Muguerza Calbetón, 9-3,º izq. S.S.

Gusto duanik bada irrakurri ditzan

Mendaro Txirristaka-ren Bertso-papera - Gusto duanik bada irrakurri ditzan

Doñua: Cuando yo sea alcalde...


1 Gusto duanik bada (bis) irakurri ditzan bertsuak ditut jarri Euskal-erri- aren alabantzan. Ja jai (bis).	9 Idiakez bezela zan gizona abilla mutrikuarra Kosme Churruka Trafalgarren illa.	17 Aurten lenbizikua da Ebro aldera, Donostiatik eraman duten sedasko bandera.
2 Birau bakar batere ez duana izkera, iturriko ura bezain garbiya delako Euskera.	10 Eskolak egiña zan don Pedro Viteri jayo zanari eta gañera beste bost erriri.	18 Traiñeruak igualak ez badira neurriz konbeniko da kanbiatzia jokatzian berriz.
3 Arrantzale jatorrak ziran euskaldunak, Amerikara Kristobal Kolón baño len juanak.	11 Estatua zioten egiñ Arrasaten goguangarri ondorenguak izandu dezaten.	19 Dira arraunlariyak ontzi ariñian fama dutenak ichaso bare olatu gabian.
4 Zuten patroi Jauregi an arrantzaliak, arpoyarekiñ arrapatutzen zituzten baliak.	12 Legazpian dutenak Alkate nagusi Viterik bezela estatua ez aldu merezi?	20 BAndera bat da eraman dutena oraindik San Nikolasek geyago ditu earriyak andik.
5 Mutrikun da Zumayan ziran zureskuak egiñak gizon ayek zituzten belako barkuak.	13 Redentore berriyak ditugu aspaldiyan Kredua ez dakitenak besteri erakutsi nayan.	21 Gora Ondarrabitar, San Juan bestia, Aita San Pedro, Loyolatarra eta Donostia.
6 Sebastián Elkano Getariyakua zan urez lenbizi munduari buelta emandakua.	14 Moda berrien billa dotore jazteko, aurrik izaten badute eman besteri asteko.	22 Traiñeruak astunak alperrik nekatu ariñaguak egin zazute eta ongi entrenatu.
7 Pilipinak Legazpi zan deskubritua, Aita Urdaneta salbaje asko an konbertitua.	15 Federik ez duanak biotza du zurra zitalkeriya ta mingañian ugari gezurra.
8 Okendo zan orduan Erregia urez, gizon argiya, korajetsua donostiarra berez.	16 Asi Santurtzen eta Ondarrabiraiño arraunlarik obenak izandu gera oraindaiño.	Eusebio Muguerza Calbetón, 9-3ºizq. S.S.

Erreferentziak

Zabala, Antonio. (1974). Mendaro Txirristaka Bertsolaria. Auspoa Liburutegia ISBN 8471581285..
«Biba Zuek» Eitb (Eitb) 36.
Bertsolaritzaren datu-basea. .

Kanpo estekak

Datuak: Q124257195
Jatorrizko testuak: Egilea:Eusebio Muguerza "Mendaro Txirristaka"

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Zabala, Antonio. (1974). Mendaro Txirristaka Bertsolaria. Auspoa Liburutegia ISBN 8471581285..

[2] «Biba Zuek» Eitb (Eitb) 36.

[3] Bertsolaritzaren datu-basea. .