Espiritu

Espiritua, Ipar Euskal Herrian izpiritu ere deitua, naturaz gaindiko izaki bat da, kontzientzia duena baina gorputz edo bestelako existentzia materialik ez duena. Munduko kultura, mitologia eta sinesmen erlijioso askotan agertzen den terminoa da. Maiz, arima eta mamuak izendatzeko ere erabili den terminoa da. Duela gutxi, 1628an eta 1633an, hurrenez hurren, William Harveyk eta René Descartesek espekulatzen jarraitzen zuten gorputzaren lekuren bereziren batean, "bizi-espiritu" edo "bizi-indar" bat zegoela, gorputzaren armazoi osoa animatzen zuena, fabrika baten motorrak bertan makineria mugitzen duen bezala[1]. Maiz, Espiritu hitza E larriarekin erabiltzen denean, Espiritu Santuari erreferentzia izaten da.

Etimologia

Hitza latinezko spiritus hitzetik dator, "spirare" aditzetik, zeina, seguru asko, onomatopeia bat baita arnasa hartzean ateratzen den soinuari dagokionez. "Putz egitea", "puztea" eta arnasa hartzeko gaitasuna ere esan nahi du. Arnasa hartzeko gaitasunarekin lotuta, "nahiko bizia" sortzen da; beraz, espiritua biziaren funtsa litzateke, arnasa hartzeko indarrik ez duenak bizia galtzen baitu. "Spirare" ez da arnasa hartzean airea kanporatzea soilik, hil zen uneko azken arnasa botatzean bizi-indarra kanporatzea ere bada[2].

Erreferentziak
  1. (Ingelesez) Michels, John. (1884). Science. Moses King (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  2. (Gaztelaniaz) «ESPÍRITU» Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.