Eta Carinae

Eta Carinae (η Carinae edo η Car) izar aldakor urdin argitsu hipermasibo bat da, Carina konstelazioan dagoena. Bere masa 100 eta 150 eguzki masa artekoa da, gure galaxiako izarrik masiboenetako bat bihurtzen duena. Era berean, argitasun handia ere badu, gure eguzkiarena baino 4 milioi aldiz handiagoa. Bere inguruan dagoen hauts mordoaren ondorioz, Eta Carinaek bere argitasunaren %99a espektruaren zati infragorrian igortzen du, 10 eta 20 μmko uhin luzerako tarteetan zeruko objekturik dizdiratsuena bihurtzen duena.

Eta Carinae
Irudi gehiago
Behaketa
Distantzia Lurretik	7.500 ly
Itxurazko magnitudea (V)	6,48, 6,37, 4,9, 4,41, 4,034632, 7,03, 0,171, 1,073 eta 1,658
Magnitude absolutua	−8,6
Mota espektrala	O5.5III-O7I
Aurkitzailea	Pieter Dirkszoon Keyser
Aurkikuntza-data	1595
Konstelazioa	Carina
Abiadura erradiala	−25 km/s
Igoera zuzena	161,26474075372 °
Deklinazioa	−59,6844587777 °
Orbitaren ezaugarriak
Eszentrikotasuna	0,9
Ezaugarri fisikoak
Erradioa	800 Eguzki erradio
Izendapenak
ikusi Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog (en) : SAO 238429 Bright Star Catalogue (en) : HR 4210 IRAS (en) : IRAS 10431-5925 $12MASS J10450360-5941040 Henry Draper katalogoa: HD 93308 Bayerren izendapena: η Car $11ES 1043-59.4 Celescope Catalogue of Ultraviolet Magnitudes (en) : CEL 3689 Cape Photographic Catalogue (en) : CPC 20 3145 Boss General Catalogue (en) : GC 14799 General Catalogue of Stellar Radial Velocities (en) : GCRV 6692 General Catalogue of Stellar Radial Velocities (en) : GCRV 6693 Henry Draper katalogoa: HD 93308B JP11 (en) : JP11 1994 PPM Star Catalogue (en) : PPM 339408 The Revised AFGL (RAFGL) catalogue (en) : RAFGL 4114 Tycho Catalogue (en) : TYC 8626-2809-1 General Catalogue of Variable Stars (en) : eta Car Fourth USNO CCD Astrograph Catalog (en) : UCAC4 152-053215 $13FHL J1045.1-5941 $13A 1042-595 $14U 1053-58 $14U 1037-60 A survey of the galactic plane with EXOSAT (en) : GPS 1043-595 The Palermo Swift-BAT hard X-ray catalogue. II. Results after 39 months of sky survey (en) : PBC J1044.8-5942 $12FGL J1045.0-5941 $13FGL J1045.1-5941 $12FHL J1045.2-5942 Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue (en) : WEB 9578 Gaia Data Release 3 (en) : Gaia DR3 5350358584482202880 Gaia Data Release 2 (en) : Gaia DR2 5350358580171706624 A spectral survey of the Southern Milky Way. III. O-B9 and M stars l=280deg to 306deg (en) : LLNS 2725 TESS Input Catalog (en) : TIC 458859916 AAVSO (en) : AAVSO 1041-59 Catalog of Galactic OB Stars (en) : ALS 1868 Washington Double Star Catalog (en) : WDS J10451-5941

Eta Carinae oso izar gaztea da, 2 eta 3 milioi urte bitarteko adinarekin, eta NGC 3372n dago, Carinako Nebulosa Handia edo soilik Carinako Nebulosa bezala deitua. Nebulosa honek zenbait izar hipermasibo ditu, horien artean, Eta Carinaez gain, baita HD 93129A.

Izarra Homunkulu nebulosa bezala ezagutzen den nebulosa batez inguratua dago. Bere masa handiaren ondorioz, Eta Carinae oso ezegonkorra da, eta erraz jasaten ditu materia kanporatze bortitzak. Izarren egitura eta eboluzioari buruzko egungo teorien arabera, ezegonkortasun hau muturreko argitasun batek eta azaleko tenperatura ez oso bero batek eragiten du, honen ondorioz, Hertzsprung-Russell diagraman Eddingtonen mugak eragiten duen toki batean kokatzen delarik. Baldintza horietan, erradiazioaren presio handiak izarraren azalean, honek bere kanpo geruzetatik espaziora materia kopuru handia jaurtitzea eragiten du. Irudian Homunkulu nebulosa ikus daiteke, materia kanporatze hauek sortutakoa.