Etilendiamina
Etilendiamina konposatu organikoa da diaminen familiakoa H2NCH2CH2NH2 formula duena. Amoniakoaren antzeko usaina duen likido kolorgea eta sukoia da[1]. Erabilera zabala du sintesi organikoan erreaktibo gisa.
Etilendiamina | |
---|---|
Formula kimikoa | C2H8N2 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | nitrogeno eta karbono |
Mota | konposatu kimiko |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 0,91 g/cm³ (20 °C, likido) |
Errefrakzio indiziea | 1,4565 (20 °C, 589 nm) |
Azidotasuna (pKa) | 9,98 (ezezaguna) |
Momentu dipolarra | 1,99 D |
Fusio-puntua | 8,3 °C 10 °C 11,1 °C |
Irakite-puntua | 116,1 °C (760 Torr) 117 °C (101,325 kPa) |
Fusio-entalpia | 1,99 D |
Lurrun-presioa | 11 mmHg (20 °C) |
Masa molekularra | 60,069 Da |
Arriskuak | |
NFPA 704 | 3
3
0
|
Lehergarritasunaren beheko muga | 2,5 vol% |
Lehergarritasunaren goiko muga | 12 vol% |
Denboran ponderatutako esposizio muga | 25 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
Flash-puntua | 34 °C |
IDLH | 2.460 mg/m³ |
Eragin dezake | ethylenediamine exposure (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | PIICEJLVQHRZGT-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 107-15-3 |
ChemSpider | 13835550 |
PubChem | 3301 |
Reaxys | 605263 |
Gmelin | 30347 |
ChEBI | 1098 |
ChEMBL | CHEMBL816 |
NBE zenbakia | 1604 |
RTECS zenbakia | KH8575000 |
ZVG | 32650 |
DSSTox zenbakia | KH8575000 |
EC zenbakia | 203-468-6 |
ECHA | 100.003.154 |
CosIng | 95268 |
RxNorm | 4158 |
Human Metabolome Database | HMDB0031225 |
UNII | 60V9STC53F |
KEGG | D01114 |
PDB Ligand | EDN |
Sintesia
Industrian etilendiamina prestatzen da 1,2-dikloroetanoa amoniakoz tratatuz presiopean eta 180 C-tan ur-ingurunean[2].
Etanolaminatik abiatuta ere presta daiteke[3].
Erabilera
Etilendiamina produktu kimiko industrial asko prestatzeko baliatzen da. Izan ere, azido karboxilikoekin (gantz-azidoak tartean), nitriloekin, alkoholekin, anhidridoekin eta zetonekin erreakzionatzen du. Halaber, bi amina talde izateak imidazolaren moduko heterozikloak eratzeko aukera damaio. Koordinazio-kimikan bi talde horiek medio bi hotzeko estekatzaile moduan jokatzen du.
Botikak (antihistaminikoak eta bronkodilatadoreak), fungizidak, poliuretanoak eta beste hainbat produktu prestatzeko baliatzen da.
Toxizitatea
Etilendiaminak amonikoak eta pisu molekular txikiko beste aminak bezala azala eta arnas-aparatua narritatzen du, bereziki ingurune hezeetan.
Erreferentziak
- (Ingelesez) PubChem. «Ethylenediamine» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
- (Ingelesez) Eller, Karsten; Henkes, Erhard; Rossbacher, Roland; Höke, Hartmut. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Amines, Aliphatic» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA): a02_001. doi: . ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
- (Alemanez) Arpe, Hans-Jürgen. (2007). Industrielle Organische Chemie,, 275 or..