Europako hizkuntzak

Europako hizkuntzak europar geografian eta kulturan kokatuta dauden komunitate ezberdinek egunero hitz egiten dituzten hizkuntzak dira.

Europako hizkuntza handienen mapa

Arlo hauen ikerketa, euren garapen historikoa, baldintza soziolinguistikoak eta beste ezaugarri batzuek eurohizkuntzalaritza izeneko ikerketa-alorra osatzen dute.

Europako hizkuntza gehienek arbaso berak dituzte eta indoeuropar hizkuntzen familia osatzen dute.

Europako Kontseiluak, Bielorrusia izan ezik Europako beste estatu guztiek parte hartzen duten erakundeak, Europako hizkuntza guztiak bultzatzen ditu, batez ere eskualdeetako hizkuntzak eta hizkuntza txikiak, Hizkuntza Gutxituen Europako Gutuna nazioarteko itunaren bidez. Bertan sinatu duten estatuek hizkuntza txikiak babestu behar dituzte, zein gradutan babesten dituzten adieraziz.

Alfabetoa
Europako hizkuntza nazionaletan erabilitako alfabetoa:      alfabeto grekoa      alfabeto grekoa & alfabeto latinoa      alfabeto latinoa      alfabeto latinoa & alfabeto zirilikoa      alfabeto zirilikoa      alfabeto georgiarra      alfabeto armeniarra
1900 inguruan, Europako ohiko alfabetoak:      alfabeto latinoa: Fraktur aldaera      alfabeto latinoa: Antiqua aldaera      alfabeto zirilikoa      alfabeto grekoa      alfabeto arabiarra      Kalmyk–alfabeto mongoliarra

Europako hizkuntza familiak

Europan hizkuntza famili ugari daude. Batzuk indoeuropar hizkuntzak dira eta besteak indoeuroparrak ez direnak[1]:

Indoeuropar hizkuntzak

Indoeuroparrak ez diren hizkuntzak

Europako hizkuntzen hiztun kopurua
Hizkuntza Hiztunak Estatus ofiziala herrialdean Estatus ofiziala eskualdean
Adigera128,000-300,000 Adigea
Albaniera7,400,000 Albania,  Kosovo
Aragoiera10,000 Aragoi
Armeniera5,902,970 Armenia Nagorno-Karabakh
Arumaniera250,000
Avarera760,000 Dagestan
Azerbaijanera7,324,060 Azerbaijan Dagestan
Frankoproventzera140,000
Asturiera500,000 Asturias
Baxkirera1,200,000 Bashkortostan
Euskara720,000 Euskal Herria
Bielorrusiera9,000,000 Bielorrusia
Bosniera3,000,000 Bosnia-Herzegovina Sandžak
Bretainiera210,000
Bulgariera10,000,000 Bulgaria
Katalana9,000,000 Andorra Balear Uharteak,  Katalunia,  Valentziako Erkidegoa
Txetxenera1,400,000 Txetxenia  Dagestan
Txuvaxera1,600,000 Txuvaxia
Kornubiera2,000
Korsikera230,000
Krimeako tatarera480,000 Krimea,  Sebastopol
Kroaziera5,500,000 Kroazia Burgenland,  Bosnia-Herzegovina,  Voivodina
Txekiera10,000,000 Txekia
Daniera5,600,000 Danimarka Faroe uharteak
Nederlandera23,000,000 Belgika,  Herbehereak
Ingelesa67,000,000 Irlanda,  Malta,  Erresuma Batua
Estoniera1,100,000 Estonia
Erziera430,000 Mordovia
Faroera66,000 Faroe uharteak
Finlandiera5,500,000 Finlandia
Frantsesa80,000,000 Belgika,  Frantzia,  Luxenburgo,  Suitza Aostako Harana[2]
Frisiera480,000 Frisia
Gagauzera170,000 Gagauzia
Galiziera3,000,000 Galizia
Galoa28,000
Georgiera4,200,000 Georgia
Alemana90,000,000 Austria,  Belgika,  Alemania,  Liechtenstein,  Luxenburgo,  Suitza Hego Tirol[3]
Greziera11,000,000 Zipre,  Grezia
Hungariera14,000,000 Hungaria Burgenland,  Voivodina
Islandiera330,000 Islandia
Ingriera120
Irlandera1,800,000 Irlanda Ipar Irlanda
Italiera60,000,000 Italia,  San Marino,  Suitza,  Vatikano Hiria Kroazia Istria
Kabardera1,600,000 Kabardino-Balkaria,  Karatxai-Txerkesia
Kaxubiera106,000
Kazakhera1,000,000 (Europako Kazakhstan) Kazakhstan
Ladinoa20,000
Latina30,000 Vatikano Hiria
Letoniera1,900,000 Letonia
Lazera20,000
Livoniera300
Lituaniera3,200,000 Lituania
Luxenburgera400,000 Luxenburgo
Mazedoniera2,000,000 Mazedonia
Maltera400,000 Malta
Manxera300 Man
Mariera400,000 Mari El
Mingreliera400,000
Mirandes15,000
Montenegroera300,000 Montenegro
Norvegiera5,000,000 Norvegia
Okzitaniera300,000 Katalunia
Osetiera580,000 Hego Osetia
Pikardiera700,000
Poloniera40,000,000 Polonia
Portugesa11,000,000 Portugal
Erromaniera3,000,000
Errumaniera28,000,000 Moldavia,  Errumania Voivodina
Erretorromaniera60,000 Suitza
Errusiera82,000,000 (Europako Errusian)
95,000,000 (Europa guztian)		 Bielorrusia,  Kazakhstan,  Errusia
Samiera20,000
Sardiniera1,000,000 Sardinia
Eskoziera1,540,000 Eskozia,  Ulster,  Ingalaterra
Eskoziako gaelera58,000 Eskozia
Serbiera9,700,000 Serbia Bosnia-Herzegovina
Silesiera510,000
Eslovakiera5,000,000 Txekia,  Eslovakia Voivodina
Esloveniera2,500,000 Eslovenia
Sorbiera50,000
Gaztelera51,000,000 Espainia
Svanera27,000
Suediera8,700,000 Finlandia,  Suedia
Tabasaranera130,000 Dagestan
Tatarera5,400,000 Tatarstan
Turkiera10,000,000 (Europako Turkian)
19,000,000 (Europa guztian)		 Zipre,  Ipar Zipre,  Turkia Kosovo
Ukrainera37,000,000 Ukraina
Vepera3,500
Wymysorys70 Poloniaama hizkuntza Wilamowicen
Võro75,000
Valoniera600,000 Valonia
Galesa720,000 Gales

Hizkuntzak eta Europar batasuna
  • Ingelesaren ezagutza
    Ingelesaren ezagutza
  • Alemanaren ezagutza
    Alemanaren ezagutza
  • Frantsesaren ezagutza
    Frantsesaren ezagutza
  • Italieraren ezagutza
    Italieraren ezagutza
  • Gazteleraren ezagutza
    Gazteleraren ezagutza
  • Errusieraren ezagutza
    Errusieraren ezagutza
  • Polonieraren ezagutza
    Polonieraren ezagutza
  • Errumanieraren ezagutza
    Errumanieraren ezagutza

Erreferentziak
  1. «Europako hizkuntzak»
  2. «Le Statut spécial de la Vallée d'Aoste, Article 38, Title V», Region Vallée d'Aoste, 2012-11-05
  3. Alemanaren estatus berezia

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.